Wai Lin

“အဘွားချက်တဲ့ ဇီးသီးချဉ်ရည်ဟင်း တခွက်”

ယာခင်းလမ်းဖုံဖုံတလျှောက် တောသူမကြီးတယောက်က ဇီးသီးခြောက်များ ကောက်ထားသည့် ခံတောင်းကို ရွက်ခါသွားနေသည်။ ညနေစောင်း တောင်ယာအလုပ်သိမ်းချိန်မှာ ရွာကအိမ်ဆီအပြန် လှည်းဖြင့် သယ်ဆောင်သွားရန် ဇီးသီးတောင်းများလည်း လှည်းပေါ်တွင် အတော်နေရာယူထားချေသည်။ ယနေ့ခေတ်ချိန်မှာတော့ ဇီးသီးများကို စီးပွားဖြစ်ရောင်းဝယ်ကြရန် ကောက်နေကြသည်။ တရုတ်နိုင်ငံကို ရောင်းချကြသည်။ ဇီးသီးထဲကအဆံကို တရုတ်တို့က ဆေးဖော်စပ်သည်လို့ ပြောကြသည်။ အော်….ဇီးသီးမှာ ယခင်ကတည်း ကျနော်တို့ ဒေသ အညာမကျရွာမကတဲ့နေရာမှာ ရာသီဓါတ်စာသဖွယ် အစာလည်းဆေး ဖြစ်ခဲ့သည် မဟုတ်လား။

တရုတ်ဈေးနှိမ်လို့ မြေလတ်ဒေသဇီးသီးဈေးအေးနေ

"ဇီးသီးက အဓိက အားထားရာ စိုက်ပျိုးသီးနှံ မဟုတ်ပေမယ့် သူက တဖက်တလမ်းကလည်း ဝင်ငွေရတဲ့ အလုပ်လုပ်ပါပဲ။ အိမ်မှာ တခြားလုပ်ငန်း မရှိသူတွေနဲ့ ကလေးတွေက တောင်ယာလိုက်ရင်း ကောက်ကြတယ်။ တချို့လည်း ဇီးသီးချိန်ဆို ဇီးခွဲစက် ဇီးပွဲရုံတွေမှာ အလုပ်ရကြတယ်။ ရာသီချိန်ကုန်ရင်တော့ တခြားအလုပ်ပြောင်းလုပ်ရတာပေါ့" ဟု မကွေးမြို့နယ်ထဲက အမျိုးသမီးတဦးက ပြောပါတယ်။

စစ်ကောင်စီအလိုကျ ဒုစရိုက်သမားများနဲ့ လောင်းကစားဝိုင်းများ တခေတ်ထချိန်

ခေတ်အဆက်ဆက် စစ်တပ်အုပ်ချုပ်သည်ခေတ်များတွင် လောင်းကစားများကို ရည်ရွယ်ချက်ရှိရှိ လွှတ်ပေးထားခဲ့ပြီး နိုင်ငံရေးအသုံးချခံ၊ ငွေရှာရာနေရာ အဖြစ်သာ အသုံးချခဲ့ရာက လက်ရှိ စစ်အာဏာသိမ်းမှုအလွန် နွေဦးတော်လှန်ရေးကာလတွင်လည်း လောင်းကစားဝိုင်းများက တခေတ်ဆန်းလာခဲ့ပြန်ပါသည်။

လက်ပံရဲရာ ပေါက်ရဲရာ အောက်ချင်းငှက်များ ပျံသန်းရာ

မထုံးချောင်းလေးရဲ့ ကမ်းတနေရာ မင်းတုန်းမြို့လေးမှာ ၇၅ နှစ်မြောက် ချင်းအမျိုးသားနေ့ကို မလုပ်ဖြစ်တော့ဘူးလို့ သိလိုက်ရသည်။ မင်းတုန်းမြို့လေးဆီ ကျနော် မရောက်ဖြစ်တော့ပါ။ ဘယ်တော့ပြန်ရောက်မည် ဆိုတာလည်း မသိတော့ပါ။

နိုင်ကျဉ်းအမှုတွေမှာ ရှေ့နေလိုက်ပေးသူရှားလာသလို ငွေများစွာပေးရလို့ ကိုယ်တိုင်တရားရင်ဆိုင်နေရသူတွေရှိ

