“မြစ်ကြီးနားကလည်း ရေကမကျသေးတော့ ဆက်ပြီးတော့ တိုးဖို့ပဲကျန်တော့တယ်။ တကယ်လို့ ရေဆက်တိုးလာရင်တော့ ကယ်ဆယ်ရေးတွေလာရင်လာ မလာရင်တော့ ဖြစ်သလိုပဲနေရတော့မယ်။ ဘုန်းကြီးကျောင်းမှာလည်း ရေဝင်နေပြီ။ လူတွေထက် နွားတွေက ပိုဆိုးတယ်။ နွားတွေကျတော့ ရေတက်သွားရင် ဘယ်မှ ထားစရာမရှိဘူး။ ရေပေါ်လည်း ရပ်လို့မရဘူးလေ ကုန်းတွေက ရေမြုပ်ကာနီးပြီ ဒီထက် ရေတထွာတမိုက်လောက် တက်လာရင် ရွာထဲနေလို့မရတော့ဘူး ”
“သက်ကြီးရွယ်အို ၅ ယောက်ပါသွားတယ်။ လေဖြတ်နေတာ ၂ ယောက်ပါသွားတယ်။ တခြား ၃ ယောက်ကလည်း မပြေးနိုင်မလွှားနိုင် အသက်ကြီးပိုင်းတွေ။ စစ်ကြောင်းက နောက်တကြောင်း ပြန်ထုတ်နေတာ တွေ့လို့ ကျနော်တို့လည်း ကြောက်လို့ ပြေးလွှားနေရတယ်"
“သူတို့ကို ပျူစောထီးလိုတော့ မသတ်မှတ်ပါဘူး။ ရွာထဲကနေမထွက်ရဲလို့ မထွက်နိုင်လို့နေကြရတာ။ အခုတော့ အစာရေစာပြတ်တော့ ထွက်ကြတော့တာ။ ထွက်ပြေးလာတဲ့သူတွေကို **တွေနဲ့ဝေးတဲ့နေရာ နေရာထိုင်ခင်း လုပ်ပေးထားတယ်။ ရေရှည်မှာ အလုပ်ပေးနိုင်အောင်တော့ စီစဉ်နေတယ်။”
ဦးမိုးကျော်ဟာ သူ့အိမ်ရှေ့မှာ လောင်းကစားဝိုင်းတွေလုပ်နေတာ၊ ဇွန် ၁၅ ရက်ကစတင်ပြီး စစ်မှုထမ်းဥပဒေကို အကြောင်းပြုကာ ကျေးရွာအတွင်းရှိ အိမ်ခြေ ၃၀၀ ခန့်ကို ၁ အိမ်ထောင် ၃၀၀၀၀ ကျပ် ကောက်ခံဖို့ ပြင်ဆင်နေတာ၊ ကျီးမီးရွာအနီးတဝိုက် ပြည်သူတွေစိုက်ပျိုးထားတဲ့ ကျွန်းစိုက်ခင်းတွေကိုလည်း စစ်တပ်နဲ့ပေါင်းကာ သိမ်းဆည်းတာတွေ လုပ်တဲ့အတွက် ခုလို ရှင်းလင်းခဲ့ရတာလို့ဆိုပါတယ်။
“ထီးလင်းမြို့နယ်ထဲမှာတော့ စာသင်ကျောင်းက အသစ်ဆောက်လုပ်တာဆိုလို့ ဒီစစ်ဘေးရှောင်စခန်းမှာ ဆောက်လုပ်တဲ့ ကျောင်းတကျောင်းပဲရှိပါတယ်။ ကျန်တာတွေကကျတော့ နဂိုရှိပြီးသား စာသင်ကျောင်းတွေကို ပအဖ အနေနဲ့ ထိန်းထိန်းသိမ်းသိမ်း ပြုပြင်တာတွေကို တတ်နိုင်သမျှဝင်ကူကြပါတယ်။”
"ရွာတွေမှာက ရေကြီးနေတာက ၁၀ ရက်လောက်ရှိနေပြီ။ အချို့အိမ်ခေါင်မိုးပေါ်ရုံပဲ ရှိတော့တာ။ ရေကလည်းဆက်တိုးနေတော့ ပိုက်ဆံရှိရင်တောင်သွားလာဝယ်စားဖို့မဖြစ်တော့ ရေဘေးရှောင်ပြီး စုနေနေတဲ့နေရာတွေမှာ ရိက္ခာပြတ်လာနေပြီ။ အဲ့ဒီဘက်အခြမ်းကို အကူအညီတွေလည်းမရောက်ဘူး"
"နေအိမ်ပေါ်မှာ ဓားနဲ့ထိုးခံရပြီး ပြေးလွှားရင်းနဲ့ အိမ်အောက်လှေကားအဆင်း ခြံစည်းရိုးနားမှာ သေနေတာ။ အိမ်ပေါ်မှာလည်း သွေးတွေ တွေ့ရတယ်။ ဘယ်သူက ဘာကြောင့်သတ်တယ်ဆိုတာ မသိရသေးဘူး"
