“ကျနော်တို့တွေ သူတို့ကိုချောင်း နေတာ ၂ ရက်လောက်ရှိပြီ။ ဒီနေ့မှ ရွာထဲကိုဝင်လာတာ ရွာထဲကို ဝင်လာတဲ့အချိန် သေနတ်တွေပစ်ဖောက်တာမျိုးမရှိဘူး၊ ဓားစားခံအဖြစ် ဖမ်းဆီးခံရတဲ့ပြည်သူတွေက ကိုယ့်ဘက်က ကင်းပုန်းဝပ်နေတဲ့ရဲဘော်တွေလား၊ နွားကျောင်းသားတွေလား ဆိုတာ အတိအကျ မသိရသေးဘူး။ တခြားနယ်ကရဲဘော်တွေလည်း ကင်းပုန်းဝပ်ပေးနေကြတယ်ဆိုတော့လေ။”
“အဓိကကတော့ ဆန် ၊ ဆီ၊ ဟင်းချက်စရာတွေကို လှူဒါန်းဖြစ်တယ်။ အိမ်ထောင်စုစာရင်းနဲ့ လူဦးရေကိုတော့ အတိအကျမသိရဘူးဗျ။ ရှောင်လာရတဲ့ပြည်သူတွေကတော့များတယ်။ သူတို့ကလည်း ချက်ချင်းထွက်ပြေးလာကြတော့လေ လူဦးရေကိုတော့ တိတိကျကျမသိလိုက်ဘူး။ ကျနော်တို့သွားရောက်လှူဒါန်းရတာကလည်း စစ်ရှောင်တွေနဲ့ မီးဘေးသင့်တွေ နေထိုင်စားသောက်ရေး အဆင်ပြေဖို့အတွက် ရည်ရွယ်ချက်နဲ့ သွားရောက်လှူဒါန်းခဲ့တာပါ”
“သရက်ခေါင်းရွာက အခုလိုမီးရှို့ခံရတာ ဒုတိယအကြိမ်ရှိပါပြီ။ ဧပြီ ၂၉ ရက်နေ့မှာ အဲဒီရွာက စာသင်ဆောင် ၂ ဆောင်မီးရှို့ခံရတယ်။ ရွာကို ၂ ကြိမ်လုံး လာရောက်မီးရှို့တဲ့အဖွဲ့က ခမရ ၃၆၈ တပ်က စခတွေပါပဲ။ အခုအချိန်ထိ ရွာသားတချို့ကသာ ရွာထဲမှာပြန်ဝင်ကြတယ်။ အများစုကတော့ တောတောင်တွေထဲမှာပဲ ပုန်းခိုနေတုန်း”
"လူဦးရေကတော့ ကျေးရွာတရွာတည်းဆိုတော့ နည်းတာပေါ့။ အခုလို လိုက်ဟောပြောတာက ၆ ရွာ မြောက်ဖြစ်ပါတယ်။ ကျနော်တို့က တရွာချင်းလိုက်ပြီး လူထုဟောပြောပွဲလုပ်တာက အခုရာသီဥတုနဲ့ဆိုတော့ ကျနော်တို့သပိတ်ထွက်ဖို့ အခက်အခဲရှိနေတာကြောင့် ကျေးရွာတရွာချင်းလိုက်ပြီး လူထုကို နိုင်ငံရေးအသိ၊ နိုင်ငံရေးအတွေးအခေါ်တွေ သိရှိနားလည်စေချင်တာရယ် တော်လှန်ရေးမှာ သွေးမအေးဘဲ ဆက်လက်တော်လှန်စေချင်တဲ့ရည်ရွယ်ချက်နဲ့ အခုလိုဟောပြောတာပါ"
