လက်နက်ကြီးနဲ့လေကြောင်းရန်ကာကွယ်ရေး အသိပညာပေးပွဲမှာ ခိုင်ခံ့တဲ့ ဗုံးခိုကျင်းတူးနည်းတွေ၊ လက်နက်ကြီးပစ်ချိန် ပုန်းရှောင်ရမယ့် အနေအထားတွေနဲ့ ကာကွယ်ဖို့ နည်းလမ်းတွေကို စာတွေ့၊ လက်တွေ့ သင်ပြပေးခဲ့တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။
“လက်နက်ကြီးနဲ့ အပြန်အလှန်ပစ်ခတ်ရင်း စကစဘက်က ပစ်တဲ့ လက်နက်ကြီးကောင်တာနဲ့ ထိတာပါ။ လည်ပင်းနဲ့ ပခုံးကြား ထိတာ၊ ဆေးရုံကဝေးတော့ လမ်းမှာတင် ကျဆုံးသွားတာဗျ။”
“ဒီလို ကျည်ကာဦးထုပ်တွေ မရှိခဲ့ရင် ရဲဘော်တဦးရဲ့ ခေါင်းကို လက်နက်ကြီးစ မှန်တယ်ဆိုရင်တောင် မှန်တဲ့ အတိုင်းအစပေါ်မူတည်ပြီး အဲ့ဒီနေရာမှာပဲ အသက်ပေးကောင်း ပေးရနိုင်တယ်။ ဒီဦးထုပ်တွေသာ ရှိခဲ့မယ်ဆိုရင် ၄၀ ရာခိုင်နှုန်းလောက် ကာဗာပေးနိုင်တယ်။”
စစ်ကြောင်းပြန်ထွက်သွားလို့ အသက်ဘေးလွတ်မြောက်သွားတဲ့ ပြည်သူတွေဟာ ရွာထဲက စာသင်ကျောင်းတွေမှာ ခိုကပ်နေရကြပြီး ပြာပုံထဲက သံတိုသံစတွေကို ရသလောက် လိုက်ကောက်ကာ ပိဿာချိန်နဲ့ ပြန်ရောင်းကြပြီး ကလေးငယ်တွေအတွက် မုန့်ဖိုးရှာနေကြတာပါ။
“တယောက်ကိုတော့ တိုင်မှာ လက်ပြန်ကြိုးတုတ် ခေါင်းဖြတ်ထားခဲ့တယ်၊ မနက်ခင်းဖမ်းပြီး စစ်မေးရင်းနဲ့ တိုင်မှာကြိုးချည်ပြီးသတ်ထားခဲ့တာ။ နောက်တယောက်ကတော့ လက်ပြန်ကြိုးတုတ် လည်ပင်းကို ကြိုးကွင်းစွပ် လည်လှီးသတ်ပြီး ချောင်းထဲကို မျှောပစ်လိုက်တယ်၊”
ရဲဘော်ဆွီးနိကိမ်ဟာ အသားဖြူဖြူ မျက်နှာသွယ်သွယ်နဲ့ တိုင်းရင်းသူပီပီ ချစ်စရာကောင်းပြီး သန့်သန့်ပြန့်ပြန့်လေး နေတတ်တာကြောင့် တပ်ရင်းရှိ လူအကုန် သူ့ကိုချစ်ကြသလို မိန်းကလေးပေမယ့် ကျားကျားလျားလျားနဲ့ ယောက်ျားလေးလိုမျိုး နေတတ်သူဖြစ်ပြီး တပ်သား၊ အရာရှိ မခွဲခြားဘဲ တန်းတူဆက်ဆံတတ်သူလို့ ရဲဘော်ရဲဘက်တွေက မှတ်ချက်ပြုကြပါတယ်။
“ကျနော်တို့ဆီမှာ ၉၀ ရာခိုင်နှုန်းလောက်တော့ သင်တန်းတက်ရောက် အောင်မြင်ကြတယ်။ အမျိုးသမီးကတော့ ၁၀၀ ရာခိုင်နှုန်းအောင်မြင်တယ်လို့တောင် ပြောလို့ရတယ်။ အမျိုးသမီးက ဒီသင်တန်းမှာပါတဲ့ အရေအတွက်အကုန်လုံး သင်တန်းဆင်းတဲ့ထိ လုပ်ဆောင်နိုင်ခဲ့တယ်။ အမျိုးသားတွေတန်းတူပဲ လုပ်ဆောင်နိုင်ခဲ့ပါတယ်။ အမျိုးသားတွေလို လျင်မြန်ဖျက်လတ်ပြီး လုံးဝလုပ်နိုင်တဲ့ အနေထားမျိုးမဟုတ်ခဲ့ပေမယ့် သူတို့စံချိန်စံနှုန်းနဲ့အညီကို ကျော်ဖြတ်နိုင်ခဲ့တယ်။”
“ဒေသတော်တော်များများမှာ လွှတ်ထားတဲ့ရဲဘော်တွေကို ပြန်စုစည်းပြီး ပေးတဲ့သင်တန်းပါ။ စစ်ကိုင်းတိုင်းထဲက ပိုများတာပေါ့။ ဒါပေမယ့် ကျနော်တို့ဆောင်ရွက်မယ့် လုပ်ငန်းစဉ်တွေကတော့ စစ်ကိုင်းတိုင်းတခုထဲကို ကိုယ်စားပြုတာ မဟုတ်ဘူးပေါ့နော်။ NUG အစိုးရ ယန္တရားတည်ဆောက်နိုင်တဲ့ တိုင်းနဲ့ပြည်နယ်အားလုံးကို ထိုးဖောက်ပြီးတော့ လုပ်ငန်းတွေဆောင်ရွက်သွားမှာပါ။”
