“ခင်ဦးအရှေ့ခြမ်းက မိုးအဲလောက်မရွာဘူး။ အလယ်ခြမ်းနဲ့အနောက်ခြမ်းက သည်းကြီးမဲကြီး ရွာတယ်။ စစ်ရှောင်၊ မီးဘေးရှောင်တွေကလည်း အဲဒီအလယ်ခြမ်းနဲ့အနောက်ခြမ်းမှာ အများဆုံးပဲ။ မိုးရွာကြီးထဲမှာ သူတို့တွေ အထုပ်တွေ၊ ပလုံးတွေယူပြီး ညတွင်းပဲ ထွက်ပြေးရတယ်။ တချို့ဆို အိပ်စရာနေရာမရှိလို့ တညလုံးထိုင်နေရတယ်”
“မနေ့ကမနက်ပိုင်းမှာ သူတို့ချက်ချင်းရောက်လာတော့ ကျနော်တို့စစ်ရှောင်စခန်း ပုံစံမျိုး လုပ်ထားရတယ်။ ချက်ကျွေးရတယ်။ ဒီနေ့နဲ့ဆို နှစ်ရက်ရှိပြီ။ တနေ့ကို နှစ်နှပ်ကျွေးပါတယ်။ လူဦးရေ တထောင်ကျော်ထဲမှာ ကလေးဦးရေက နှစ်ရာနီးပါးလောက် ပါတယ်”
“အမေစုခေတ်တုန်းကတော့ စေတနာရှိသလောက်ပဲ ထည့်ရတယ်။ မထည့်လည်း ရတယ်။ အခုက မရဘူး။ အိမ်တိုင်း ထည့်ရတယ်။ သင်္ကြန်မှာ စည်ကားဖို့အတွက်နဲ့ စတုဒီတာကျွေးဖို့ဆိုပြီး လာကောက်တယ်။ နှစ်နှစ်ရှိပြီ အခုလိုကောက်တာ။ ပြီးရင် မဏ္ဍပ်တွေမှာ သူတို့လူတွေကြီးပဲ ရှိတယ်”
“စစ်အာဏာသိမ်းပြီး တလလောက်မှာပဲ အဲဒီရွာမှာ တပ်စွဲထားတာ။ အဲကတည်းက ငွေကြေးကောက်ခံနေတာ။ သူတို့မထင်ရင် ပြည်သူတွေစျေးကဝယ်ပြန်လာတဲ့ ဆန်အိတ်တွေကို ချခဲ့ခိုင်းတာတွေလုပ်တယ်။ သူတို့ယူချင်တာတွေလည်း ယူလေ့ရှိတယ်အရင်က အဲနေရာမှာ စျေးဆိုင်တွေရှိတယ် သူတို့ဂိတ်ချဖို့အတွက် အဲဒီ စျေးဆိုင်တွေကိုဖယ်ခိုင်းတယ်။ စခတွေသေဆုံးမှုကို သူတို့နဲ့ နီးစပ်သူဆီက သိရတယ်”
“ဘယ် PDF ရဲဘော်ပဲဖြစ်ဖြစ် ထိခိုက်ဒဏ်ရာရရင် လုံးဝအခမဲ့ကုပေးတယ်။ ထမင်းလည်း ကျွေးတယ်။ နေကောင်းပျောက်မှ ဆေးရုံကနေ ပေးဆင်းတယ်။ ဆေးခန်းအတွက်ကို တချို့က ငွေ ၁ ထောင်စ ၂ ထောင်စ ပြန်လှူသွားတာမျိုး ရှိတယ်။ တချို့ကလည်း အလှူငွေထည့် မသွားတာမျိုးလည်း ရှိတယ်”
“စစ်ကြောင်းက ခါတိုင်းဆို မနက် ၈ နာရီလောက်မှထွက်တာ။ အခုက မနက် ၆ နာရီလောက်မှာ ထွက်လာတော့ ရွာသားတွေ ပိတ်မိကုန်တာ။ ပိတ်မိတဲ့အထဲမှာ ကျနော်တို့ ရဲဘော်လေး တယောက်တောင် ပါသေးတယ်”
“အဓိကကုသပေးတာက ပြေးရင်းလွှားရင်း ကျန်းမာရေးမကောင်းတာတွေ၊ သက်ကြီးပိုင်းတွေ၊ နာတာရှည်ရောဂါအခံရှိသူတွေကိုလည်း အမြဲကုသပေးတယ်။ စစ်ရှောင်စခန်းတွေကို လှည့်ပြီးကုသပေးတာမျိုးပေါ့။ CDM ဝန်ထမ်း ဘယ်လောက်နဲ့ စောင့်ရှောက်မှု ပေးနေတယ်ဆိုတာတော့ လုံခြုံရေးအရ ပြောဆိုခွင့်မရှိလို့ပါ”
