တပ်ရင်းက ရဲဘော်ရဲမေတွေ ရိက္ခာအတွက် မေလအစောပိုင်းမှာ ကြက်သွန်၊ နှမ်း၊ စပါး သီးနှံတွေကို စိုက်ပျိုးလုပ်ကိုင်နေပြီး တိုးချဲ့လုပ်ကိုင်ဖို့ ရံပုံငွေအခက်အခဲရှိနေတယ်လို့ တပ်ဖွဲ့ ထောက်ပို့တာဝန်ခံ ရဲမေ မချယ်ရီ ကပြောပါတယ်။
"သူတို့တွေက ကျောင်းအပ်တာကိုလာစစ်ပြီး ပြန်ထွက်လာတဲ့အဖွဲ့လို့တော့ သိရတယ်။ အဲ့ဒါကို ကျနော်တို့ရဲဘော်တွေဘက်က အလစ်ချောင်းပြီး ပစ်ခတ်ခဲ့ကြတာ။ ပစ်ခတ်ချိန်ကတော့ သိပ်မကြာလိုက်ဘူး"
အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ၊ ပညာရေးဝန်ကြီးဌာနကထုတ်ပေးတဲ့ ၂၀၂၃ အခြေခံပညာပြီး မြောက်ကြောင်း စစ်ဆေးအကဲဖြတ်စာမေးပွဲ အောင်လက်မှတ် မရသူတွေအနေနဲ့ ငွေကျပ် ၃ သောင်းပေးကာ ပြန်လည်စစ်ဆေးဖို့ ဖောင်တင်နိုင်တယ်လို့ ကနဦးထုတ်ပြန်ထားပေမယ့် အခုအခါ အဆိုပါ ငွေကျပ် ၃ သောင်းကို ပေးစရာမလိုတော့ဘဲ ဖောင်တင်နိုင်ပြီလို့ ဆိုပါတယ်။
"တိုက်ပွဲဖြစ်နေတာမျိုးလည်းမရှိဘူး။ အဲတော့ရွာက လူတွေက ပုံမှန်သွားလာနေချိန်မှာ လက်နက်ကြီးကျလာ တာလို့ သိရတယ်။ အဲဒီမှာ ကလေးတွေကော အမျိုးသမီးတွေကိုပါ အစမှန်ကုန်တာ"
“သူ့မှာက ဖုန်းမရှိတော့ သွားခေါ်ချိန် လမ်းလွဲပြီး ကြိုတဲ့သူနဲ့မတွေ့ဘဲ နောက်မှာကျန်ခဲ့တဲ့ ရဲဘော်တွေရဲ့ကားဆီကို ရောက်သွားတယ်။ အဲမှာ သေနတ်ကြီးကို မြှောက်ပြီး အလင်းဝင်ချင်လို့ပါဗျဆိုပြီး အော်ပြောတာ။”
ရွှေဘိုမြို့နယ်ထောက်ပို့ရေးအဖွဲ့နဲ့ Bo Tiger - ဗိုလ်ကျားကြီး အဖွဲ့တို့ပူးပေါင်းကာ စစ်ရှောင် အိမ်ထောင်စု ၄၂ စုအတွက် ဆန်၊ ဆီ၊ မိုးကာ၊ ဆေးဝါးအချို့နဲ့ စားသောက်ကုန်ပစ္စည်းတွေ ထောက်ပံ့ခဲ့တာဖြစ်ပြီး စုစုပေါင်း ကျပ်သိန်း ၂၀ ကုန်ကျခဲ့တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။
စနိုက်ဘာသင်တန်းမှာ လူဦးရေ ၁၀ ဦးတက်ရောက်ခဲ့ပြီး သင်တန်းကာလမှာ ၂ လကျော် ကြာမြင့်ခဲ့သလို သင်တန်းပြီးတဲ့နောက်ပိုင်းမှာလည်း သင်တန်းသားတွေဟာ သက်ဆိုင်ရာဌာနတွေဆီပြန်ပြီး တာဝန်ထမ်းဆောင်သွားကြဖို့ရှိတယ်လို့လည်းသိရပါတယ်။
