“အဓိက က တော့ ကျနော်တို့မှာအတတ်ပညာအသိပညာရှာဖွေဖို့ရာလုံလောက်တဲ့ အနေအထားတခုမရှိဘူး။ မခံချင်စိတ်နဲ့ဝင်လာကြတာ ဆိုတော့ လုံလောက်တဲ့ပညာအရည်အချင်းမရှိကြဘူး။ စာကြည့် တိုက်ဖွင့်ဖို့စီစဉ်ထားတာတော့ကြာပြီဗျ ။ ကြားထဲမှာ စစ်ရေးအနေအထားရော ၊ စာအုပ်စုစည်းရာမှာ အခက်အခဲရှိတာကြောင့်မလုပ်ဖြစ်တာပေါ့ ”
“နေပူရှိန်လွန်ကဲတာရော၊ ထုတ်လုပ်ရေးပစ္စည်းတွေ အသုံးပြုတာများတာရောကြောင့် ရှော့ဖြစ်ပြီး မီးလောင်သွားတာပါ။ အခုလို ထုတ်လုပ်ရေးစက်ရုံ မီးလောင်တာက ပထမအကြိမ်ပါ။ အစကတော့ မထုတ်ပြန်တေ့ာဘူးလို့ ဆုံးဖြတ်ထားပေမဲ့ ပြန်လည်တည်ဆောက်ဖို့က ကျနော်တို့အနေနဲ့ ဘယ်လိုမှ အဆင်မပြေတော့တဲ့အတွက် အခုမှထုတ်ပြန်ရတာပါ”
မိုင်းဆွဲခံရပြီးနောက်မှာတော့ အဆိုပါ စစ်ကြောင်းဟာ ထန်းတော်(ဇာတ်ဆိပ်)မှာရှိတဲ့ လူနေအိမ်နဲ့ ဆိုင်ခန်းပေါင်း ၁၂ လုံးကို မီးရှို့ဖျက်ဆီးခဲ့သလို ဆိုင်ကယ်အစီး ၂၀ ကျော်ကိုလည်း မီးရှို့ဖျက်ဆီးခဲ့တယ်
“စစ်ကြောင်းလာတဲ့အချိန်က မနက်အစောပိုင်းဆိုတော့ ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်ရင်း စစ်ကြောင်းနဲ့တိုးပြီး ဖမ်းဆီးခံလိုက်ရတာ။ ဖမ်းဆီးခံရတဲ့သူတွေထဲမှာ အမျိုးသမီးတချို့လည်း ပါတယ်။ အခုချိန်ထိတော့ ဘယ်သူဘယ်ဝါဆိုတာ အတိအကျပြောလို့ မရသေးဘူး။ နေအိမ် ၆၀ ကျော်လောက်က မီးထဲပါသွားတယ်။ အဲဒါတောင် ဂျောင်ထဲကဝင်လို့မရတဲ့ နေအိမ်တွေ မပါသေးဘူး”
“သူတို့စစ်ကြောင်း မိုင်းဆွဲခံရတဲ့နေရာ မုံရွာ − မန္တလေးကားလမ်းမဘေးတလျှောက်မှာရှိတဲ့ ရွာတွေကို လိုက်စစ်တယ်။ အဲဒီထဲမှာမှ လက်ထုတ္တောရွာကို သူတို့မသင်္ကာလို့ဆိုပြီး ဝင်ပြီမီးရှို့တယ်။ ပထမတကြိမ် မြောက်ပိုင်းကိုမီးရှို့တယ်။ မီးရှို့ပြီးတော့ပြန်ထွက်တဲ့အချိန်မှာ ရွာနဲ့မလှမ်းမကမ်းလောက်မှာ ထပ်ပြီမိုင်းမိတယ်။ မိုင်းမိတော့ အဲဒီရွာထဲကိုပြန်ဝင်လာပြီး ဒုတိယအကြိမ် မီးထပ်ရှို့တယ်”လို့ မြောင်မြို့နယ် ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးနှင့် လုံခြုံရေးအဖွဲ့ - CDSOM မှ ကိုနွေဦး က ပြောပါတယ်။