“ဗုံးခိုကျင်း ဆောက်ရမယ့် ပုံစံတွေ၊ ရှောင်တိမ်းတဲ့အခါယူဖို့ အရေးပေါ်အိတ်တွေနဲ့ ထည့်ရမယ့်ပစ္စည်းတွေ၊ လက်နက်ကြီးသံ ကြားတာနဲ့ ဘယ်လိုနေထိုင်ရမယ်ဆိုတဲ့ပုံစံတွေ သရုပ်ပြ မျှဝေတာပါ။ ဗုံးခိုကျင်းတွေ ဆောက်တဲ့အခါ ဘယ်လိုနေရာတွေမှာ ဆောက်ရမယ်ဆိုတာတွေနဲ့ သရုပ်ပြမှုတွေပေါ့။”
ခမရ ၃၆၁ စစ်သားတွေနဲ့ ပျူစောထီးပူးပေါင်းအင်အား ၁၈၀ ခန့်စစ်ကြောင်းက မတ်လ ၁၉ ရက်မှာ သာကေတရွာကို ဝင်ရောက်လာပြီးနောက် အမျိုးသားတဦးကိုသတ်ခဲ့ပြီး နောက်ထပ်အမျိုးသာ းတဦးကိုတော့ ဓါးနဲ့မွှန်းထားခဲ့တာလို့ ဆိုပါတယ်။
“EAosတွေဘက်က လုပ်ငန်းရှင်တွေနဲ့ သက်ဆိုင်ရာအဖွဲ့အစည်းတွေကိုခေါ်ပြီး ညှိနှိုင်းပေးတယ်။ ဝန်ကြီးဌာနက မူဝါဒ မသတ်မှတ်မချင်း ဒေသခံတွေကိုလည်း သင့်တင့်တဲ့နှုန်းထားတခုနဲ့ လုပ်ခွင့်ပြုလိုက်ပါပေါ့လေ။ ပြည်သူတွေ အဓိကတောင်းဆိုတဲ့အချက်က တရုတ်ဆိုဒ်တွေကို လုပ်ခွင့်ပြုသလို ဒေသခံတွေကိုလည်း တနိုင်တပိုင် လုပ်ခွင့်ပေးပါဆိုတဲ့ တောင်းဆိုချက်ရသွားတဲ့အခါ ကားတွေကို ပြန်လွှတ်ပေးလိုက်တယ်။”
“မြို့ထဲကစစ်**နဲ့ ပျူစောထီးတွေက မီးဝင်ရှို့နေတာ။ ကား၄ စီးနဲ့ သွားပြီး နန်စလူဘက်ကနေ ပျဉ်းခုံလေးကို ပတ်ဝင်တာ၊ စစ်ကြောင်းထိုးတာပေါ့။”
မတ် ၁၇ ရက် မနေ့ ညနေက မော်လူးမြို့ထဲကဖြတ်သွားတဲ့ တန် ၃၀ ပါ သစ်ကား ၁၈ စီးကို မော်လူးမြို့ အထွက်က ကျေးရွာမှာဖမ်းပြီး တာဝန်ရှိသူတွေထံ အပ်နှံခဲ့ပေမယ့် အရေးမယူဘဲ လွှတ်ပေးလိုက်တဲ့အတွက် နောက်ထပ်ဝင်လာတဲ့ သစ်ကား ၃ စီးကို မြို့လယ်ခေါင်မှာ ပြည်သူတွေကိုယ်တိုင် ဝိုင်းဖမ်းပြီး ဆန္ဒပြကြတာ ဖြစ်ပါတယ်။
စစ်ကိုင်းတိုင်း၊ တန့်ဆည်မြို့နယ်၊ တွေးတီရွာနဲ့ အင်းရွာကြားမှာ စစ်ကောင်စီက တိုက်ပွဲမရှိဘဲ ရဟတ်ယာဉ်နဲ့ ဗုံးကြဲခဲ့တာကြောင့် ကိုရင်ကြီး ၁ ပါးအပါအဝင် ပြည်သူ ၄ ဦး ဒဏ်ရာရပြီး အသက်အန္တရာယ်စိုးရိမ်ရတယ်လို့ သိရပါတယ်။
“ဒေသခံ လက်လုပ်လက်စားတွေကိုကျ လုံးဝလုပ်ခွင့်မပေးဘူး။ ၄၊ ၅ချောင်း သယ်တာကအစ ဖမ်းတယ်။ သုံးဘီးလေးနဲ့ တိုက်လာရင်တောင် ဖမ်းတယ်။ မဖမ်းပါနဲ့ ပစ္စည်းသိမ်းပါဆိုလည်း မရဘူး။ ရုံးကိုခေါ်ပြီး ကားတွေပါ ဒဏ်ကြေးရိုက်တယ်။ ခုလိုတရုတ်ဆိုဒ် ကားတွေ ဝင်လာတာကျ မဖမ်းကြဘူး။ ပြည်သူတွေက မခံနိုင်တော့လို့ ဖြစ်ကြတာ။ ပွင့်ပွင့်လင်းလင်းပြောမယ်ဆို အကုန်လုံး လုပ်စားနေကြတာ။”
Sharing Information to the Local