"အရင်ကလည်း နိုင်ငံရေးအမှုတွေမှာ လိုက်ပါသူနည်းတယ်။ အဲမှာအဖမ်းခံရတာတွေလည်းရှိ၊ ရှောင်တိမ်းနေရသူတွေလည်းရှိတော့ လိုက်ပေးတဲ့ရှေ့နေရှားလာတာ။ အခုကတော့ မရှိသလောက်ဆိုတော့ ထောင်တွင်းတရားရုံးတွေမှာ ရှေ့နေမပါဘဲ ရင်ဆိုင်နေရတဲ့ အခြေအနေတွေ ရှိလာတယ်။ ခုခံချေပပေးမယ့်သူမရှိဘူး။ စစ်ကောင်စီဘက်ကလည်း သူတို့ပြောချင်တာပြော ရေးမှတ်ထားတာပဲ လုပ်ချင်တာလုပ်ကြတာပါ" လို့ ရှေ့နေတဦးက ဆိုပါတယ်။

စစ်ကိုင်းတိုင်း ကြားကာလကျောင်းက ကလေးတွေမှာ Vitamin B2 ဓာတ်ချို့တဲ့ (ကျီးကန်းပါးစပ်နာ) ရောဂါအဖြစ်များနေ

အဲဒီလိုရောဂါဖြစ်ရင်တွေ့တတ်တဲ့ လက္ခဏာတွေနဲ့ပတ်သက်ပြီး "အဲဒီဓါတ်ချို့တဲ့ရင် ပါးစောင်နဲ့နှုတ်ခမ်းအတွင်းပိုင်းလေးတွေမှာလည်း အဖုသေးသေးလေးတွေပေါက်တတ်တာပေါ့နော်။ အစားအသောက်ရှောင်လွန်းရင်လည်းဖြစ်တတ်ပါတယ်။ ခေါင်းတခြမ်းကိုက်တာ ခြေဖနောင့်တွေကွဲတတ်တယ်။ မျက်လုံးယားယံတာ၊ မူးဝေတာမျိုးဖြစ်တတ်ပါတယ်" လို့ ဆရာမ မအိက ဆက်ပြောပါတယ်။

NUG ကြားကာလ ပညာရေးကျောင်းတကျောင်းမှာ ပထမဆုံးအကြိမ် ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှု ပြုလုပ်

ကျောင်းသူကျောင်းသားတွေရဲ့ ကျန်းမာရေးအခြေအနေနဲ့ပတ်သက်ပြီး "ကျန်းမာရေးမကောင်းရင်တော့ ကျနော်တို့က သူတို့ရောဂါလက္ခဏာ အလိုက်ကုသပေးတာ ရှိတယ်။ ပုံမှန်အားဖြင့် ကျောင်းတကျောင်းဝင်ပြီဆိုတာနဲ့ ဦးစားပေးလုပ်တာကတော့ မူလတန်းအဆင့်ကို သန်ချဆေးတိုက်တယ်။ အလယ်တန်း၊ အထက်တန်းအဆင့် မိန်းကလေးတွေကိုကြတော့ အပျိုဖော်ဝင်ကျန်းမာရေးနဲ့ပတ်သက်ပြီး သံဓါတ်အားတိုးဆေးတွေ တိုက်ပါတယ်" လို့ ဆရာမ မအိက ပြောပါတယ်။

PDF ရဲဘော်တွေကိုယ်တိုင် ပဲပြုတ်နံပြား လုပ်စားခဲ့ကြတဲ့ ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်းမွေးနေ့ (ရုပ်/သံ)

"မနေ့ကတော့အားခြင်းပဲ အလှူရှင်လည်းရှိတော့ ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်မွေးနေ့ကို ပဲပြုတ်နံပြားကျွေးမယ်ပေါ့။ အဲမှာအခက်ခဲက တောထဲမှာပဲပြုတ်က ရတယ်။ နံပြားကျတော့ ခက်နေတာ။ ဘယ်လိုလုပ်ကြမလဲဆိုပြီးတိုင်ပင်ကြတော့ ရဲဘော်တယောက်က နံပြားလုပ်တတ်တယ်ဆိုတော့ ဂျုံမှာလိုက်ပြီးတော့ ရေအိုးကိုပဲ မီးဖိုပေါ်တင်ပြီးရွံ့အုပ် လုပ်လိုက်ကြတာ။"

ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်းမွေးနေ့ ပဲပြုတ်နံပြားကိုတောစခန်းထဲမှာပဲ ကိုယ်တိုင်လုပ်စားခဲ့ကြတဲ့ PDF တွေ

"မနေ့ကတော့အားခြင်းပဲ အလှူရှင်လည်းရှိတော့ ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်မွေးနေ့ကို ပဲပြုတ်နံပြားကျွေးမယ်ပေါ့။ အဲမှာအခက်ခဲက တောထဲမှာပဲပြုတ်က ရတယ်။ နံပြားကျတော့ ခက်နေတာ။ ဘယ်လိုလုပ်ကြမလဲဆိုပြီးတိုင်ပင်ကြတော့ ရဲဘော်တယောက်က နံပြားလုပ်တတ်တယ်ဆိုတော့ ဂျုံမှာလိုက်ပြီးတော့ ရေအိုးကိုပဲ မီးဖိုပေါ်တင်ပြီးရွံ့အုပ်လုပ်လိုက်ကြတာ" လို့ မြေလတ်ပြောက်ကျားတပ်ဖွဲ့ MRG အဖွဲ့မှ သတင်းနဲ့ပြန်ကြားရေးတာဝန်ခံရဲဘော်မဲကြီးက မြေလတ်အသံကိုပြောပါတယ်။

နှင်းရည်စက်လက် ဉာဏ်ရိုးပူဇော်ပွဲ နံနက်ခင်းများ

တပိုတွဲလပြည့်နေ့ရဲ့ နှင်းရည်စက်လက်နဲ့ နံနက်ခင်းအာရုဏ်ဦးမှာ အလင်းရောင်မရှိတဲ့ မှောင်ရိပ်ထဲ လူတချို့ရဲ့ လှုပ်ရှားသံတွေက ဆူညံမြန်ဆန်လှချည့်ရဲ့။ မြို့လည်ခေါင် လမ်းလေးဆုံနာရီစင်တဝိုက် တောင်လိုပုံထားသည့် ဉာဏ်ရိုးဖြူဖြူတွေက တောဆင်ရိုင်းတွေရဲ့ အစွယ်ရှည်ရှည်တွေလို ထိုးထိုးထောင်ထောင်ပဲ။

မြေလတ်ဒေသ စစ်ကိုင်း၊ မကွေးနဲ့ ပဲခူးတိုင်းထဲက မြို့နယ် ၂၁ မြို့နယ်ကို စစ်အုပ်ချုပ်ရေးကြေငြာ

"ဒီဒေသတွေဟာ တော်လှန်ရေးအင်အားစုတွေဘက်က နယ်မြေစိုးမိုးမှုကောင်းမွန်နေတဲ့ ဒေသတွေဖြစ်တယ်။ စစ်ကောင်စီဘက်က ၆ လ သက်တမ်းတိုးထားတော့ အဲ့ဒီကာလအတွင်းမှာ စစ်အုပ်ချုပ်ရေးကြေငြာပြီး ထိမ်းချုပ်နိုင်ဖို့ ပြင်ဆင်လာတယ်လို့ ယူဆတယ်။ အမှန်တကယ်ဆိုရင် မကွေး ၅ မြို့နယ်က (နမခ) ကွပ်ကဲမှုဒေသတွေ ဖြစ်တယ်။ အဲ့တာကို (နမခ)နယ်မြေထဲကနေ ခွဲထုတ်ပြီးတော့ (လပခ) ကွပ်ကဲမှုအောက်ကို ဆွဲသွင်းပြီးတော့ ကွပ်ကဲခိုင်းတာဟာ ပိုမိုလွယ်ကူစွာနဲ့ ထိမ်းချုပ်နိုင်မယ်လို့ ယူဆလို့ ခွဲထုတ်လိုက်တာ ဖြစ်တယ်။ ရှေ့လျောက် ဒီဒေသတွေမှာ စစ်ကောင်စီဘက်က လူသတ်မီးရှို့မှုတွေနဲ့ နှစ်ဖက်တိုက်ပွဲတွေ ပိုမို ပြင်းထန်လာနိုင်တယ်" လို့ CDM တပ်မတော်သား အရာရှိတဦးက ပြောပါတယ်။

