ဖောင်းပြင်က ကျေးရွာပျူစောထီးစခန်း ၄ ခုကို သိမ်းထားနိုင်ပြီး စစ်အုပ်စုတပ်ဖွဲ့ဝင် ၈ ဦးသေဆုံး
“ပျူစခန်း ၄ ခုသိမ်းပြီး ဆည်ချောင်းနဲ့ ဟာပါမှာ စစ်ကြောင်းမှူးအပါ အကျအဆုံးများတယ်။ စစ်**နဲ့ ပျူတွေ စခန်းစွန့်ခွာ ထွက်ပြေးသွားတယ်”
“ပျူစခန်း ၄ ခုသိမ်းပြီး ဆည်ချောင်းနဲ့ ဟာပါမှာ စစ်ကြောင်းမှူးအပါ အကျအဆုံးများတယ်။ စစ်**နဲ့ ပျူတွေ စခန်းစွန့်ခွာ ထွက်ပြေးသွားတယ်”
“ စကစက စာသင်ကျောင်းတွေလည်းမရှောင်၊ ဘုန်းကြီးကျောင်းတွေလည်းမရှောင် ပစ်ခတ်နေတာ။ တခြားမြို့နယ်တွေမှာလည်း စာသင်ကျောင်းတွေ ပစ်ခတ်နေတာတွေ့နေရတယ်။ လတ်တလောလေကြောင်းကနေ ခပ်စိပ်စိပ်ပစ်ခတ်နေတာတွေက မြိုင်နယ်၊ ပေါက်နယ်စပ်တွေမှာလည်းရှိနေလို့ စိုးရိမ်လို့ ယာယီနားလိုက်တာပါ”
အင်အား ၁၀၀ ဝန်းကျင်ပါတဲ့ စစ်ကောင်စီစစ်ကြောင်းက ရွာထဲကို ရုတ်တရက်ပစ်ခတ် ဝင်ရောက်လာပြီး ဘုန်းကြီးကျောင်းမှာ ပုန်းရှောင်နေသူတွေကိုဖမ်းဆီးကာ အဲ့ဒီထဲက အမျိုးသား ၃၁ ဦးနဲ့ အမျိုးသမီး ၁ ဦးကို အစုလိုက်အပြုံလိုက် သတ်ခဲ့တာပါ။ အသတ်ခံရသူတွေထဲမှာ အသက် ၁၈ နှစ်မပြည့်သေးသူ အမျိုးသား ၃ ဦးလည်း ပါဝင်ပါတယ်။
“စစ်ကြောရေးမှာ ရရှိတဲ့အတွင်းကြေဒဏ်ရာနဲ့ ညှင်းပန်းနှိပ်စက်မှုကရတဲ့ ဒဏ်တွေကြောင့် ဆေးကုမှုခံနေရတာ။ အဓိက ဆုံးသွားတဲ့အကြောင်းရင်းက သူစစ်ကြောရေးမှာရတဲ့ ဒဏ်တွေကို ပြင်ပဆေးရုံမှာ ကုသဖို့ အချိန်နဲ့ တပြေးညီ ပို့ဆောင်ခဲ့ခြင်းမရှိတဲ့အတွက် သေဆုံးခဲ့ရတာ။ လုံလောက်တဲ့ ဆေးဝါးစောင့်ရှောက်မှုတွေသာရခဲ့မယ်ဆိုရင် လူငယ်ပိုင်း လူလတ်ပိုင်းတယောက်က သေဆုံးခဲ့မှာ မဟုတ်ဘူး။”
မြေလတ်အသံက ရရှိထားတဲ့ ဓါတ်ပုံတွေမှာတော့ အသတ်ခံထားရတဲ့အလောင်းတွေမှာ သက်လတ်ပိုင်းနဲ့ သက်ကြီးပိုင်းအမျိုးသားတွေအများစုပါဝင်တာကို တွေ့ရှိရပါတယ်။ အလောင်းတချို့က ဦးခေါင်းပွင့်ဒဏ်ရာတွေနဲ့ သေဆုံးထားကာ ရာသီဥတုပူပြင်းတဲ့အတွက် ပုပ်မှာစိုးလို့ ဒေသခံတွေက ချက်ချင်းသင်္ဂြိုဟ်ဖို့လုပ်နေကြရပြီး တချို့အလောင်းတွေကိုတော့ သက်ဆိုင်ရာ မိသားစုက လာရောက်ယူဆောင်ပြီး သင်္ဂြိုဟ်ဖို့ ပြင်ဆင်နေကြတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။
“ရွာထဲမှာ တောက်လျှောက်ပစ်တော့ ပြေးချိန်မရတော့ဘဲ ဘုန်းကြီးကျောင်းတွေထဲပဲ ပြေးဝင်ရှောင်ကြတာ၊ ဘုန်းကြီးကျောင်းထဲက လူတွေကိုခေါ်ထုတ်ပြီး အပြင်မှာအစုလိုက်အပြုံလိုက် ပစ်သတ်သွားတာ၊ ပြည်သူတွေချည်းပဲ”