“သူတို့က မုဒုရွာကိုရောက်နေတဲ့အချိန် ဖမ်းခံလိုက်ရပြီး စစ်ကြောရေးပို့လိုက်တယ်လို့ဘဲ သိရတယ်။ ဘာကြောင့်ဖမ်းခံရတယ်ဆိုတာရော အခုထိအဆက်အသွယ်ပြတ်နေပြီး ဘာမှမသိရသေးဘူး။ သူတို့ရဲ့မိသားစုဝင်တွေလည်း တခုခုဖြစ်သွားမှာ စိုးရိမ်နေကြတယ်” လို့ ပြောပါတယ်။
“ဆိုင်ကယ်သမားက အဖမ်းမခံပဲ မောင်းပြေးတာ၊ အဲဒီလူက ဆိုင်ကယ်ရှေ့ ပိတ်ရပ်လိုက်တာ အဲတာကို အရှိန်ကအရမ်းပါနေတော့ တိုက်မိပြီ ဦးခေါင်းကွဲသွားတယ်။ သူက အဲလိုကူဖမ်းပေးနေတာကြာပြီ။ တချို့ကားသမားတွေ ကယ်ရီသမားတွေကအစ ကူဖမ်းပေးကြတာ။ သူတို့ကို ကူဖမ်းပေးရင် ပိုက်ဆံအချိုးကျပေးသလို၊ လုပ်ပိုင်ခွင့်တချို့ကိုလည်း ပေးတယ်လို့ကြားတယ်”
“ဖမ်းဆီးခံရတဲ့ပြည်သူတွေတော့ မရှိပါဘူး။ သားအမိနှစ်ယောက်ကတော့ လက်နက်အစ ထိမှန်သွားတာတော့ ရှိတယ်။ ရွာထဲကို မီးလာရှို့တာက ပျူတွေပဲ အင်အားဘယ်လောက်နဲ့ ဝင်လာလဲမသိရသေးဘူး”
“တိုက်ပွဲမဖြစ်ပဲနဲ့ ရွာထဲကိုဝင်လာတယ်။ ပြီတော့ ရွာကိုမီးရှို့တယ်။ ဒီနေ့မနက်နေအိမ်တွေ မီးထဲဘယ်လောက်ပါသွားလဲ မသိရသေးပါဘူး။ ရွာသားတွေလည်း ထွက်ပြေးနေကြတယ်။ ရွာထဲကို မဝင်ကြသေးဘူး။ အခုချိန်ထိတော့ ဖမ်းဆီးခံရတဲ့ပြည်သူတွေ ရှိတယ်လို့မကြားမိသေးပါဘူး”
“စာသင်ကျောင်းက ပိတ်ထားတာတော့ ကြာပြီ။ ဒီစာသင်ကျောင်းဟာ ဘေးရွာက စစ်ရှောင်တွေလာရင်လည်း အဲဒီစာသင်ကျောင်းထဲမှာပဲ လက်ခံကျွေးမွေးတာတွေ လုပ်တယ်။ စစ်ကြောင်းက စာသင်ကျောင်းထဲဝင်ပြီတော့ မိုင်းခွဲပြီးမီးရှို့တယ်။ ကျောင်းဝန်းထဲမှာရှိတဲ့ သူငယ်တန်းကနေ ၅ တန်း ၆ တန်းအထိရှိတဲ့ ကျောင်းဆောင်လေးကတော့ သူတို့မီးရှို့မရှို့တာတော့ အတည်မပြုနိုင်သေးဘူး”