ပဲခူးတိုင်း၊ ကျောက်ကြီးမြို့နယ်ထဲက ကျေးရွာတွေမှာ စစ်ကောင်စီဘက်က လေယာဥ်နဲ့ဗုံးကြဲတဲ့အပြင် လက်နက်ကြီးနဲ့ပါ ပစ်တာကြောင့် ပြည်သူ ၂ ဦးဒဏ်ရာရပြီး နေအိမ် ၅ လုံးပျက်စီးသွားတယ်လို့ မေလ ၂၇ ရက်မှာ KNU ဗဟိုက သတင်းထုတ်ပြန်ပါတယ်။
“ အမျိုးသား ၄ ဦး သေဆုံးတဲ့ ရက်ကို မသိရသေးဘူး။ အလောင်းတွေတော့ ပြန်မရဘူး။ ပြန်လွတ်လာသူတွေကိုလည်း နည်းမျိုးစုံနဲ့နှိပ်စက်ထားတာ”
“ရွာ ၁၀ ရွာလောက်က ဒေသခံပြည်သူတွေ ဆန်ပြတ်တဲ့ပြဿနာ စတွေ့နေရပါပြီ၊ ရွှေပန်းတောရွာက ကားတွေ ထွက်လို့မရသလို့ ရွှေပန်းတောကျေးရွာ၊ နတ်မောက်၊ ကံသာယာအစရှိတဲ့ ရွာတွေဘက်က ဘယ်ကားမှလည်းအလာမခံဘူး၊ ဆိုင်ကယ်တွေလည်း အလာမခံဘူး၊ လူတွေကိုပါ အလာမခံတော့တာပါ”
အရှိုချင်းတွေဟာ မကွေးတိုင်း ၁၀ မြို့နယ်၊ ပဲခူးတိုင်း ၈ မြို့နယ်၊ နေပြည်တော်ကောင်စီနယ်မြေ ၂ မြို့နယ်၊ ဧရာဝတီတိုင်း ၅ မြို့နယ်၊ ရန်ကုန်တိုင်း ၃ မြို့နယ်နဲ့ ရခိုင်ပြည်နယ်က ၁၁ မြို့နယ် ပေါင်း ၃၉ မြို့နယ်မှာ ပြန့်နှံ့ နေထိုင်ကြပြီး လူဦးရေ ၃ သိန်းကျော်ရှိကာ အရိူချင်းအမျိုးသား ဖက်ဒရယ်ကောင်စီ(ACNFC)ကို ပြီးခဲ့တဲ့နှစ် မေ ၂၅ ရက်က ဖွဲ့စည်းခဲ့တာလို့ ဆိုပါတယ်။
“အလယ်တန်းကျောင်းသားကို ကျောင်းသွားအပ်တာ ဘာစာအုပ်မှ မရခဲ့ဘူး။ ကျောင်းတက်မှ ရမယ်လို့ ပြော တယ်။ ပိုက်ဆံတောင်းတာမျိုးတော့ မရှိသေးဘူး။ ပုံနှိပ်အဟောင်းလေးတွေတော့ ကြိုစုထားလို့ တော်သေးတယ်”
" သူ့ကိုစဖမ်းကတည်းက PDF ၊ NUG နဲ့ ဆက်စပ်မှုရှိတယ်ဆိုပြီး အကြမ်းဖက်ပုဒ်မတပ်ဖမ်းခဲ့တာ။ အခုလည်း အဲဒီအမှုနဲ့ပဲထောင်ချခံရတာလို့ သိရတယ်"
ဖလံအိုရွာမှာ တပ်စွဲထားတဲ့ တပ်မ ၁၀၁ က စစ်သားနဲ့ ပျူစောထီး အင်အား ၃၀ ခန့်ကို တော်လှန်ရေးပူးပေါင်းအဖွဲ့တွေပူးပေါင်းပြီး မေ ၂၆ ရက် မနက်အစောပိုင်း ၄ နာရီက တိုက်ခိုက်ခဲ့လို့ စစ်ကောင်စီဘက်က ထိခိုက်ဒဏ်ရာရတာတွေရှိနိုင်တယ်လို့ Joker ပြောက်ကျားတပ်ဖွဲ့ MYG ခေါင်းဆောင်ဗိုလ်ဘလိတ် က ပြောပါတယ်။
"သူ့ကို နေအိမ်အရှေ့ခေါ်ချပြီး ပစ်သတ်သွားတာလို့တော့ သိရတယ်။ ကျည်ထိဒဏ်ရာကတော့ သုံးလေးချက် လောက်ရပြီး နေရာမှာပဲ သေသွားတယ်"
Sharing Information to the Local