စစ်ကြောင်းထိုးမီးရှို့ခံနေရတဲ့ ဘုတလင်က စစ်ရှောင်တွေ အကူအညီလိုအပ်နေ
" ကန်ဇွန်းရွက်ခူးပြီး ချက်စားတယ်။ ဂေါ်ရခါးသီးကြော်၊ ဗူးသီးတို့၊ ခရမ်းသီးတို့ချက်စားကြတယ်။ အသားငါးဟင်းက အလှူရှင်ရှိရင်စားရတယ်"
" ကန်ဇွန်းရွက်ခူးပြီး ချက်စားတယ်။ ဂေါ်ရခါးသီးကြော်၊ ဗူးသီးတို့၊ ခရမ်းသီးတို့ချက်စားကြတယ်။ အသားငါးဟင်းက အလှူရှင်ရှိရင်စားရတယ်"
အောက်တိုဘာ ၁ ရက်မှ၂၁ ရက်အထိ စစ်ရှောင်ပြည်သူဦးရေ ၄၀၀ ကျော်ကို အခမဲ့ဆေးကုသပေးခဲ့ပြီး သက်ကြီးပိုင်းနဲ့ အမျိုးသမီးတွေကို ဆေးကုသပေးရတာ ပိုမိုများပြားတယ်လို့ ဆေးကုသရာမှာပါဝင်တဲ့ CDM သူနာပြုဆရာမတဦးက ပြောပါတယ်။
ဘုတလင်မြို့နယ်တွင်းက ကျေးရွာတချို့ကို စက်တင်ဘာ ပထမပတ်က စစ်ကောင်စီစစ်ကြောင်းထိုး ဝင်ရောက်ချိန် စစ်ဘေးရှောင်နေကြတဲ့ ဒေသခံပြည်သူတွေကို ဆေးဝါးကုသမှုပေးနေတာလို့ သိရပါတယ်။
"အစ်မတို့ မရောက်သေးတဲ့ ဒီစစ်ရှောင်စခန်းက စာသင်ကျောင်းတွေရှိသေးတယ်။ အစ်မတို့တောင်မှ မြေပြင်မှာဆိုပေမယ့် အစ်မတို့လုံးဝမရောက်ဖူးသေးဘူး။ ခုလို စာသင်ဆောင်တွေ လိုအပ်နေတဲ့ဆီက ဆက်သွယ်လာတယ်။ အစ်မတို့က အလှူငွေမရသေးတော့ မဆက်သွယ်ရသေးဘူး။"
ကွယ်လွန်သွားတဲ့ မန္တလေးတိုင်းဝန်ကြီးချုပ် ဒေါက်တာဇော်မြင့်မောင်ကို ရည်စူးပြီး မကွေးတိုင်း၊ ဆောမြို့နယ်၊ မြိုင်ရိပ်ဝေစစ်ရှောင်စခန်းမှာ သံဃာ ၂ ပါးကို နေ့ဆွမ်းကပ်တာနဲ့ စစ်ဘေးရှောင် ၈၀၀ ခန့်ကို ၁ ရက်စာ အာဟာရဒါနကုသိုလ်လုပ်ခဲ့တယ်လို့ အမေရိကန်နိုင်ငံအခြေစိုက် Yu & Tulip Foundation အဖွဲ့ဆီက သိရပါတယ်။
မကွေးတိုင်း၊ ပခုက္ကူခရိုင်၊ ရေစကြိုမြို့နယ်၊ ရေလယ်ကျွန်းပေါ်ကို ၄ ကြိမ်မြောက် ဧရာဝတီမြစ်ရေ တက်လာတဲ့အတွက် အဲ့ဒီကျွန်းပေါ်မှာ နေထိုင်နေကြတဲ့စစ်ရှောင်တွေ အခက်အခဲဖြစ်နေကြပါတယ်။
ပဲခူးတိုင်းအရှေ့ခြမ်း၊ ရေတာရှည်မြို့နယ်၊ ဆွာမြို့၊ သဖန်းဇင်ကျေးရွာအတွင်းကို အောက်တိုဘာ ၁၃ ရက်မှာ စစ်တပ်က ဒရုန်းနဲ့ဗုံးသီးချတိုက်ခိုက်ခဲ့လို့ အရပ်သား ၃ ဦးသေဆုံးကာ ၉ ဦးဒဏ်ရာရခဲ့တယ်လို့ ဒေသခံ ၁ ဦးဆီက သိရပါတယ်။
