"မနေ့က ကြားရသလောက်က ချောင်းမရွာနဲ့ ၅မိုင်အကွာလောက်မှာထိတွေ့ပစ်ခတ်မှုဖြစ်တယ်။ အဲ့ဒါကို လေယာဉ် ၂ စီးနဲ့ ရှေ့ဆင့်နောက်ဆင့် ရွာထဲကို ဗုံးလာကြဲသွားတာ။ ၇ နှစ်ကလေးငယ်တဦး ဒဏ်ရာရသွားတယ်။ အိမ်ခြေတွေ ဘယ်လောက်ပျက်စီးသွားလဲ ဆိုတာတော့မသိရသေးဘူး"
“ရေလှောင်ကန်ကို ကွန်ကရစ်လောင်းပြီးသွားလို့ ကန်ထဲက ဘုတ်ပြားတွေကို ဆင်းဆယ်တာကနေ သတိလစ်သွားတဲ့အလုပ်သမားကို သူကဆင်းကယ်တာ။ အဲ့ဒီကောင်လေးကို ကျနော်တို့ရောက်တော့ ဆွဲတင်ပြီးပြီးချင်း အောက်ဆီဂျင်တွေပေးသေးတယ် မရတော့ဘူး။ အဲဒီနေရာမှာပဲ ဆုံးသွားတယ်”
“အဲ့နေ့က စစ်ကြောင်းနဲ့ မုန်တိုင်းကြောင့်ဌာနေကနေစွန့်ပြီး သွားခဲ့ရတယ်ဗျ။ စစ်ကြောင်းကလည်း သာလွန်အင်အားနဲ့ထိုးလာလို့ ရှောင်ခဲ့ရတယ်။ ပဒေသာမိုင်းကို ကျနော်တို့ စခန်းမှာသေချာထားခဲ့တာ ကျနော်တို့စခန်းကိုသာ စစ်ကြောင်းထိုးခဲ့ရင် အချိန်မီ မိုင်းခွဲဖို့ ပြင်ဆင်ထားလို့ပါ။ စခန်းထဲပြန်ရောက်လာတော့ အဲဒီမိုင်းတွေက ချောင်းရေကြောင့် သဲထုအောက်ကို မြုပ်ပြီးပျက်စီးသွားတယ်”
“ခင်ဦးနယ်အနောက်ခြမ်းကို စစ်ကြောင်းထိုးရင် အခုတံတားကိုအသုံးပြုပြီး ရေဦးမြို့နယ်ဘက်ကို စစ်ရှောင်ရတယ်။ ရေဦးနယ်ဘက်ကို စစ်ကြောင်းထိုးလာရင် အဲဒီတံတားကနေ ခင်ဦးနယ်ဘက်ခြမ်းကို ရှောင်လာတယ်။ အခုတံတားက ရေထဲကို ဗေဒါပုံတွေ၊ ဒိုက်ပုံတွေနဲ့တိုက်ပြီး ရေစီးကြောင်း အားကောင်းလို့ တံတားအလယ်ကနေ ကျိုးပြီးမျောပါသွားတယ်”
“ဧပြီလလောက်ထဲက တပ်ဆင်ပေးဖို့ကို Solar Power Station တွေကို စမ်းသပ်မှုတွေပြုလုပ်နေတာပါ။ အရည်အသွေး၊ အသုံးခံနိုင်မှုအား အကုန်လုံးစမ်းသပ်ပြီးတော့မှ ထုတ်လုပ်ခဲ့တာ။ ဆိုလာပြားတွေကတော့ မှာယူရတာပေါ့။ Power Station ပုံးလေးကတော့ ကိုယ်တိုင်ထုတ်တာပါ။ ကျနော်တို့ ကနဦးရည်မှန်းထားတာက အလုံး ၁၀၀ လုပ်ဖို့ ရည်မှန်းထားတာ။ အခုလောလောဆယ်တော့ အလုံး ၃၀ပဲ ပြီးသေးတယ်။ ငွေအင်အားက သိပ်မနိုင်သေးလို့ပါ”
