"တွေ့တဲ့ လူသေအလောင်းတွေကတော့ ဆေးရုံ၊ ရင်ခွဲရုံပို့ပေါ့။ တိရစ္ဆာန်ကတော့ အဲ့အနီးအနားမှာပဲ မီးရှို့ကြရတယ်။ တိရစ္ဆာန်တွေကျတော့ တင်းကုပ်တွေထဲ သေတာလည်းရှိတယ်။ လူသေအလောင်းတွေကျတော့ ရွာခံတွေလည်းပါသလို အခြားကမျောလာတာတွေလည်း ပါတယ်"
" ရေတက်ကတည်းက ကျေးရွာအထိဖွဲ့ထားတဲ့အဖွဲ့တွေနဲ့ ကူညီကြပေမယ့် အားလုံးတော့မပြည့်စုံဘူး။ ပြောမယ်ဆိုရင် စကစဘက်က ပြည်တွင်းကကူညီအဖွဲ့တွေကို ဒီဘက်မလာနိုင်အောင် တားဆီးပိတ်ပင်ထားတယ်။ အချို့ဆို ပစ္စည်းတွေသိမ်းထားတယ်။ မြို့ကလာတဲ့အဖွဲရဲ့အကူအညီမရောက်တော့ ခက်ခဲတာပေါ့"
ကူညီကယ်ဆယ်ပေးနေရာမှာ ကီးကူစစ်ကြောင်း၊ ပုဝါနီစစ်ကြောင်း၊ ၃၅၀၁ တပ်ခွဲ ၄၊ နေပြည်တော်တပ်ရင်း ၉၀၁၊ ၉၀၂၊ တပ်ရင်း ၈၀၄ တို့က ရဲဘော်တွေ ပူးပေါင်းကူညီပေးနေကြတာဖြစ်ပြီး စစ်တောင်းမြစ်ဒေသကို စစ်ကောင်စီတပ်တွေက တားဆီးကန့်သတ် ပိတ်ပင်ထားသလို စစ်ဆိုင်ထားတဲ့ဒေသတွေလည်းပါတယ်လို့ သိရပါတယ်။
"စစ်ဆိုင်ထားတော့ စစ်ကောင်စီက ကန့်သတ်ထားတဲ့ နေရာတွေပါပါတယ်။ ပစ္စည်းသယ်တာ ဝင်လာတာကို သူတို့ကန့်သတ်တယ်။ ပြန်လည်နေရာချထားတာကိုတော့ သူတို့ ဝင်လာနိုင်တာမရှိဘူး။ ကျနော်တို့ စိုးမိုးထားတဲ့နယ်မြေဆိုတော့လေ"
"ဝမ်းပျက်နေကြတာက လွန်ခဲ့တဲ့ ၂ ရက်လောက်ကတည်းက ဖြစ်နေကြတာ။ ဖြစ်ချင်နေကြတာပေါ့။ ညကကျတော့ ဖြစ်နေတဲ့ သူတွေကမသက်သာလို့ ဆေးရုံတင်တဲ့အခြေနေထိ ဖြစ်လာတာပါ။ စုစုပေါင်း ၁၈ ဦးဖြစ်တာပါ"
" စစ်တောင်းမြစ်ထဲကို ဘယ်လှေမှ ထွက်ခွင့်မပြုပါဘူး။ ထမင်းထုပ်၊ ရေနဲ့ ရိက္ခာလည်း သယ်လို့မရပါဘူး။ မြစ်ကိုဖြတ်ပြီးသယ်ရင် စက်လှေကို ပစ်မယ်ပြောထားတယ်"
စက်တင်ဘာ ၁၇ ရက်ကနေ စက်တင်ဘာ ၂၀ ရက်။ ဒီနေ့အထိ အဆိုပါကျေးရွာတွေက အိမ်ထောင်စု ၄၀၀ ကျော်ကို ခေါက်ဆွဲခြောက်နဲ့ ဆေးဝါးတွေထောက်ပံ့ပေးခဲ့တာလို့ ပဲခူးခရိုင် အမှတ် ၂ တပ်ရင်း 3702 အဖွဲ့ပြန်ကြားရေး တာဝန်ခံက ပြောပါတယ်။
"ရေစတက်ချိန် ထွက်ကြဖို့ Camp(ကယ်ဆယ်ရေးစခန်း)တွေမှာ ပြောင်းကြဖို့ ပြောကြပေမယ့် မထွက်ကြတာ။ ထွက်တဲ့ရွာတွေက လွတ်တယ်။ မထွက်ဘဲ ပေကပ်နေတဲ့ရွာတွေကျတော့ တကယ်လည်းရေလုံးရင်းနဲ့လာရော ကယ်ဆယ်ရေးမစောင့်ဘဲ ကြောက်လန့်ပြီးထွက်တော့ ကောင်မလေးတယောက်ဆို ဆိုင်ကယ်ရောလူရောမျောတယ်။ အမျိုးသားတွေဆိုလည်း နွားတွေကိုဆယ်ရင်း မျောတာတွေရှိတယ်။"
