“အပြန်အလှန်ပစ်ခတ်ချိန် သူတို့ဘက်က ဒဏ်ရာရတဲ့သူတွေ အော်ပြီးပြေးတဲ့သူတွေကို မျက်မြင် တွေ့ခဲ့တယ်။ ကျနော်တို့ ပူးပေါင်းတပ်ဖွဲ့ဘက်ကတော့ တယောက်ကျသွားတယ်။ လောလောဆယ် စစ်ရေးအခြေအနေက တင်းမာနေဆဲမို့ သိမ်းဆည်းရမိတာတွေကိုတော့ တိတိကျကျပြောလို့ မရသေးဘူး”
သေဆုံးသူမှာ ဒေါ်ခိုင်မာချို ၃၈ နှစ်ဖြစ်ပြီး နိုဝင်ဘာ ၂၁ ရက် ဒီညနေ ၄ နာရီလောက်က အိုင်ကြီးကျေးရွာ ဆိုင်းဘုတ်အနီးရှိ သူရဲ့ယာခင်းထဲမှာ တယောက်တည်း ပေါင်းသင်မြက်ရှင်းနေချိန် လက်နက်ကြီးကျည်ထိမှန်ခဲ့တာလို့ ဆိုပါတယ်။
"ရွာသားတွေကို သတ်တာက သူတို့စက်ထဲကနေ ပြောက်ကျားယူနီဖောင်းတစုံတွေ့တယ်ဆိုပြီးတော့ ဖမ်းခေါ်ပြီး ရွာအထွက်နားမှာ လေးယောက်စလုံးကို ပစ်သတ်သွားတာ။ ပြောက်ကျားယူနီဖောင်း တကယ်တွေ့ မတွေ့တော့ မသိရဘူး။ ရွာကို သူတို့စိတ်ကြိုက်မွှေပြီးမှ ၄ နာရီကျော်လောက်မှာ တောပုဘက် ပြန်ထွက်သွားတယ်"
စစ်ကိုင်းတိုင်းထဲမှာ စစ်ကောင်စီရဲ့ စစ်ရေးကပိုပြီးတင်းမာလာနိုင်တဲ့ အခြေအနေ ၈၀ ရာခိုင်နှုန်းလောက်ရှိတဲ့အတွက် ပြည်သူလူထု ဘေးကင်းလုံခြုံဖို့ အရေးကြီးလာတာကြောင့် ခုလိုပြုလုပ်ခဲ့တာလို့ သခင်ဒေါင်းညိုပြောက်ကျားတပ်ဖွဲ့ ဗျူဟာမှူး သခင်ဒေါင်းညိုက ပြောပါတယ်။
“ဖမ်းထားတဲ့ ၃၀ ကျော်ကို ရွာထဲက အိမ်သုံးလုံးမှာ ခွဲပြီး စစ်နေတယ်။ အဲ့ဒီအထဲက ရွာသား ၅ ဦးကိုတော့ ဖုန်းထဲမှာမသင်္ကာစရာတွေ့တယ်ဆိုပြီး သတင်းပြန်ကြားရတယ်။ ရွာထဲဝင်မရတော့ တဆင့် စကားပြန်ကြားရတာပေါ့”
အဲဒီစစ်ရှောင်စခန်းမှာ သံဃာတပါးအပါအဝင် ဒေသခံ ၃၀၀ နီးပါးရှိပြီး တနေ့ကို ဆန် ၃ တင်းခွဲခန့်ကုန်ကျပြီး လက်ရှိဆန်လက်ကျန်က တပတ်စာအတွက်တောင် မလုံလောက်တော့ဘူးလို့ Western Chindwin Association(WCA)ရဲ့ တာဝန်ရှိသူတဦးက ပြောပါတယ်။
