နေအိမ်တွေ ဆောက်လုပ်ချိန် ပင်စည်ကို အိမ်တိုင်အဖြစ် အသုံးပြုတာ၊ လယ်ယာမြေချဲ့ထွင်ချိန် ထန်းပင်တွေကို ခုတ်လှဲတာ၊ အုတ်ဖုတ်တဲ့လုပ်ငန်းတွေမှာ ထန်းပင်ကို ထင်းမီးအဖြစ် အသုံးပြုတာ စတာတွေကြောင့် ထန်းပင်တွေလျော့နည်းလာသလို စစ်ကောင်စီစခန်းနဲ့ နီးတဲ့ ထန်းပင်တွေကိုလည်း အသုံးမပြုရဲကြတာကြောင့် ကုန်ကြမ်းရှားလာတယ်လို့ ထန်းခေါက်ဖာလုပ်ငန်းကို အနှစ် ၂၀ ကျော် လုပ်ကိုင်နေသူ အမျိုးသမီးတဦးက ပြောပါတယ်။
ပဲပြားလုပ်ငန်းမှာ အဓိကလိုအပ်တဲ့ ပဲစျေးနှုန်းတွေ အဆမတန်မြင့်တက်လာတာနဲ့ စက်သုံးဆီတွေ အလွယ်တကူ ဝယ်ယူမရတာ၊ စျေးကြီးပေးဝယ်ယူနေရတာကြောင့် အမြတ်အစွန်း မရှိသလောက်နည်းပါးလာတဲ့အတွက် လုပ်ငန်းရပ်ဆိုင်းရတော့မယ့် အခြေအနေဖြစ်နေတယ်လို့ ပဲပြားလုပ်ငန်းလုပ်ကိုင်သူတွေက ဆိုပါတယ်။
"ဒီလထဲမှာပဲ လုပ်ငန်းကလွှဲတဲ့ငွေသွားထုတ်တယ်။ ပထမ တရက် (ကျပ်သိန်း) ၅၀ လောက်ရသေးတယ်။ မနေ့ကထိ ၁၀ သိန်းပဲရတော့တယ်။ သိန်းဘယ်လောက်လွှဲလွှဲ သူတို့ပေးသလောက်ပဲ ရတော့တယ်။ ကိုယ့်ငွေတွေအကုန်ရဖို့က ဘဏ်ကိုနေ့တိုင်းသွားပြီးထုတ်နေရမယ့် အခြေနေရှိလာတယ်။ ဒါကြောင့်အခုဆို ငွေပိုက်ထားတယ်။ ပေးစရာရှိရင် ကိုယ်တိုင်သွားပေးလိုက်တယ်"
"အရင်ကတော့ သင်္ကြန်တွင်းနဲ့ သင်္ကြန်ပြီးပြီဆို မိုးကဆော့လာပြီ။ တမိုးနှစ်မိုးလောက်ရွာတယ်ဆို မြေအစိုဓါတ်လေးဖမ်းတော့ ထွန်ယက်ထားလို့ရပြီပေါ့။ အခုကတော့ ပူလိုက်တာမှ လယ်ကွက်တွေထဲ ခြောက်သယောင်းနေတာပဲ" လို့ သာယာဝတီခရိုင်ထဲက လယ်သမားတဦး ကပြောပါတယ်။
"ပုံမှန်ဆို တဧက တင်း ၁၀၀ ကျော်ထွက်တယ်။ ဒီနှစ်က တင်း ၆၀ လောက်ပဲထွက်တာရှိတယ်။ ယခင် တဧက တင်း ၁၀၀ လောက်ထွက်နေတာတောင် တွက်ခြေမကိုက်တာ။ ခုလို အထွက်နှုန်းခေါက်ချိူးကျသွားတော့ ပိုဆိုးကုန်တာပေါ့"