စစ်ကိုင်းတိုင်း၊ မုံရွာမြို့နယ် သပိတ်ခေါင်းဆောင်တဦးဖြစ်တဲ့ ကိုဝေမိုးနိုင်ကို စစ်ကောင်စီ လက်အောက်ခံတရားရုံးက ထောင်ဒဏ် နှစ် ၂၀ ထပ်မံချမှတ်လိုက်ပြီး စုစုပေါင်း ထောင်ဒဏ် ၇၄ နှစ်ချခံခဲ့ရတယ်လို့ မုံရွာလူထုသပိတ်တိုက်ပွဲ ဦးဆောင်ကော်မတီဝင် ကိုရှင်းသန့်က ပြောပါတယ်။
“**၇ ကောင်သေ၊ ဒဏ်ရာရသူများတယ်။ တိုက်ပွဲက ဒီနေ့ထိ တိုက်နေတုန်း? နောက်ဆက်တွဲ မသိရသေးဘူး။”
“**တွေဘက် အကျရှုံးကတော့ ၃ ယောက်လောက်ရှိလိမ့်မယ် သေချာတယ်။ သေတဲ့သူတွေကို ညတွင်းချင်း အလောင်းဖျောက်ပြီး အစားထိုးထည့်ထားတယ်လို့လည်း ကြားတယ်။”
“ဗုံး ၂ လုံးကို လမ်းခြားပြီးတော့ တအိမ်တလုံး ကျတာပေါ့။ ဗုံးကျပြီး မီး လုံးလုံးလောင်သွားတာက ၄ အိမ်၊ ဗုံးတိုက်ရိုက်ကျတဲ့ တအိမ်ကကျတော့ မီးမလောင်ဘဲ အဆောက်အဦက ပြားပြီး ပြိုသွားတယ်။ PDF တွေရဲ့ စုရပ်နေရာလို့ ထင်ပြီး ကြဲသွားတာ”
“ဗုံး ၂ လုံးကို လမ်းခြားပြီးတော့ တအိမ်တလုံး ကျတာပေါ့။ ဗုံးကျပြီး မီး လုံးလုံးလောင်သွားတာက ၄ အိမ်၊ ဗုံးတိုက်ရိုက်ကျတဲ့ တအိမ်ကကျတော့ မီးမလောင်ဘဲ အဆောက်အဦက ပြားပြီး ပြိုသွားတယ်။ PDF တွေရဲ့ စုရပ်နေရာလို့ ထင်ပြီး ကြဲသွားတာ”
“ဆုံးတာက အဲ့တယောက်ထဲ၊ သူ့ယောက်ကျ်ားလည်း ခါးထိတာ အခြေအနေမကောင်းဘူးလို့ပြောတယ်၊ အသက်ရှင်ရင်တောင်မှ ဘာမှလုပ်နိုင်မယ့်ပုံ မရှိတော့ဘူး။”
မိုးတွင်းကာလ ရောက်တော့မှာဖြစ်တဲ့အတွက် ကျောင်းအတွက် အမိုးအကာတွေနဲ့ စာသင်ကြားရေး သင်ထောက်ကူပစ္စည်းတွေ လိုအပ်နေတယ်လို့ သိရပါတယ်။ စစ်ရှောင်စခန်းဖြစ်တဲ့အတွက် အစစအရာရာခက်ခဲနေပြီး ကလေးတွေနဲ့ ဆရာ၊ ဆရာမ တွေစားဝတ်နေရေးအတွက် အကူအညီတွေလိုအပ်နေသလို စစ်ရှောင်ပြည်သူတွေအတွက် ကျန်းမာရေး စောင့်ရှောက်မှုတွေ လိုအပ်နေတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။
“အထက်တန်းအဆင့် Grade 10,11,12 တွေမှာတော့ ဘာသာရပ်အလိုက် Specialized သမားတွေ လိုအပ်လာပြီ။ ဆရာလိုအပ်ချက်က ကျောင်းတိုင်းမတူကြဘူး။ သူတို့မှာ အထက်တန်းအတွက် CDM ၂ ယောက်ရယ် Volunteer လောက်ရယ်နဲ့ Run နေကြရတာ၊ CDM လာရင် Volunteer တွေက အလယ်တန်းကိုကူကြရမှာ။”
“လေရောမိုးရော တပြိုင်တည်းကျတာ၊ နေရာအနှံ့ သစ်ကိုင်းတွေကျိုး၊ ဓါတ်တိုင်တွေလဲ၊ သွပ်မိုးတွေလန်၊ တချို့အိမ်လေးတွေ ခေါင်တွေပါလန်တယ်။”