“ရွာသားတွေက တောထဲမှာပဲ ထန်းလက်တွေနဲ့ တဲထိုးပြီးနေကြတယ်။ ထန်းပင်တွေမှာ ထန်းလက်တွေချိုးစရာ မရှိလောက်အောင်ပါပဲ။ မိုးရွာတဲ့နေ့တွေဆိုရင် ပိုဆိုးတယ်။ စစ်ကြောင်းတွေထိုးလာရင်လည်း ထပ်ပြီးထွက်ပြေးရသေးတယ်”
“ကြက်သွန်စနှုတ်တဲ့ရက်ထဲက အခုထိ Local PDF တပ်ဖွဲ့ ၅၀ လောက်ကိုမျှဝေထားပါတယ်။ ကျန်တဲ့ ကြက်သွန်ကတော့ စစ်ရှောင်ရိက္ခာအတွက်ပါ။ ခရမ်းသီးတို့ဘာတို့က ထွက်နေသေးတယ်။ ပဲသီးကတော့ တုန်းပြီး မသီးတော့ဘူး။ စိုက်တာက သဲသောင်ပေါ်မှာ စိုက်တယ်။ စိုက်ဧက ၁ ဧကပါပဲ”
“ရဲဘော် ရဲမေ ၈၀ ကျော်လောက်က သွားကူပေးကြတာ။ ဒီနေ့သွားရောက်ကူတာက တိုက်ပွဲမရှိလို့ မဟုတ်ပါဘူး။ မအားတဲ့ကြားက သွားရောက်ကုသိုလ်ပြုလုပ်ကြတာပါ။ စခန်းထဲက ရဲဘော်တွေကို ဘယ်နေ့ဘယ်ရက်မှာ ငါတို့ကျောက်လောင်းကုသိုလ် လုပ်ရအောင်လို့ ကြိုပြောထားပြီး သွားရောက်ကူညီကြတာ သူတို့လေးတွေကိုလည်း ကုသိုလ်ရစေချင်တာရယ်။ လူလိမ္မာလေးတွေ ဖြစ်စေချင်တာကြောင့်ရယ်ပါ”
“ဒီနေ့မနက်ပိုင်း မုတ်စီရွာကနေ ရေဦးတောင်ဘက်ခြမ်း ပြည်တော်ဘက်ကနေတဆင့် ဆည်ကြီး၊ ပေါက်သာရွာဘက်ကို လက်နက်ကြီးငယ်တွေနဲ့ ပစ်ခတ်ပြီးဝင်လာတယ်။ ပေါက်သာရွာက လူလတ် အမျိုးသမီးတဦး ခြေထောက်ကိုကျည်ရှပ်မှန်ခဲ့တယ်။ ကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့တွေက ဒီအမျိုးသမီးကို ကယ်ထုတ်နိုင်ခဲ့တယ်။ အခုချိန်ထိမီးလောင်သွားတဲ့ အိမ်အရေအတွက်ကိုမသိရသေးဘူး”
“ကျနော်တို့ အခုဆောက်လုပ်ပေးထားတဲ့ နေရာတွေက သူတို့အိမ်နေရာတွေမှာပဲ ပြန်ဆောက်ထားပေးတယ်။ ဆောက်ပေးထားတဲ့ အိမ်တွေက ယာယီအိမ်မဟုတ်ဘူး၊ ပုံမှန်ကျနော်တို့ မီးရှို့မခံရဘူးဆိုရင် အနည်းဆုံး ၂ နှစ်ကနေ ၅ နှစ်အတွင်းနေလို့ရတဲ့အိမ်တွေ ခိုင်ခိုင်ခန့်ခန့်နဲ့သေချာလေး ကျကျနန ဆောက်လုပ်ထားပေးတဲ့အိမ်မျိုး ကျနော်တို့ဆောက်လုပ်ပေးတဲ့ အိမ်တွေဆိုရင် မိသားစု လေးငါးခြောက်ယောက်လောက် နေလို့ရတဲ့အိမ်မျိုး”
Sharing Information to the Local