“လှိုင်းချောင်းပေါ်မှာဖြတ်ပြီးတော့ အဓိကမိန်းလက်တံ ရေပေးမြောင်းလုပ်ထားတဲ့ တံတားကျိုးသွားတာက အဓိကကျတယ်။ မိန်းလက်တံမြောင်းမှာ သွယ်တန်းထားတဲ့ လက်တံမြောင်း ၁၀ ခုရှိတယ်။ လက်တံမြောင်းတွေလည်း ပျက်စီးတယ်။ လက်ယာမြောင်းလည်း ပျက်စီးတယ်။ ပျက်စီးဆုံးရှုံးမှုမှာ ဧက ၂၇၀၀ ထဲမှာ နွေစပါးနည်းပြီးတော့ မိုးကြိုနှမ်း ဧက ကပိုများတယ်။”
"ကျနော်တို့စိုက်ခင်းလုပ်ဖြစ်တာက ၆ လလောက်ရှိပါပြီ၊ တပ်ရင်းရဲ့ရိက္ခာအတွက်နဲ့ စစ်ရှောင်ပြည်သူတွေကို ထောက်ပံပေးဖို့စိုက်တာပါ။ ရှေ့တန်းလည်းထွက်လိုက်ပါတယ်၊ နောက်တန်းမှာကျန်တဲ့အချိန် စိုက်ခင်းမှာရေလောင်းပေါင်းသင်တာ အသီးအနှံတွေခူးတာနဲ့ တခြားလိုအပ်တာတွေ လုပ်ကျပါတယ်လို့"
"အချုပ်ထဲမှာ ပိုက်ဆံမတတ်နိုင်လို့ နောက်ကမလိုက်နိုင်တဲ့ လူငယ်တချို့ကို ကင်းစောင့်ခိုင်းတာ တပ်ယူနီဖောင်းနဲ့ သေနတ်ကိုင်ပြီး စောင့်ရတယ်တဲ့။ ကျည်ဆန်တော့ မပါဘူးပြောတယ်။ သူတို့မှာ အင်အားမရှိတာလား ကြောက်လို့လားတော့ မသိဘူး။ ကလေးတွေက နှစ်ရက်စောင့်ပေးခဲ့ရတယ် ပြောတယ်
"မတ်လဆန်းကနေစတာ မတ်လလယ်မှာ အတော်ဖြစ်လိုက်တယ်။ သူက ဂရုစိုက်နိုင်မှ အဲလိုမဟုတ်ရင် ရောဂါရင့်သွားရင် ကုဖို့ခက်ရော၊ နွားက အစာစားလား စားမြုံ့ပြန်လား။ လွှတ်ထားရင်လည်း တချို့ကလိုက်ကြည့်နိုင်တယ် တချို့ကြတော့ လိုက်မကြည့်နိုင်ကြဘူးလေ၊ အဲမှာကူးလာတာပဲ။ အပူများလို့ ဖြစ်တယ်လို့ ဆိုပေမယ့် ခါတိုင်းနှစ်တွေလည်း ပူတာပဲ အဲလောက်မဖြစ်ဘူး"
“ခုလိုရာသီဆိုရင် စပြီးရှားလာပါတယ်။ တူးထားတဲ့ကန်တွေလည်း ရေခမ်းလာပါပြီ။ ခုထိတော့ ရေအလှူခံသွားတဲ့ အဖွဲ့တွေရှိပါတယ်။ ဥသျှစ်ပင်ဘက်က သွားကြပါတယ်။ ပရဟိတအဖွဲ့တွေတော့ မဟုတ်ပါဘူး၊ စုသွားပြီးလှူကြတာပါ” လို့ ပန်းတောင်းမြို့ခံတဦးက ပြောပါတယ်။
"ပြီးခဲ့တဲ့နှစ်မှာ ကျနော်တို့ မလုပ်နိုင်ခဲ့ဘူး။ အခြေချတာ နယ်မြေမစိုးမိုးသေးတာတွေကြောင့်ပါ။ ဒီနှစ်မှာတော့ ကျနော်တို့စိုးမိုးမှု အထိုက်အလျှောက်ရလို့ တော်လှန်ရေးအင်အားစုအားကောင်းလာလို့ လုပ်နိုင်ခဲ့တယ်။ လက်နက်ကိုင် ကဗျာဆရာတယောက်အနေနဲ့ဆိုရင်တော့ ကဗျာမရွတ်ရတာ လေးနှစ်လောက်ရှိပြီ။ အခုတော့ပျော်တာပေါ့"
