မုန်းမြို့မှာ ရေခပ်ဆင်းတဲ့အမျိုးသမီးတဦး မိုင်းနင်းမိလို့ ခြေထောက်နှစ်ဖက်လုံးပြတ်
"ညာဘက်ခြေထောက်က ဒူးခေါင်းအောက်နားကနေ တုံးတိပြတ်သွားတယ်။ ဘယ်ခြေထောက်လည်း ပြတ်သွားတာပါပဲ။ အရေပြားတွဲလောင်းပဲ ကျန်ခဲ့တယ်။ ညာဘက် ရင်အုံနားမှာ ဒဏ်ရာတချက်ရတယ်"
"ညာဘက်ခြေထောက်က ဒူးခေါင်းအောက်နားကနေ တုံးတိပြတ်သွားတယ်။ ဘယ်ခြေထောက်လည်း ပြတ်သွားတာပါပဲ။ အရေပြားတွဲလောင်းပဲ ကျန်ခဲ့တယ်။ ညာဘက် ရင်အုံနားမှာ ဒဏ်ရာတချက်ရတယ်"
မကွေးတိုင်း၊ မြိုင်မြို့နယ် စစ်ကောင်စီတပ်စွဲထားတဲ့ အောင်ဇော်မိုးစစ်ဆေးရေးဂိတ်နဲ့ မီးသတ်ရုံးကို မေ ၁၇ ရက် ညနေ ၅ နာရီကနေ ၆ နာရီကျော်အထိ ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်ခဲ့တယ်လို့ ကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့တွေဆီက သိရပါတယ်။
ယမန်နေ့ မေ ၁၇ ရက် နံနက် ၅ နာရီခွဲခန့်မှာ စစ်ကောင်စီရဲ့အထိုင်စခန်းရဲ့ ကိုက် ၂၀၀ ခန့်အကွာကနေ ဝင်ရောက်တိုက်ခိုက်ခဲ့ကြတာဖြစ်ပြီး ရှေ့ထွက်မိုင်း ၁ လုံးဆွဲကာ မောင်းပြန်တွေ၊ စက်လက်ကလေးတွေနဲ့ တရစပ်ပစ်ခတ် တိုက်ခိုက်ရာ ထိတွေ့ချိန် ၁၅ မိနစ်လောက် ကြာမြင့်ခဲ့တယ်လို့ Buffalo Soldiers Freedom Force ချေမှုန်းရေးတပ်ဖွဲ့ သတင်းနဲ့ပြန်ကြားရေးတာဝန်ခံ ကိုနန္ဒက ပြောပါတယ်။
”ထွေအုပ်ရုံးက စကစတွေ အိပ်တဲ့ နေရာကို ဗုံးကြဲချတာပါ။ စစ်**တွေက ဒရုန်းကို သေနတ်နဲ့ လိုက်ပစ်တယ်။ ရုံးအပြင်တော့ ထွက်မလာဘူး။ အဲ့ဒါနဲ့ ရဲစခန်းကို ထပ်ပြီးဗုံးကြဲခဲ့တာ“
“ အင်းဝိုင်းက အေးဆေးနေတဲ့ရွာ မထင်မှတ်ဘဲ ဝင်စီးခံရတာ။ ရွာထဲကိုဝင် ပေါ်တာဆွဲပြီး ကတုတ်ကျင်းတွေ တူးခိုင်းတယ်။ အဲ့ရွာကို ခြေကုတ်ဝင်ယူတဲ့သဘောပေါ့။ ပြည်သူတွေကို ရက်ရက်စက်စက် သတ်သွားတယ်။ တချို့ မီးရှို့သတ်ထားတဲ့ဟာတွေတောင်မှ ရှိမယ်”
“ သူတို့ဘက်က ပစ်ချိန်တော့မရဘူး။ ကားပေါ်မှာလည်း သေတယ်၊ ကားကိုရပ်ပြီး ထွက်ပြေးကြတာကို နောက်ကနေလိုက်ပစ်တာမှာ **ကတော့ အကုန်လစ်တယ်။ စစ်ကူလာဖို့ အရမ်းလွယ်လွန်းနေလို့ ပစ်ပြီး ပစ္စည်းကောက်ပြီး တန်းဆုတ်လာရတာပါ”
ဒရုန်းနဲ့ ဖျက်အားပြင်း အီနာဂါဗုံးသီး ၂၀ လုံးပစ်ချရာမှာ စစ်ဆေးရေးဂိတ်က ဘန်ကာတွေပေါ်ကို ကျရောက်ခဲ့တာလို့ ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့-မြိုင်မြို့နယ် ရဲဘော် ဗေကြီးက ပြောပါတယ်။