'ဒိုင်နာကားကို လုံခြုံရေးယူပေးနေတဲ့ စကစတွေကို တိုက်ခိုက်ခဲ့တာပါ။ သူတို့ဘက်က သေဆုံးမှုကို ဘယ်လိုသိရလဲဆိုတော့ ထိတွေ့ပစ်ခတ်နေချိန် သူတို့ဘက်က လူ ၇ ယောက်၊ ၈ယောက်လောက်က ရှေ့ကိုတက်လာတယ်။ အဲဒီလူတွေကို ကျနော်တို့က ပစ်ခတ်ရှင်းလင်းခဲ့တာ''
“အခုက သင်တန်းကို မတက်မနေ တက်ရမဲ့သဘော။ သူတို့ဘက်က လူအင်အားမရှိတော့ ပြည်သူတွေကို ဖိအားပေး ခြိမ်းခြောက်တယ်လို့ ပြောလို့ရတယ်။ ရပ်ကွက်က လူတွေလည်း ပြဿနာ ပိုကြီးမှာ ကြောက်ကြတော့ အကုန်သွားကြတာ များတယ်။ အစည်းအဝေးကိုလည်း သူတို့ရပ်ကွက်က အုပ်ချုပ်ရေးမှူးတွေ ဦးဆောင်ပြီးလုပ်ကြတာ”
“ပစ်သတ်ခံရတာတောင် ရက်ရက်စက်စက် ပစ်သတ်သွားတာ။ စစ်ရှောင်နေတဲ့အချိန်မှာ သုံးဖို့ သူ့ရဲ့ရေလဲတပတ်လေးတွေ၊ သွားတိုက်တံ၊ သွားတိုက်ဆေးတွေတောင်မှ သူသေတဲ့နေရာမှာပဲ ကျန်ခဲ့တယ်”
"အခုလောလောဆယ်တော့ ဘာမှတိတိကျကျ မသိရသေးဘူး။ စစ်ကြောင်းပြန်မှပဲ သိရမယ်။ နေအိမ်တွေကို မီးရှို့တာ တော်တော်များတယ်လို့ ကြားတယ်။ ရွာသားတွေလည်း ထွက်ပြေးနေရတယ်"
"ပျူတွေကို သင်တန်းပေးတာ စည်းရုံးတာတော့ ကြာပြီ။ ဘယ်လောက်ကြာပြီလည်းဆိုတာတော့ မမှတ်မိတော့ဘူး။ သူ့ရဲ့ခေါင်းကို သေနတ်နဲ့ သုံးချက်တိတိ ပစ်ခဲ့တယ်။ သူပြန်ခုခံလို့ နပန်းလုံးခဲ့ရသေးတယ်"
“တချို့ရပ်ကွက်တွေ ကင်းစပြီး စောင့်နေရပါပြီ။ ပြီးခဲ့တဲ့မတ်လ ၂ ရက်နေ့ကစပြီး ကင်းစောင့်နေရတယ်။ အခုလို ကင်းစောင့်ဖို့ကိုလည်း ကျွန်းလှမြို့ပေါ်မှာက အုပ်ချုပ်ရေးမှူးတွေ၊ ပျူစောထီးတွေကပဲ ကင်းစောင့်ဖို့ကို စီစဉ်ခဲ့တာ။ ကင်းမစောင့်ချင်တဲ့ သူတွေလည်း ရရာပိုက်ဆံတွေချေးပြီး ပေးရတယ်”
“ရွာထဲမှာဘာမှမရှိပါဘူး၊ အကုန်လုံးရိုးရိုးသားသားလုပ်စားကြတာပါ။ PDF ရှိတယ်ထင်ပြီး မီးရှို့သွားတာပါ။ သူတို့အခုလိုလုပ်လိုက်တဲ့အတွက် ကျနော့်အနေနဲ့ကတော့ ဘာမှပြောစရာမရှိပါဘူး၊ ပြောလည်းမပြောရဲပါဘူး၊ သူတို့လာရင်ပြေးမယ်၊ အဓိက က လူလွတ်အသက်ရှင်ဖို့ပဲ အရေးကြီးတာပါ”
“ပြောသွားတာကတော့ လက်ရှိနိုင်ငံရေးအခြေအနေ၊ လူထုပါဝင်မှု၊ ဖက်ဒရယ်ဒီမိုကရေစီအကြောင်းတွေကို အဓိကထားပြီး ပြောသွားခဲ့တာ”
Sharing Information to the Local