ပြီးခဲ့တဲ့ မတ်လ ၁၅ ရက်နေ့က အမိန့်ချမှတ်လိုက်တာဖြစ်ပြီး ကိုဇင်မျိုးဟိန်း(ခ)ဇေကြီး နဲ့ ကိုအောင်သက်ပိုင် တို့နှစ်ဦးကို အကြမ်းဖက်မှု တိုက်ဖျက်ရေးဥပဒေ ပုဒ်မ-၅၀(ဈ)၊ ၅၂(က) တို့ဖြင့် ထောင်တသက်နှင့်အပို ၇ နှစ်၊ ကိုတရုတ်ကြီး(ခ) သီရိဇော် နဲ့ ကိုရန်နောင်စိုး၊ ကိုကျော်ကိုကို တို့ကို ပုဒ်မ ၅၀(ဈ) နဲ့ ထောင်တသက်၊ ကိုထွန်းထွန်းလွင်ကို ပုဒ်မ ၅၂(က)နဲ့ ထောင် ၇ နှစ် အသီးသီး အမိန့်ချမှတ်ခဲ့တာလို့ သိရပါတယ်။
ယာခင်းလမ်းဖုံဖုံတလျှောက် တောသူမကြီးတယောက်က ဇီးသီးခြောက်များ ကောက်ထားသည့် ခံတောင်းကို ရွက်ခါသွားနေသည်။ ညနေစောင်း တောင်ယာအလုပ်သိမ်းချိန်မှာ ရွာကအိမ်ဆီအပြန် လှည်းဖြင့် သယ်ဆောင်သွားရန် ဇီးသီးတောင်းများလည်း လှည်းပေါ်တွင် အတော်နေရာယူထားချေသည်။ ယနေ့ခေတ်ချိန်မှာတော့ ဇီးသီးများကို စီးပွားဖြစ်ရောင်းဝယ်ကြရန် ကောက်နေကြသည်။ တရုတ်နိုင်ငံကို ရောင်းချကြသည်။ ဇီးသီးထဲကအဆံကို တရုတ်တို့က ဆေးဖော်စပ်သည်လို့ ပြောကြသည်။ အော်….ဇီးသီးမှာ ယခင်ကတည်း ကျနော်တို့ ဒေသ အညာမကျရွာမကတဲ့နေရာမှာ ရာသီဓါတ်စာသဖွယ် အစာလည်းဆေး ဖြစ်ခဲ့သည် မဟုတ်လား။
"ဇီးသီးက အဓိက အားထားရာ စိုက်ပျိုးသီးနှံ မဟုတ်ပေမယ့် သူက တဖက်တလမ်းကလည်း ဝင်ငွေရတဲ့ အလုပ်လုပ်ပါပဲ။ အိမ်မှာ တခြားလုပ်ငန်း မရှိသူတွေနဲ့ ကလေးတွေက တောင်ယာလိုက်ရင်း ကောက်ကြတယ်။ တချို့လည်း ဇီးသီးချိန်ဆို ဇီးခွဲစက် ဇီးပွဲရုံတွေမှာ အလုပ်ရကြတယ်။ ရာသီချိန်ကုန်ရင်တော့ တခြားအလုပ်ပြောင်းလုပ်ရတာပေါ့" ဟု မကွေးမြို့နယ်ထဲက အမျိုးသမီးတဦးက ပြောပါတယ်။
ခေတ်အဆက်ဆက် စစ်တပ်အုပ်ချုပ်သည်ခေတ်များတွင် လောင်းကစားများကို ရည်ရွယ်ချက်ရှိရှိ လွှတ်ပေးထားခဲ့ပြီး နိုင်ငံရေးအသုံးချခံ၊ ငွေရှာရာနေရာ အဖြစ်သာ အသုံးချခဲ့ရာက လက်ရှိ စစ်အာဏာသိမ်းမှုအလွန် နွေဦးတော်လှန်ရေးကာလတွင်လည်း လောင်းကစားဝိုင်းများက တခေတ်ဆန်းလာခဲ့ပြန်ပါသည်။
