"အစားအသောက်နဲ့ရေအခက်ခဲဖြစ်တယ်။ ရေကလည်းချိုးမရ သောက်မရ။ မြေကြီးတွေချည်းပဲ ပြစ်တွဲနေတာ။ ရှိတာလေးတွေမျှစားနေကြရတယ်။ ငါးခြောက်ရှိတဲ့သူက ငါးခြောက်နဲ့၊ ပဲရှိတဲ့သူကပဲနဲ့စား။ တထပ်အိမ်တွေကမြုပ်တော့ နှစ်ထပ်အိမ်တွေပေါ်တက်နေ။ စားစရာရှိသူနဲ့မရှိသူကမျှတ စားနေကြရတာ"
"ရေဘေးသင့်ကျေးရွာတွေက တော်တော်များတယ်။ ကျနော်တို့ အထက်ပိုင်းမှာတင် ကျေးရွာနှစ်ဆယ်/အစိတ်ကျော်တယ်။ အောက်ပိုင်းတွေမှာလည်း ရှိသေးတယ်။ ရွာတွေက လုံးဝရေပြင်ပဲ။ တထပ်အိမ်တွေဆိုလည်း မြုပ်နေတာတွေရှိတယ်"
မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီး၊ တံတားဦးမြို့နယ်၊ တံတားဦးအဝိုင်းအနီး၊ တံတားဦး-ပုလိပ်လမ်းပေါ်မှာ ရေစီးနဲ့မျောနေတဲ့ မိသားစုတွေကိုကယ်ဖို့သွားတဲ့လှေမှောက်ပြီး ၁၉ နာရီကျော်ပျောက်ဆုံးနေပြီးမှ အသက်ရှင်လျက် ပြန်ကယ်နိုင်ခဲ့တယ်လို့ လူမှုကူညီရေးအသင်းထံက သိရပါတယ်။
“မနေ့က သွားလှူတော့ ဒေသခံအမျိုးသမီးတွေက ဒါကြီးကို မဝတ်ရဲဘူး ဒါကြီးက ဘယ်လိုကြီးတုန်းဆိုပြီးပြောတာ။ ပုံမှန်ဆိုရင် ရွာဘက်ကလူတွေဆိုတာ အတွင်းခံကို Menstruation(ဓမ္မတာ) လာတဲ့အချိန်လောက် သုံးကြတာ။”
လက်ရှိမှာ ရေပြန်ကျသွားပြီး ကူညီကယ်ဆယ်ရေးတွေကို ပရဟိတအသင်းတွေ့နဲ့ သက်ဆိုင်ရာနယ်မြေခံအဖွဲ့တွေက လုပ်ကိုင်နေကြပေမယ့် ဆေးဝါးနဲ့ စားစရာတွေလိုအပ်နေတယ်လို့ ရေဘေးကယ်ဆယ်ရေးလုပ်ဆောင်နေတဲ့ ပရဟိတသမားတဦးက ပြောပါတယ်။
" ကယ်ဆယ်ရေးလုပ်နေရင်း ကားပေါ်ကပြုတ်ကျတာ။ ကျန်တဲ့အဖွဲ့သားတွေက ချက်ချင်းလိုက်ဆယ်ကြတာ။ သူကျတာက ၂ နာရီလောက် ကျသွားတာ။ ပြန်ဆယ်ရတဲ့အချိန်က ၃ နာရီကျော်လောက် ရှိနေပြီ။ မျောသွားတာကို အမြန်လိုက်ဆယ်ကြတာပဲ။ ဆယ်ရတဲ့အချိန်မှာတော့ သေဆုံးနေပြီ။"
" အဓိက,က လှေမလုံလောက်တဲ့ အခက်ခဲဖြစ်တာ။ အုပ်ချုပ်ရေးပိုင်းကတော့ လှေပေးတာက မရှိသလောက်ပဲ။ အချို့နေရာတွေအတွက် ထုတ်ပေးပေမယ့် မလောက်ပါဘူး။ ပေးတာက တစီးနှစ်စီးလောက်ဆိုတော့။ အမှန်ဆို အစီးအများကြီး ပေးရမှာ။ ခုက ရေကအများကြီး တက်နေတာကိုး။ ပရဟိတဆယ်ဖွဲ့ရှိရင် တဖွဲ့မှာ တစီးတောင် မရှိကြဘူး။ အသင်းတိုင်း လှေမရှိဘူး။ ဆယ်ဖွဲ့လုံးမှ လေးငါးစီးလောက်ရှိတာ။ "