“ဒီမနက် အဖမ်းခံရတာ အမျိုးသမီး ၂ ဦးရှိပြီလို့ကြားတယ်။ နောက်ဆက်တွဲကိုတော့ စုံစမ်းနေတုန်းပါ။ စကစတွေက အိမ်ထောင်စုစာရင်းတွေယူပြီး အဲဒီအိမ်ထောင်စုစာရင်းထဲက ပျောက်နေတဲ့ရွာသားတွေကို အဓိကဖမ်းနေတာ။ ကားတွေ၊ ဆိုင်ကယ်တွေဆီကလည်း ပိုက်ဆံတွေ ကောက်တယ်။ တစီးကို ၅ ထောင်ကနေ ၃ ထောင်အထိ ကောက်ခံတာတွေလုပ်နေတယ်။ အခုချိန်ထိလည်း စစ်ဆေးနေတုန်း”
“ကျနော်တို့တွေ သူတို့ကိုချောင်း နေတာ ၂ ရက်လောက်ရှိပြီ။ ဒီနေ့မှ ရွာထဲကိုဝင်လာတာ ရွာထဲကို ဝင်လာတဲ့အချိန် သေနတ်တွေပစ်ဖောက်တာမျိုးမရှိဘူး၊ ဓားစားခံအဖြစ် ဖမ်းဆီးခံရတဲ့ပြည်သူတွေက ကိုယ့်ဘက်က ကင်းပုန်းဝပ်နေတဲ့ရဲဘော်တွေလား၊ နွားကျောင်းသားတွေလား ဆိုတာ အတိအကျ မသိရသေးဘူး။ တခြားနယ်ကရဲဘော်တွေလည်း ကင်းပုန်းဝပ်ပေးနေကြတယ်ဆိုတော့လေ။”
“အဓိကကတော့ ဆန် ၊ ဆီ၊ ဟင်းချက်စရာတွေကို လှူဒါန်းဖြစ်တယ်။ အိမ်ထောင်စုစာရင်းနဲ့ လူဦးရေကိုတော့ အတိအကျမသိရဘူးဗျ။ ရှောင်လာရတဲ့ပြည်သူတွေကတော့များတယ်။ သူတို့ကလည်း ချက်ချင်းထွက်ပြေးလာကြတော့လေ လူဦးရေကိုတော့ တိတိကျကျမသိလိုက်ဘူး။ ကျနော်တို့သွားရောက်လှူဒါန်းရတာကလည်း စစ်ရှောင်တွေနဲ့ မီးဘေးသင့်တွေ နေထိုင်စားသောက်ရေး အဆင်ပြေဖို့အတွက် ရည်ရွယ်ချက်နဲ့ သွားရောက်လှူဒါန်းခဲ့တာပါ”
“သရက်ခေါင်းရွာက အခုလိုမီးရှို့ခံရတာ ဒုတိယအကြိမ်ရှိပါပြီ။ ဧပြီ ၂၉ ရက်နေ့မှာ အဲဒီရွာက စာသင်ဆောင် ၂ ဆောင်မီးရှို့ခံရတယ်။ ရွာကို ၂ ကြိမ်လုံး လာရောက်မီးရှို့တဲ့အဖွဲ့က ခမရ ၃၆၈ တပ်က စခတွေပါပဲ။ အခုအချိန်ထိ ရွာသားတချို့ကသာ ရွာထဲမှာပြန်ဝင်ကြတယ်။ အများစုကတော့ တောတောင်တွေထဲမှာပဲ ပုန်းခိုနေတုန်း”
"လူဦးရေကတော့ ကျေးရွာတရွာတည်းဆိုတော့ နည်းတာပေါ့။ အခုလို လိုက်ဟောပြောတာက ၆ ရွာ မြောက်ဖြစ်ပါတယ်။ ကျနော်တို့က တရွာချင်းလိုက်ပြီး လူထုဟောပြောပွဲလုပ်တာက အခုရာသီဥတုနဲ့ဆိုတော့ ကျနော်တို့သပိတ်ထွက်ဖို့ အခက်အခဲရှိနေတာကြောင့် ကျေးရွာတရွာချင်းလိုက်ပြီး လူထုကို နိုင်ငံရေးအသိ၊ နိုင်ငံရေးအတွေးအခေါ်တွေ သိရှိနားလည်စေချင်တာရယ် တော်လှန်ရေးမှာ သွေးမအေးဘဲ ဆက်လက်တော်လှန်စေချင်တဲ့ရည်ရွယ်ချက်နဲ့ အခုလိုဟောပြောတာပါ"