"တိုက်ပွဲဖြစ်ပြီးတော့ စစ်ကြောင်းက ဒီနေ့မှ ဆုတ်သွားလို့ သတင်းက အခုမှ ထုတ်ပြန်ရတာပါ။ အသေးစိတ်ကတော့ ပြောလို့အဆင်မပြေဘူး။ အနီးအနားက တချို့ရွာအစဉ်အဆက်ကို သူတို့ကမဲနေလို့ ပြောလို့မဖြစ်လို့ပါ"
ပြီးခဲ့တဲ့ ဇူလိုင် ၉ ရက်က လသားမိခင်တွေ၊ လေဖြန်းလူနာတွေ အပါအဝင် စစ်ရှောင်ပြည်သူ ၃၀ ကျော်ကို အခမဲ့ဆေးကုသပေးပြီး ယင်လုံအိမ်သာ ၂ လုံးနဲ့ စစ်ရှောင်တွေနေထိုင်ဖို့ အဆောက်အဦတွေကိုပါ တပ်ရင်းရဲ့ရဲဘော်တွေက ဆောက်လုပ်ပေးခဲ့တာလို့ ပခုက္ကူခရိုင် တပ်ရင်း ၁၁ (PPC) ရဲ့ I.O (Intelligence Officer) ကိုတေဇ က ပြောပါတယ်။
"ရွာတွေမှာက ရေကြီးနေတာက ၁၀ ရက်လောက်ရှိနေပြီ။ အချို့အိမ်ခေါင်မိုးပေါ်ရုံပဲ ရှိတော့တာ။ ရေကလည်းဆက်တိုးနေတော့ ပိုက်ဆံရှိရင်တောင်သွားလာဝယ်စားဖို့မဖြစ်တော့ ရေဘေးရှောင်ပြီး စုနေနေတဲ့နေရာတွေမှာ ရိက္ခာပြတ်လာနေပြီ။ အဲ့ဒီဘက်အခြမ်းကို အကူအညီတွေလည်းမရောက်ဘူး"
“ဒဏ်ရာရသွားတော့ အဲဒီရဲဘော် ၄ ဦးကို ဆေးသွားထည့်တဲ့အချိန်မှာ ထပ်ပြီးတော့ ဒရုန်းနဲ့ လာကြဲတယ်။ ရဲဘော် ၅ ယောက် နဲ့ ဆရာမ ၁ ယောက် ကျသွားတယ်၊ နောက်ထပ် ရဲဘော် ၁၅ ယောက်လည်း ဒဏ်ရာရသွားတယ်”
"၂ ရွာလုံးကို တချိန်ထဲတိုက်ခိုက်ခဲ့တာ။ ဇီးပြားကျေးရွာနဲ့ တရော်ကိုင်းကျေးရွာက မီတာ ၂၀၀ လောက်ပဲဝေးတယ်။ ဒရုန်းနဲ့ ဗုံးသီးအလုံးရေ ၆၀ လောက်ကြဲချခဲ့တာ။ အဲဒီရွာ ၂ ရွာပေါင်း ပျူစောထီးအင်အားက ၈၀ ရှိတယ်။ ပျူစောထီး ၁ ဦးသေတယ်၊ ၄ ဦးဒဏ်ရာရတယ်။"
၅ နှစ်ကျော်အကြာ ရေကြီးမှုမဖြစ်ခဲ့တဲ့ မုံရွာတောင်ပိုင်း အမှတ် ၄ နယ်မြေနဲ့ ဘုဘရွာ၊ ချမ်းသာကျွန်းရွာ၊ ပန်းခြံရွာ၊ ကျွန်းကြီးအုပ်စုရွာ၊ ညောင်ဖြူပင်ရွာ၊ မှန်ရိုးကုန်းရွာ၊ ချောင်းကောက်ရွာ စတဲ့ရွာတွေအပါအဝင် ကျေးရွာပေါင်း ၂၀ ကျော်မှာ ချင်းတွင်းမြစ်ရေမြင့်တက်လာတာကြောင့် ရေကြီးရေလျှံဖြစ်နေကြတာပါ။
"ဒီလထဲမှာပဲ လုပ်ငန်းကလွှဲတဲ့ငွေသွားထုတ်တယ်။ ပထမ တရက် (ကျပ်သိန်း) ၅၀ လောက်ရသေးတယ်။ မနေ့ကထိ ၁၀ သိန်းပဲရတော့တယ်။ သိန်းဘယ်လောက်လွှဲလွှဲ သူတို့ပေးသလောက်ပဲ ရတော့တယ်။ ကိုယ့်ငွေတွေအကုန်ရဖို့က ဘဏ်ကိုနေ့တိုင်းသွားပြီးထုတ်နေရမယ့် အခြေနေရှိလာတယ်။ ဒါကြောင့်အခုဆို ငွေပိုက်ထားတယ်။ ပေးစရာရှိရင် ကိုယ်တိုင်သွားပေးလိုက်တယ်"
“လက်နက်ကြီးအစမှန်တာရော ကျည်ထိတာရောပါပဲ။ ၁၀၂၇ အပိုင်း ၂ မှာ ကျဆုံးရဲဘော် ၄ ဦး အထိရှိပြီ။ ဒီနေ့(ဇူလိုင် ၁၀)ဆို ကျနော်တို့ ၃ ဦးမြောက် နာရေးအခမ်းအနားလုပ်ပြီးကာ ရှိသေးတယ်။ နောက် ၁ ယောက် ကျတဲ့သတင်း ဝင်လာတာပဲ။”
Sharing Information to the Local