"မယ်ဒက်မှာက နှစ်ချို့အင်ပင်ကြီးတွေက အများကြီးရှိတယ်။ မိုးရွာလေတိုက်ချိန် အမြစ်ပေါ်ပြီး လဲတာ။ ရုတ်တရက်ဆိုတော့ မိုးကလည်းရွာနေချိန် သစ်ပင်လဲတာကို မသိလိုက်ကြတာ။ ၄ ဦးကိုတော့ သစ်ပင်ထိသွားတာ။"
"မယ်ဒက်မှာက နှစ်ချို့အင်ပင်ကြီးတွေက အများကြီးရှိတယ်။ မိုးရွာလေတိုက်ချိန် အမြစ်ပေါ်ပြီး လဲတာ။ ရုတ်တရက်ဆိုတော့ မိုးကလည်းရွာနေချိန် သစ်ပင်လဲတာကို မသိလိုက်ကြတာ။ ၄ ဦးကိုတော့ သစ်ပင်ထိသွားတာ။"
ပဲခူးတိုင်းအရှေ့ခြမ်း၊ ရေတာရှည်မြို့နယ်၊ ရွှေကစောင်းရွာအရှေ့ပိုင်းဟာ စစ်တောင်းမြစ်ရေတက်လို့ စက်တင်ဘာ ၁၃ ရက် ဒီမနက်မှာ အနည်းဆုံး နေအိမ် ၃လုံး ရေနောက်မျောပါသွားပြီး ကူညီကယ်ဆယ်သူတွေရောက်ရှိမလာသေးဘူးလို့ ဒေသခံတဦးဆီက သိရပါတယ်။
ရေကြီးမှုတွေကြောင့် ကပစ ၁ မှ တပ်ကြပ်အဆင့်ရှိ စစ်ကောင်စီတပ်သား ၂ ဦး၊ အသက် ၅၀ ကျော်အရွယ်မှီခိုအမျိုးသမီး ၁ ဦး နဲ့ ကလေး ၁ ဦးတို့အပါအဝင် လူ ၆ ဦးထက်မနည်း သေဆုံးထားပြီး လူသေဆုံးမှုမှာ ယခုထက်ပိုမိုများပြားနိုင်ကာ ပျောက်ဆုံးနေသူတွေလည်းရှိတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။
“အဆင့်ဆင့် တဦးနဲ့တဦး ကြိုးနဲ့ ဖောင်နဲ့ပေါ့နော်။ ဝါးဖောင်တွေလုပ်ပြီး ကယ်ထုတ်တဲ့အနေထားမှာ ရေစီးကသန်ပြီးတော့ ကယ်ဆယ်ရေးကြိုးတွေကနေ လွတ်ထွက်သွားပြီးတော့မှ ရေစီးနောက်ပါပြီး နစ်မြုပ်သွားတာပေါ့။”
“အိမ်တိုင်လုံးကျွတ် မျောတာတွေလည်းရှိတယ်။ (ရေက) နည်းနည်းတော့ လိုက်ကျနေတယ်။ ဒါပေမယ့် အောက်ဘက်ခြမ်းတွေဆို အဝေရာဆည်တို့ ပေါင်းလောင်းဆည်တို့ဘက်တွေက ညဘက်ကရေလွှတ်တယ်ဆိုတော့ အဲ့ဘက်ကြောတွေမှာတော့ ရေများနေတယ်။ ပိတ်မိတာတွေရှိတယ်။ အကိုတို့သတင်းအရဆို ထောင်ချီလိမ့်မယ်
"လက်ရှိအခြေနေကတော့ ဟိုဘက်ဒီဘက် ပိတ်ထားတယ်။ ရေက တအားကိုတက်နေပြီ။ တံတားကျိုးပြီး အကုန်မြုပ်နေတယ်။ ရေက ကားလမ်းပေါ် ၃ ပေလောက်ရှိနိုင်မယ်။ (ကားတွေ) အကုန်ပိတ်ထားပြီ"
“မနေ့က (စက်တင်ဘာ ၁၂) ညနေ ၄ နာရီနောက်ပိုင်းလောက်ကနေ တညလုံးနီးပါးပဲ ရေတက်လာတာ။ သွားလာလို့ မရတော့အောင် ဖြစ်သွားပြီ။ ဒိုးအင်းရွာထဲမှာလည်း လာကယ်မဲ့သူကမရှိ။ ကျနော် ညကတည်းက လိုက်ပြီးတော့ (ဖုန်း)ပတ်ဆက်နေတာ မနက်အထိပဲ။ ဘုန်းတော်ကြီးကျောင်းရဲ့ ဆင်းဆင်းချင်းမှာ လှေကား ၉ ထစ်ရှိတယ် အခု ၄ ထစ်ပဲပေါ်တော့တာ။ ”
Sharing Information to the Local