မထုံးချောင်းလေးရဲ့ ကမ်းတနေရာ မင်းတုန်းမြို့လေးမှာ ၇၅ နှစ်မြောက် ချင်းအမျိုးသားနေ့ကို မလုပ်ဖြစ်တော့ဘူးလို့ သိလိုက်ရသည်။ မင်းတုန်းမြို့လေးဆီ ကျနော် မရောက်ဖြစ်တော့ပါ။ ဘယ်တော့ပြန်ရောက်မည် ဆိုတာလည်း မသိတော့ပါ။
"အရင်ကလည်း နိုင်ငံရေးအမှုတွေမှာ လိုက်ပါသူနည်းတယ်။ အဲမှာအဖမ်းခံရတာတွေလည်းရှိ၊ ရှောင်တိမ်းနေရသူတွေလည်းရှိတော့ လိုက်ပေးတဲ့ရှေ့နေရှားလာတာ။ အခုကတော့ မရှိသလောက်ဆိုတော့ ထောင်တွင်းတရားရုံးတွေမှာ ရှေ့နေမပါဘဲ ရင်ဆိုင်နေရတဲ့ အခြေအနေတွေ ရှိလာတယ်။ ခုခံချေပပေးမယ့်သူမရှိဘူး။ စစ်ကောင်စီဘက်ကလည်း သူတို့ပြောချင်တာပြော ရေးမှတ်ထားတာပဲ လုပ်ချင်တာလုပ်ကြတာပါ" လို့ ရှေ့နေတဦးက ဆိုပါတယ်။
အဲဒီလိုရောဂါဖြစ်ရင်တွေ့တတ်တဲ့ လက္ခဏာတွေနဲ့ပတ်သက်ပြီး "အဲဒီဓါတ်ချို့တဲ့ရင် ပါးစောင်နဲ့နှုတ်ခမ်းအတွင်းပိုင်းလေးတွေမှာလည်း အဖုသေးသေးလေးတွေပေါက်တတ်တာပေါ့နော်။ အစားအသောက်ရှောင်လွန်းရင်လည်းဖြစ်တတ်ပါတယ်။ ခေါင်းတခြမ်းကိုက်တာ ခြေဖနောင့်တွေကွဲတတ်တယ်။ မျက်လုံးယားယံတာ၊ မူးဝေတာမျိုးဖြစ်တတ်ပါတယ်" လို့ ဆရာမ မအိက ဆက်ပြောပါတယ်။
ကျောင်းသူကျောင်းသားတွေရဲ့ ကျန်းမာရေးအခြေအနေနဲ့ပတ်သက်ပြီး "ကျန်းမာရေးမကောင်းရင်တော့ ကျနော်တို့က သူတို့ရောဂါလက္ခဏာ အလိုက်ကုသပေးတာ ရှိတယ်။ ပုံမှန်အားဖြင့် ကျောင်းတကျောင်းဝင်ပြီဆိုတာနဲ့ ဦးစားပေးလုပ်တာကတော့ မူလတန်းအဆင့်ကို သန်ချဆေးတိုက်တယ်။ အလယ်တန်း၊ အထက်တန်းအဆင့် မိန်းကလေးတွေကိုကြတော့ အပျိုဖော်ဝင်ကျန်းမာရေးနဲ့ပတ်သက်ပြီး သံဓါတ်အားတိုးဆေးတွေ တိုက်ပါတယ်" လို့ ဆရာမ မအိက ပြောပါတယ်။
"မနေ့ကတော့အားခြင်းပဲ အလှူရှင်လည်းရှိတော့ ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်မွေးနေ့ကို ပဲပြုတ်နံပြားကျွေးမယ်ပေါ့။ အဲမှာအခက်ခဲက တောထဲမှာပဲပြုတ်က ရတယ်။ နံပြားကျတော့ ခက်နေတာ။ ဘယ်လိုလုပ်ကြမလဲဆိုပြီးတိုင်ပင်ကြတော့ ရဲဘော်တယောက်က နံပြားလုပ်တတ်တယ်ဆိုတော့ ဂျုံမှာလိုက်ပြီးတော့ ရေအိုးကိုပဲ မီးဖိုပေါ်တင်ပြီးရွံ့အုပ် လုပ်လိုက်ကြတာ။"
Sharing Information to the Local