ပြီးခဲ့တဲ့ နိုဝင်ဘာလ ၁၀ ရက် နောက်ပိုင်းက စတင်ကာ လောင်စာဆီဝယ်ယူရတာအခက်အခဲဖြစ်နေခဲ့ပြီး နိုင်ဝင်ဘလာ ၁၅ ရက် ဒီနေ့အထိလည်း ဆီရဖို့အတွက် တန်းစီဝယ်ယူနေကြရတယ်လို့ သိရပါတယ်။
အလုပ်မရှိ ရေသောက်ဗိုက်မှောက်နေကြမယ်ဟေ့ ဆိုတဲ့စကားကို အခုအချိန်မှာတော့ ရပ်ကွက်ထဲမှာ တွင်တွင်ကျယ်ကျယ် ပြောဆိုနေကြပါပြီ။ အရင်တုန်းက အဲဒီစကားကို ရေရွှန်းပတ်ရွှန်း ပြောခဲ့ရင်တောင် အယူသီးလှပါတယ်ဆိုတဲ့ ရှေးလူကြီးတချို့ရဲ့ "ဟဲ့ ဟဲ့ ဒီစကား မပြောကောင်း မဆိုကောင်းဘူးကွဲ့" ဆိုပြီး တားမြစ်ခဲ့သူမရှိသလို တားမြစ်တာကိုလည်း ကြားလည်းမကြားမိခဲ့ဘူးပါ သူတို့စိတ်ထဲမှာလည်း ဒီစကားဟာ ဥပမာအနေနဲ့ တင်စားပြောဆိုတယ်လို့ပဲ ထင်မှတ်ထားပုံရပါတယ်။
"ကျွန်မတို့မှာက လယ် ၂ဧကရှိပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ မိုးမရွာလို့ ၁ ဧကတောင် ထွန်လို့မပြီးသေးဘူး။ စိုက်ပျိုးထားတဲ့ စပါးခင်းတွေဆိုရင်လည်း မြေတွေအက်ကွဲလို့။ စပါးအပင်တွေတောင် မထွက်သေးတဲ့ လယ်ကွက်တွေရှိတယ်။ ပြီးတော့ ဓာတ်မြေဩဇာဈေးကလည်း ဈေးတက်တယ်လေ။ ဒီတော့ လယ်လုပ်လို့မစားရတော့ဘူး။ နိုင်ငံခြားကို အလုပ်သွားလုပ်တော့မယ်ဆိုပြီး ထွက်သွားတာပါ"
"ဘက်စုံစျေးကြီးနေတယ် မြေသြဇာအိတ်စျေးက ၃ ဆတက်တယ် ဓါတ်ဆားတအိတ်ကို ၉၅၀၀၀ ကျော် ဝယ်ရတယ် အဲတော့ စပါးခင်းက လိုအပ်တဲ့ အာဟာရ အပြည့်မပေးနိုင်ဘူး လျှော့သုံးတယ် အခုနှစ် နွေစပါး တင်း၆၀ လောက်ပဲ ထွက်တယ် အရင်နှစ်တွေကဆို အောက်ထစ် ၈၀ ထွက်တယ်"
"ဒီမနက် မကွေးမှာ Denko တဆိုင်ဘဲဝယ်လို့ရတော့တယ်။ ကျန်တဲ့ဆိုင်တွေက ပိတ်ထားတာတော့ မဟုတ်ဘူး။ ဖွင့်တယ်ရောင်းဖို့ဆီမရှိဘူး။ ဆိုင်ကယ်တွေတောင် မရောင်းပေးနိုင်ဘူး။ မကွေးမှာက Denko က ၂ ဆိုင်ဘဲရှိတာ တမြို့လုံးအဲ့ဒီမှာထည့်နေရတော့ အဆင်မပြေဘူး"