“အခုက မီးဘေးသင့်ပြည်သူတွေက နေထိုင်စားသောက်မှုအဆင်မပြေလို့ ကျနော်တို့က ဆန်၊ ဆီ ၊ ဆားတွေသွားရောက်လှူဒါန်းခဲ့တာပါ။ သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးတွေခက်ခဲတဲ့ကြားရအောင်လှူဒါန်းခဲ့တာပါ။ များသောအားဖြင့်ကျေးလက်ဒေသတွေမှာ အခုကအခက်အခဲဖြစ်နေကြတယ်။ စားဖို့တောင်အနိုင်နိုင်ရုန်းကန်နေရတဲ့ အဆင့်ပေါ့နော် တချို့လည်းဆန်စပါးမီးလောင်သွားတာဖြစ်တဲ့အတွက် ဘယ်လိုမှပြန်ပြီးရပ်တည်လို့မလွယ်ဘူးပေါ့ အဲ့လိုအနေအထားမျိုးတွေကြောင့် ကျနော်တို့အခုလိုကူညီဖြစ်တာပါ။”
“အဓိက က တော့ ကျနော်တို့မှာအတတ်ပညာအသိပညာရှာဖွေဖို့ရာလုံလောက်တဲ့ အနေအထားတခုမရှိဘူး။ မခံချင်စိတ်နဲ့ဝင်လာကြတာ ဆိုတော့ လုံလောက်တဲ့ပညာအရည်အချင်းမရှိကြဘူး။ စာကြည့် တိုက်ဖွင့်ဖို့စီစဉ်ထားတာတော့ကြာပြီဗျ ။ ကြားထဲမှာ စစ်ရေးအနေအထားရော ၊ စာအုပ်စုစည်းရာမှာ အခက်အခဲရှိတာကြောင့်မလုပ်ဖြစ်တာပေါ့ ”
“နေပူရှိန်လွန်ကဲတာရော၊ ထုတ်လုပ်ရေးပစ္စည်းတွေ အသုံးပြုတာများတာရောကြောင့် ရှော့ဖြစ်ပြီး မီးလောင်သွားတာပါ။ အခုလို ထုတ်လုပ်ရေးစက်ရုံ မီးလောင်တာက ပထမအကြိမ်ပါ။ အစကတော့ မထုတ်ပြန်တေ့ာဘူးလို့ ဆုံးဖြတ်ထားပေမဲ့ ပြန်လည်တည်ဆောက်ဖို့က ကျနော်တို့အနေနဲ့ ဘယ်လိုမှ အဆင်မပြေတော့တဲ့အတွက် အခုမှထုတ်ပြန်ရတာပါ”
မိုင်းဆွဲခံရပြီးနောက်မှာတော့ အဆိုပါ စစ်ကြောင်းဟာ ထန်းတော်(ဇာတ်ဆိပ်)မှာရှိတဲ့ လူနေအိမ်နဲ့ ဆိုင်ခန်းပေါင်း ၁၂ လုံးကို မီးရှို့ဖျက်ဆီးခဲ့သလို ဆိုင်ကယ်အစီး ၂၀ ကျော်ကိုလည်း မီးရှို့ဖျက်ဆီးခဲ့တယ်
“စစ်ကြောင်းလာတဲ့အချိန်က မနက်အစောပိုင်းဆိုတော့ ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်ရင်း စစ်ကြောင်းနဲ့တိုးပြီး ဖမ်းဆီးခံလိုက်ရတာ။ ဖမ်းဆီးခံရတဲ့သူတွေထဲမှာ အမျိုးသမီးတချို့လည်း ပါတယ်။ အခုချိန်ထိတော့ ဘယ်သူဘယ်ဝါဆိုတာ အတိအကျပြောလို့ မရသေးဘူး။ နေအိမ် ၆၀ ကျော်လောက်က မီးထဲပါသွားတယ်။ အဲဒါတောင် ဂျောင်ထဲကဝင်လို့မရတဲ့ နေအိမ်တွေ မပါသေးဘူး”