" ကွင်းဆိပ်ရယ်၊ သူရဲသမိန်မှာ လူတွေသိပ်မရှိတော့ဘူး ရွာသားတွေထွက်ပြေးကုန်ပြီ။ ကွင်းဆိပ်ဆိုတရွာလုံးနီးပါးမရှိတော့ဘူး။ PDF တွေဝင်တိုက်တော့မယ်ဆိုပြီး စစ်တပ်ကရွာသားတွေကို ရှောင်ခိုင်းတယ်။ ခုသူရဲသမိန်မှာ လက်နက်ကြီးတွေလည်းဆင်ထားတယ်။ သူရဲသမိန်မှာလည်း ရွာသားကသုံးပုံတပုံလောက်ပဲ ရှိတော့တယ်"
“မနက် ၁၀ နာရီလောက်မှာ **တွေဝင်ပြီး တွေ့တဲ့လူဖမ်းတယ်။ သက်ကြီးရွယ်အိုတွေကို သတ်တယ်။ ရွာသူရွာသားတွေ အကုန်ထွက်ပြေးနေကြရတယ်။ အချို့ အဝတ်အစားအပိုတောင် ပါမလာကြတာများတယ်။”
“အဖမ်းခံရတာက ကျမမိသားစုတွေပါ။ မိသားစု ၆ စုအဖမ်းခံလိုက်ရတာ။ အိမ်ကနေ ထွက်ပြေးလာတဲ့အခါ စကစတွေနဲ့ လမ်းမှာတွေ့အဖမ်းခံလိုက်ရတာ”
“ ကျနော်ဆိုရင် အလုပ်လုပ်နေရာကနေ အလုပ်ကိုပစ်ပြီးတော့ မိသားစုနဲ့ထွက်ပြေးလာကြတာ။ ကလေးတွေ (PDF) ရှောင်ဖို့ပြောတယ်။ မြို့အပြင်ဖက်ကနေ သေနတ်ပစ်သံတွေ ကြားခဲ့ရတယ်။”
ကျောင်းဆောင်သစ်ဖွင့်ပွဲမှာ ကျောင်သား/ကျောင်းသူတွေကို ဒံပေါက် ကျွေးမွေးခဲ့ပြီး အထက်တန်းကျောင်းသား/ကျောင်းသူတွေအတွက် လိုအပ်နေတဲ့ ဂဏန်းပေါင်းစက် ၁၀ လုံးကိုလည်း ပေးအပ်လှူဒါန်းခဲ့ပြီး စုစုပေါင်း ကျပ်သိန်း ၄၀ ကျော်ကုန်ကျတယ်လို့ ဦးဆောင်သူ မဖူးပွင့်ဝေက ပြောပါတယ်။
“ ကျောက်ဖျာလည်ရွာကနေ ဖမ်းသွားတဲ့ ပြည်သူတွေ ပြန်မလွတ်သေးဘူးလို့ သတင်းရတယ်။ အဲ့လိုပဲ အခြားရွာတွေကနေပြီးတော့ ဖမ်းဆီးတဲ့ပြည်သူတွေရှိတယ်။”
နေစရာ အခက်အခဲကြုံနေတဲ့ စစ်ဘေးရှောင်တွေအတွက် နောက်ထပ်တဲအိမ်တွေဆောက်လုပ်ပေးဖို့ လိုအပ်နေပြီး အဲ့ဒီအတွက်အလှူရှင်တွေရှိလာမှ ဆောက်လုပ်ပေးနိုင်မှာလို့ တာဝန်ခံ ကိုသဲကြီးက ပြောပါတယ်။
“ရွာထဲမှာ ပြည်သူတွေ တယောက်မှမရှိဘူး။ အကုန်လုံးရှောင်နေကြတာ။ လူမရှိချိန် စကစတွေက မီးဝင်ရှို့သွားတာ”