စက်တင်ဘာ ၂၀ ရက် မနက်ဖြန်ကစပြီး စက်တင်ဘာ ၂၅ ရက်အထိ နေပြည်တော်၊ မန္တလေး၊ မကွေး၊ ပဲခူးတိုင်း၊ ရန်ကုန်တိုင်း၊ ဧရာဝတီ၊ တနင်္သာရီတိုင်းနဲ့ ရှမ်း၊ ချင်း၊ ကယား၊ ကရင်၊ မွန်ပြည်နယ်တို့မှာ နေရာအနှံ့အပြား မိုးထစ်ချုန်းရွာပြီး အချို့ဒေသတွေမှာ ဒေသအလိုက်မိုးကြီးတာနဲ့ နေရာကွက်ပြီးမိုးကြီးတာအပြင် လေပြင်းတိုက်ခတ်တာတွေ ဖြစ်ပေါ်နိုင်တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။
ပဲခူးတိုင်း၊ အုတ်တွင်းမြို့နယ်၊ ဝက်ဖြူကုန်းကျေးရွာ ရေဘေးရှောင်စခန်းနဲ့ ကျေးရွာထဲကလူတွေဟာ အလှူရှင်တွေလာလှူတဲ့ ဘဲဥဟင်းနဲ့ကြာဆံကြော်စားပြီး လူ ၆၀ လောက် အစာအဆိပ်သင့်ခဲ့တယ်လို့ ဒေသခံပရဟိတအဖွဲ့ဝင်တွေဆီက သိရပါတယ်။
“ဘယ်ကယ်ဆယ်ရေးအဖွဲ့ ခုချိန်ထိမရောက်သေးပါဘူး။ ဆန်၊ ဆားနဲ့ ဆီ အဓိကလိုအပ်နေတာ။ စားနပ်ရိက္ခာကလည်း ပြတ်နေပြီ။”
လက်ရှိမှာ ဒေသခံတွေဟာ စားသောက်ဖို့ရိက္ခာ၊ သောက်ရေသန့်တွေ အရေးပေါ်လိုနေသလို ရေသန့်ဆေးတွေ အပါအဝင် ဆေးဝါး၊ သီးနှံမျိုးစေ့၊ ချက်ပြုတ်စားသောက်ဖို့ အိုးခွက်၊ အဝတ်အထည်၊ အိမ်သာခွက်တွေနဲ့ တိရစ္ဆာန်အစာတွေလည်း လိုအပ်နေပါတယ်။
"ကျမတို့ရောက်ခဲ့တဲ့ ဆူးပန်းရွာဆို ရွာထဲဝင်လိုက်တာနဲ့ သက်ကြီးဘိုးဘွားတွေက သူတို့အိမ် အခြေနေတွေကိုပြတယ်။ ဘာဆိုဘာတခုမှမကျန်တာ။ အချို့ဆိုအိမ်ရောဝိုင်း(ခြံ)ရော ပျောက်သွားတာ။ အဲ့လိုလူတွေလည်းအများကြီးပဲ။ ရွာတခုလုံးမှာ အကောင်းတိုင်းကျန်တာတခုမှမရှိဘူး။”
"အစားအသောက်နဲ့ရေအခက်ခဲဖြစ်တယ်။ ရေကလည်းချိုးမရ သောက်မရ။ မြေကြီးတွေချည်းပဲ ပြစ်တွဲနေတာ။ ရှိတာလေးတွေမျှစားနေကြရတယ်။ ငါးခြောက်ရှိတဲ့သူက ငါးခြောက်နဲ့၊ ပဲရှိတဲ့သူကပဲနဲ့စား။ တထပ်အိမ်တွေကမြုပ်တော့ နှစ်ထပ်အိမ်တွေပေါ်တက်နေ။ စားစရာရှိသူနဲ့မရှိသူကမျှတ စားနေကြရတာ"
"ရေဘေးသင့်ကျေးရွာတွေက တော်တော်များတယ်။ ကျနော်တို့ အထက်ပိုင်းမှာတင် ကျေးရွာနှစ်ဆယ်/အစိတ်ကျော်တယ်။ အောက်ပိုင်းတွေမှာလည်း ရှိသေးတယ်။ ရွာတွေက လုံးဝရေပြင်ပဲ။ တထပ်အိမ်တွေဆိုလည်း မြုပ်နေတာတွေရှိတယ်"
Sharing Information to the Local