“သူတို့စစ်ကြောင်း မိုင်းဆွဲခံရတဲ့နေရာ မုံရွာ − မန္တလေးကားလမ်းမဘေးတလျှောက်မှာရှိတဲ့ ရွာတွေကို လိုက်စစ်တယ်။ အဲဒီထဲမှာမှ လက်ထုတ္တောရွာကို သူတို့မသင်္ကာလို့ဆိုပြီး ဝင်ပြီမီးရှို့တယ်။ ပထမတကြိမ် မြောက်ပိုင်းကိုမီးရှို့တယ်။ မီးရှို့ပြီးတော့ပြန်ထွက်တဲ့အချိန်မှာ ရွာနဲ့မလှမ်းမကမ်းလောက်မှာ ထပ်ပြီမိုင်းမိတယ်။ မိုင်းမိတော့ အဲဒီရွာထဲကိုပြန်ဝင်လာပြီး ဒုတိယအကြိမ် မီးထပ်ရှို့တယ်”လို့ မြောင်မြို့နယ် ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးနှင့် လုံခြုံရေးအဖွဲ့ - CDSOM မှ ကိုနွေဦး က ပြောပါတယ်။
“သူတို့က မုဒုရွာကိုရောက်နေတဲ့အချိန် ဖမ်းခံလိုက်ရပြီး စစ်ကြောရေးပို့လိုက်တယ်လို့ဘဲ သိရတယ်။ ဘာကြောင့်ဖမ်းခံရတယ်ဆိုတာရော အခုထိအဆက်အသွယ်ပြတ်နေပြီး ဘာမှမသိရသေးဘူး။ သူတို့ရဲ့မိသားစုဝင်တွေလည်း တခုခုဖြစ်သွားမှာ စိုးရိမ်နေကြတယ်” လို့ ပြောပါတယ်။
“ဆိုင်ကယ်သမားက အဖမ်းမခံပဲ မောင်းပြေးတာ၊ အဲဒီလူက ဆိုင်ကယ်ရှေ့ ပိတ်ရပ်လိုက်တာ အဲတာကို အရှိန်ကအရမ်းပါနေတော့ တိုက်မိပြီ ဦးခေါင်းကွဲသွားတယ်။ သူက အဲလိုကူဖမ်းပေးနေတာကြာပြီ။ တချို့ကားသမားတွေ ကယ်ရီသမားတွေကအစ ကူဖမ်းပေးကြတာ။ သူတို့ကို ကူဖမ်းပေးရင် ပိုက်ဆံအချိုးကျပေးသလို၊ လုပ်ပိုင်ခွင့်တချို့ကိုလည်း ပေးတယ်လို့ကြားတယ်”
“ဖမ်းဆီးခံရတဲ့ပြည်သူတွေတော့ မရှိပါဘူး။ သားအမိနှစ်ယောက်ကတော့ လက်နက်အစ ထိမှန်သွားတာတော့ ရှိတယ်။ ရွာထဲကို မီးလာရှို့တာက ပျူတွေပဲ အင်အားဘယ်လောက်နဲ့ ဝင်လာလဲမသိရသေးဘူး”
“တိုက်ပွဲမဖြစ်ပဲနဲ့ ရွာထဲကိုဝင်လာတယ်။ ပြီတော့ ရွာကိုမီးရှို့တယ်။ ဒီနေ့မနက်နေအိမ်တွေ မီးထဲဘယ်လောက်ပါသွားလဲ မသိရသေးပါဘူး။ ရွာသားတွေလည်း ထွက်ပြေးနေကြတယ်။ ရွာထဲကို မဝင်ကြသေးဘူး။ အခုချိန်ထိတော့ ဖမ်းဆီးခံရတဲ့ပြည်သူတွေ ရှိတယ်လို့မကြားမိသေးပါဘူး”
“စာသင်ကျောင်းက ပိတ်ထားတာတော့ ကြာပြီ။ ဒီစာသင်ကျောင်းဟာ ဘေးရွာက စစ်ရှောင်တွေလာရင်လည်း အဲဒီစာသင်ကျောင်းထဲမှာပဲ လက်ခံကျွေးမွေးတာတွေ လုပ်တယ်။ စစ်ကြောင်းက စာသင်ကျောင်းထဲဝင်ပြီတော့ မိုင်းခွဲပြီးမီးရှို့တယ်။ ကျောင်းဝန်းထဲမှာရှိတဲ့ သူငယ်တန်းကနေ ၅ တန်း ၆ တန်းအထိရှိတဲ့ ကျောင်းဆောင်လေးကတော့ သူတို့မီးရှို့မရှို့တာတော့ အတည်မပြုနိုင်သေးဘူး”
Sharing Information to the Local