“အခုက မီးဘေးသင့်ပြည်သူတွေက နေထိုင်စားသောက်မှုအဆင်မပြေလို့ ကျနော်တို့က ဆန်၊ ဆီ ၊ ဆားတွေသွားရောက်လှူဒါန်းခဲ့တာပါ။ သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးတွေခက်ခဲတဲ့ကြားရအောင်လှူဒါန်းခဲ့တာပါ။ များသောအားဖြင့်ကျေးလက်ဒေသတွေမှာ အခုကအခက်အခဲဖြစ်နေကြတယ်။ စားဖို့တောင်အနိုင်နိုင်ရုန်းကန်နေရတဲ့ အဆင့်ပေါ့နော် တချို့လည်းဆန်စပါးမီးလောင်သွားတာဖြစ်တဲ့အတွက် ဘယ်လိုမှပြန်ပြီးရပ်တည်လို့မလွယ်ဘူးပေါ့ အဲ့လိုအနေအထားမျိုးတွေကြောင့် ကျနော်တို့အခုလိုကူညီဖြစ်တာပါ။”
“အဓိက က တော့ ကျနော်တို့မှာအတတ်ပညာအသိပညာရှာဖွေဖို့ရာလုံလောက်တဲ့ အနေအထားတခုမရှိဘူး။ မခံချင်စိတ်နဲ့ဝင်လာကြတာ ဆိုတော့ လုံလောက်တဲ့ပညာအရည်အချင်းမရှိကြဘူး။ စာကြည့် တိုက်ဖွင့်ဖို့စီစဉ်ထားတာတော့ကြာပြီဗျ ။ ကြားထဲမှာ စစ်ရေးအနေအထားရော ၊ စာအုပ်စုစည်းရာမှာ အခက်အခဲရှိတာကြောင့်မလုပ်ဖြစ်တာပေါ့ ”
“နေပူရှိန်လွန်ကဲတာရော၊ ထုတ်လုပ်ရေးပစ္စည်းတွေ အသုံးပြုတာများတာရောကြောင့် ရှော့ဖြစ်ပြီး မီးလောင်သွားတာပါ။ အခုလို ထုတ်လုပ်ရေးစက်ရုံ မီးလောင်တာက ပထမအကြိမ်ပါ။ အစကတော့ မထုတ်ပြန်တေ့ာဘူးလို့ ဆုံးဖြတ်ထားပေမဲ့ ပြန်လည်တည်ဆောက်ဖို့က ကျနော်တို့အနေနဲ့ ဘယ်လိုမှ အဆင်မပြေတော့တဲ့အတွက် အခုမှထုတ်ပြန်ရတာပါ”
မိုင်းဆွဲခံရပြီးနောက်မှာတော့ အဆိုပါ စစ်ကြောင်းဟာ ထန်းတော်(ဇာတ်ဆိပ်)မှာရှိတဲ့ လူနေအိမ်နဲ့ ဆိုင်ခန်းပေါင်း ၁၂ လုံးကို မီးရှို့ဖျက်ဆီးခဲ့သလို ဆိုင်ကယ်အစီး ၂၀ ကျော်ကိုလည်း မီးရှို့ဖျက်ဆီးခဲ့တယ်
“စစ်ကြောင်းလာတဲ့အချိန်က မနက်အစောပိုင်းဆိုတော့ ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်ရင်း စစ်ကြောင်းနဲ့တိုးပြီး ဖမ်းဆီးခံလိုက်ရတာ။ ဖမ်းဆီးခံရတဲ့သူတွေထဲမှာ အမျိုးသမီးတချို့လည်း ပါတယ်။ အခုချိန်ထိတော့ ဘယ်သူဘယ်ဝါဆိုတာ အတိအကျပြောလို့ မရသေးဘူး။ နေအိမ် ၆၀ ကျော်လောက်က မီးထဲပါသွားတယ်။ အဲဒါတောင် ဂျောင်ထဲကဝင်လို့မရတဲ့ နေအိမ်တွေ မပါသေးဘူး”
Sharing Information to the Local