အင်အား ၃၀ ဝန်းကျင်ရှိတဲ့ ရွှေပန်းကုံးနယ်မြေရဲစခန်းကို တိုက်ခိုက်မှုအတွင်း အပြန်အလှန် ပစ်ခတ်မှု ၁ နာရီကျော်ကြာမြင့်ခဲ့သလို ရဲတပ်သား ၇ ဦးသေဆုံးကာ ၁ ဦး အရှင်ဖမ်းဆီးရမိခဲ့ပြီး သေနတ် ၁၂ လက် သိမ်းဆည်းရရှိခဲ့တယ်လို့ မြေပြင်ကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့ဝင်တဦးက ပြောပါတယ်။
တိုက်ပွဲမဖြစ်ဘဲ တောင်ငူလေတပ်ကနေ ရဟတ်ဟာဥ် ၂ စီးနဲ့ လာရောက်ပစ်ခတ်ချိန် နေအိမ်အောက်မှာ ရှိနေတဲ့ နဂါးမောက်ကျေးရွာသား ဦးမင်းမင်းစိုး ၄၀ နှစ်ကို ထိမှန်ခဲ့တာဖြစ်ပြီး အခြားထိခိုက်ပျက်စီးမှုတွေတော့ မရှိခဲ့ဘူးလို့ ဆိုပါတယ်။
"မြေဖြူကျင်းနားမှာ စကစဘက်က တော်တော်အထိနာသွားတယ်။ မိုင်းက ၁၀ လုံးလောက်သုံးပြီး တိုက်ခိုက်လိုက်တာ။ ဒီမနက်ပိုင်းထိ သူတို့မိုင်းဆွဲခံရတဲ့နားမှာ ရှိနေတုန်းပဲ"
"တယောက်က ၄၀ မမ မှန်သွားတာ။ နောက်တယောက်ကျတော့ သူပစ်ကိုယ်ပစ်ရင်း ကျည်မှန်တာ။ နောက်တယောက်ကျတော့ စကစဘက်က လေယာဥ်နဲ့ပစ်တဲ့အချိန်မှာ ထိသွားတာ။ ကျသွားတဲ့ ရဲဘော် ၃ ယောက်စလုံးက လိမ္မာတဲ့ကလေးတွေ။ သက်ဆိုင်ရာအဖွဲ့အတွက်လည်း အားကိုးရတဲ့သူတွေ ဖြစ်တယ်"
“ကျနော်တို့ နောက်ဆုံးပြောချင်တာကတော့ တိုင်းပြည်ကို ဆင်းရဲတွင်းနစ်အောင် စစ်ကောင်စီရဲ့ လက်အောက်မှာနေပြီး လူတစုလက်တဆုပ်စာအတွက် အသက်ကိုပေးပြီး မကာကွယ်ဘဲနဲ့ ပြည်သူတွေဘက်ကနေပြီးတော့ မားမားမတ်မတ်ရပ်တည်ပြီးတော့ အလင်းဝင်ကြပါ”
“ရဲစခန်း ကင်းစောင့်တဦးကိုပဲ တည်ချက်လုပ်ပြီး ပစ်ခဲ့တာပါ။ အဲ့ကောင်ကတော့ သေချာပေါက်သေမှာပါ” လို့ ဂဠုန်စစ်ဆင်ရေးတာဝန်ခံ ကိုတံခွန်က ပြောပါတယ်။
" သူငယ်ချင်းသုံးယောက် မြစ်ဆိပ်မှာ ငါးမျှားနေကြတာပါ။ရေဆင်းကူးရင်းနဲ့ ရေနစ်သေဆုံးခဲ့တာပါ "
"ဆေးရုံက၀န်ထမ်းတွေမလာတော့ လူနာတွေလည်း ဆင်းသွားပြီ။ စစ်တပ်ကလည်း လာချိပ်ပိတ်သွားတယ်။ မီးသတ်ရုံးကတော့ ပိတ်ထားတာကြာပြီ။ ရုံးတွေ ပိတ်ကုန်တာများတယ်"
"တော်လှန်ရေးရဲဘော်ကျတာက ခမ်းခမ်းနားနား မလုပ်ဘူး။ ပုံရိုက်လေ့လည်း မရှိဘူး။ တနေရာတည်းမှာ စုပြီးတော့ သင်္ဂြိုဟ်တာလည်း မရှိဘူး"
Sharing Information to the Local