"မနက်ပိုင်း သူ့မိသားစုဝင်တွေက စျေးသွားတယ်။ ဆိုင်ကယ်ဆီပိုက်ပေါက်နေတာကို မသိဘူး။ စျေးကနေပြန်လာပြီး အိမ်မှာရပ်ထားချိန် အင်ဂျင်ကလည်းပူနေ ဆီကလည်း အင်ဂျင်ပေါ်ကျတော့ မီးထလောင်တာ"
“လက်နက်ကြီးစက ထရံကနေပေါက်ပြီးတော့ သူ့ကုတင်ပေါ်ကျသွားတယ် ။ အဲ့မှာအစထိမှန်ပြီးဆုံးသွားတာ သူ့သားကတော့ မျက်ခုံးကိုထိသွားတယ်။ အခြားသူတွေကတော့ နဖူး၊ ခြေထောက်၊လက် ၊ဗိုက်တွေကိုထိသွားတယ် ”
မြို့မရဲစခန်းကို ၈၁ မမ ဗုံးသီး ၂ လုံးကြဲချပြီး မြို့နယ်တရားရုံးကိုတော့ ၆၀ မမ ဗုံးသီး ၃ လုံး ကြဲချနိုင်ခဲ့တာမှာ မြို့မရဲစခန်းထဲက ဗိုလ် ၁ ဦးနဲ့ ရဲ ၇ ဦးသေဆုံးခဲ့တာလို့ ဗိုလ်ကျားရိုင်းပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့ ပြန်ကြားရေးနဲ့ဘဏ္ဍာရေး တာဝန်ခံက ပြောပါတယ်။
နေရပ်စွန့်ခွာပြီး စစ်ရှောင်နေရတဲ့ ကလေးငယ်တွေ စာသင်ဖို့နေရာထိုင်ခင်း မလုံလောက်တာ၊ သောက်ရေရဖို့ ခက်ခဲနေတာနဲ့ စာသင်ကြားရာမှာလည်း စာရေးကိရိယာတွေ မပြည်စုံတဲ့အတွက် မေလလယ်ပိုင်းက ထောက်ပံ့ပေးခဲ့တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။
" သတင်းအတိအကျရလို့ ကျနော်တို့စခန်းကို ဝင်စီးတာ။ ကျနော်တို့ကလည်း စစ်ကြောင်းလာမယ် သတင်းရလို့ လူတွေကြိုရှောင်ပြီး မိုင်းကွင်းဆင်ထားခဲ့တာ။ သူတို့က စခန်းမိုင်းကွင်းကိုကျော်ပြီး စခန်းထဲရောက်လာတော့ ကိုယ့်စခန်းကို လက်နက်ကြီးနဲ့ ပြန်ပစ်ရတဲ့အခြေအနေဖြစ်သွားတယ်"
မကွေးတိုင်း၊ မင်းတုန်းမြို့နယ်၊ ငကုန်းကျေးရွာအနီးကို စစ်ကောင်စီတပ်က ဂျက်ဖိုက်တာနဲ့ ဗုံးကြဲသလို စက်သေနတ်နဲ့ ပစ်ခတ်တာတွေ ပြုလုပ်သွားတယ်လို့ ဒေသအတွင်း ကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့ဆီက သိရပါတယ်။
မကွေးတိုင်း၊ ဂန့်ဂေါမြို့နယ်မြောက်ပိုင်းနဲ့ ကလေးမြို့နယ်တောင်ပိုင်းက ပျူစောထီးတွေပူးပေါင်းပြီး ရေသာရွာနဲ့ ရွှေဘိုရွာက နေအိမ်တွေကို မီးရှို့ဖျက်ဆီးသွားသလို ကျန်းမာရေးမကောင်းတဲ့အမျိုးသာ ၂ ဦးကိုလည်း သတ်ဖြတ်သွားတယ်လို့ ဂန့်ဂေါမြို့နယ်ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့ဆီမှ သိရပါတယ်။
"လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့က သေနတ်အရှည်တွေလည်းပါတယ်။ သူတို့နာမည်ခေါ်ပြီး အိမ်ထဲထိ ဝင်ပစ်သွားတာလို့တော့ သိရတယ်။ မယားဖြစ်သူကတော့ နေရာမှာပဲသေသွားတယ်"