အသံတိတ်သပိတ်နေ့ ပဲခူးမြို့ပေါ် လူစည်ကားရေး စစ်ကောင်စီနည်းလမ်းပေါင်းစုံသုံး

"တောင်ဘက်မုဒ်မှာ ထမင်းဟင်းတပွဲ ငါးရာဆိုပြီး ရောင်းတယ်။ အရှေ့ဘက်မုဒ်အတက်လမ်းမှာက ရဲအယောက် နှစ်ဆယ်လောက်နဲ့ ကားရပ်ပြီး မာရသွန်ပြေးတဲ့သူတွေကို ထမင်းဗူးတွေဝေဖို့ လုပ်နေတယ်။ ဗူးနှစ်ရာလောက် ရှိတယ်။ လူတွေအုံလာရင် ဓါတ်ပုံရိုက်ဖို့ဆိုပြီး ကင်မရာသမားတွေပါ ပါတယ်" လို့ မြို့ခံတဦးက ဆိုပါတယ်။

နွေဦးအောင်လံဥဒေါင်းမာန် တော်လှန်ဂျာနယ်ကို မြေလတ်ဒေသမှာ စတင်ထုတ်ဝေ

မြေလတ်ဒေသဖြစ်တဲ့ ပခုက္ကူမြို့နယ်နဲ့ မြိုင်နယ်က ကဗျာဆရာ၊ ပန်းချီဆရာတွေ စုပေါင်းပြီး နွေဦးအောင်လံဥဒေါင်းမာန် တော်လှန်ရေးဂျာနယ်ကို စတင်ထုတ်ဝေဖြန့်ချီပြီလို့ သိရပါတယ်။

တော်လှန်ရေး ကျေးလက်ဆေးခန်းနံရံပေါ်က ပန်းချီကားများ

“ကျွဲကူးရေပါဆိုသလို ကျနော်တို့က ကဗျာဆရာတွေ ပန်းချီဆရာတွေ ဖြစ်တဲ့အတွက်ကြောင့် လက်နက်ကိုင်တော်လှန်ရေးလမ်းစဉ်ဖြစ်ပေမယ့်လည်း ကျနော်တို့နောက်မှာ ကဗျာတွေ၊ ပန်းချီတွေ ပါလာတယ်။ ဒီသဘောပဲ လက်ဆောင်တွေ ရတယ်။ ပန်းချီဆရာတွေကလည်း ပေးတယ်။ အဲဒါနဲ့ စခန်းမှာ ပန်းချီကားတွေ ရှိတယ်။ ဆေးခန်းလေးဖွင့်ဖြစ်တော့ သပ်သပ်ရပ်ရပ်နံရံလေးတွေ ဖြစ်ချင်တော့ ချိတ်ဆွဲမိတယ်။” လို့ MRG က မြေလတ်ဒေသပြောက်ကျား တပ်ဖွဲ့ MRG ရဲ့တာဝန်ခံ ရဲဘော်ပြေဇော် က ပြောပါတယ်။

တနှစ်အတွင်း စစ်ကောင်စီ ၅၇ ဦးပစ်သတ်နိုင်ခဲ့တဲ့ စနိုက်ပါရဲဘော်နွေဦးကို ဘတ် ၅ သိန်းတန်စနိုက်ပါ ချီးမြှင့်

"နွေဦးကလေ့ကျင့်မှုကောင်းတယ်။ တိုင်းရင်းသားတော်လှန်ရေးအင်အားစုတွေကြားမှာ လက်စွမ်းပြသနိုင်တယ်။ သူကိုမှီတဲ့သူမရှိဘူး။ တနှစ်မှာတောင် လေ့ကျင့်ချိန်နေတဲ့အချိန်တွေပါသေးတယ်။ အရင်ကလည်း KNU ကလည်း စနိုက်ပါအသေးတလက် ဆုချီးမြှင့်သေးတယ်" လို့ ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ်မတော် တပ်ရင်း၊ ၃၅၀၂ တပ်ခွဲ ၁ ကတာဝန်ရှိသူတဦးကပြောပါတယ်။

နောက်ဆုံးရ သတင်းများ

01
02
03
04
05
06
07
08
09
10