"ဓါတ်ဆားစျေးက အရမ်းတက်သွားတာ တအိတ် ၉၀,၀၀၀ ဝယ်ရတယ် အရင်က ၃အိတ်စာပေါ့ မဝယ်လို့လည်းမရဘူး သူ့ကိုမှ မသုံးနိုင်ရင် စပါးမထွက်ဘူး လယ်သမားတွေ အခုနှစ်ဓါတ်ဆား သိပ်မကျွေးနိုင်ဘူး စပါးထွက်နှုန်းပါထိခိုက်မယ်"
"ကျတော်ဆို နှုတ်ပြီးသား တဝက်လောက်ပဲ မိုးကာအုပ်နိုင်တယ် ဧကနှစ်ဆယ်လောက်ကျန်နေသေးတယ်။ ဆုံးရှုံးမှုက သိန်းတရာဝန်းကျင်ဆုံးရှုံးသွားတယ်။ မနှုတ်သေးဘဲ အပင်မှာတင်ရင့်မှည့်နေတဲ့ပဲတွေကြတော့ ရေစိုပြီးနေပြန်ပူတာနဲ့ ပဲတွေက အကုန်ကွဲပြီး ဘာမှမကျန်တော့ဘူး။ အထွက်နှုန်းကောင်းဈေးလည်းကောင်းနေခါမှ ဖြစ်သွားတာ"
"ဈေးနှုန်းကတော့ မကြုံဖူးအောင်ကို တက်လာတယ်ဆိုရမယ် တက်တာကတော့ နိုဝင်ဘာလလောက်ကတည်းက စက်သုံးဆီဈေးနှုန်းနဲ့ ဒေါ်လာဈေးနှုန်းကတက်နေတာ ဒေါ်လာဈေးနှုန်းတက်ခြင်းကျခြင်းနဲ့ စက်သုံးဆီဈေးနှုန်း တက်ခြင်းကျခြင်းက သက်ဆိုင်တယ်။ အရင်က တလီတာထည့်တဲ့သူက တလီတာထည့်ဖို့တောင် ခဲယဉ်းသွားပြီ အများအားဖြင့် တိုက်ရိုက်တန်းထိတာက ကုန်ကား ခရီးသယ်တင်ကားကြီးတွေနဲ့ ရန်ကုန်မှာဆို Taxi နှင့် ဆိုင်ကယ်ကယ်ရီသမား တွေပဲ အဲအကျိုးဆက်ကတော့ ခရီးသွားလာသူတွေနဲ့ ကုန်စည်စီးဆင်းမှုတွေမှာ အကျပ်ရိုက်လာလိမ့်မယ်"
"ကျွန်တော်တို့နယ်မှာအဓိကထား စိုက်ပျိုးတာက ဘေးကြားစပါးမျိုးပါ အခြားမျိုးကွဲတွေလည်းစိုက်ပျိုးကြပါတယ် အခုရိတ်သိမ်းနေကြပါပြီပျမ်းမျှ စပါးထွက်နူန်းကတဧကကို တင်း၆၀ ဝန်းကျင်ထွက်ပါတယ်။ အခုဝယ်နေတာကစပါးတတင်းကိုကျပ် ၁၀,၅၀၀နဲ့ ၁၀,၇၀၀ကျပ်ပေးဝယ်ကြတယ်။ စပါးကောင်းရင်ကောင်းသလိုပေးဝယ်ပါတယ်"
"ခေတ်ကပြောင်းသွားပြီ အရင်ကလို စပါးဂိုဒေါင်ထားနိုင်တဲ့ခေတ်မဟုတ်ဘူ၊း လယ်ထဲမှာတင်ထွက်သမျှစပါးအကုန်နီးပါးရောင်းကြတာ မျိုးစပါးလောက်ပဲကျန်တော့တာ ပြီးမှဆန်ဝယ်စားတယ်၊ ပေါ်စအချိန်ရောင်းတော့ အစိုဓါတ်လည်းရှိတော့ တောင်သူကလည်းသိပ်မမာနိုင်ဘူး ၆ သိန်းဝန်းကျင်လောက်နဲ့ရောင်းကြတာများတယ်"
Sharing Information to the Local