စဥ့်ကူးနယ်က ပျူစောထီးတွေ ဒရုန်းဗုံးချလို့ ကလေး ၃ ဦး ဒဏ်ရာပြင်းထန်
"၁၅ နှစ် ကလေးက လက်ချောင်းလေးတွေထိတာ။ နောက်ထပ်ယောကျာ်းလေး ၂ ယောက်မှာ ကလေးတယောက်က ရင်ဘတ်ပွင့်ထွက်သွားတယ်။ နောက်တယောက်ကလည်း တံတောင်ဆစ်မှန်တာ" လို့ ဝက်လက်နယ် ဒေသခံတဦးကပြောပါတယ်။
"၁၅ နှစ် ကလေးက လက်ချောင်းလေးတွေထိတာ။ နောက်ထပ်ယောကျာ်းလေး ၂ ယောက်မှာ ကလေးတယောက်က ရင်ဘတ်ပွင့်ထွက်သွားတယ်။ နောက်တယောက်ကလည်း တံတောင်ဆစ်မှန်တာ" လို့ ဝက်လက်နယ် ဒေသခံတဦးကပြောပါတယ်။
"အဆင့်မြင့် ပညာရေး ကဏ္ဍမှာဆိုရင် နွေဦးတက္ကသိုလ်ဆိုတဲ့ အွန်လိုင်းစနစ်တွေပဲရှိသေးတယ်။ အဲ့ဒီအွန်လိုင်းစနစ်တွေမှာဆိုရင် အညာဒေသတို့ တိုင်းရင်းသားဒေသတွေပဲဖြစ်ဖြစ် ဘယ်ဒေသမှာမဆို အင်တာနက်အဆင်မပြေမှု၊ လုံခြုံရေးအဆင်မပြေမှုတွေနဲ့ တက်ရောက်ဖို့က ကျောင်းသားတွေအနေနဲ့အဆင်မပြေမှုတွေ ဖြစ်နေတယ်။ အခြေခံပညာမှာရောအဆင့်မြင့်ပညာမှာပါ လိုအပ်ချက်တွေရှိနေတယ်။ အဲ့ဒီလိုအပ်ချက်တွေကို ကျွန်တော်တို့က မေးခွန်းထုတ်ရခြင်းဖြစ်ပါတယ် "
"အခုသတင်းတွေကတော့ ပြန့်နေတယ်။ စစ်ရေးတော့ မထူးခြားသေးဘူး။ ဒါပေမယ့် ဒီကောင် (စကစ) တွေက တခါတလေကြိုလာတာတို့၊ အမေ့ကောက်ပြီး (မေ့လောက်ပြီဆိုမှ) နောက်ကျလာတာတို့တော့ လုပ်လေ့ရှိတယ်"
"ခရီးသည်တင်မော်တော်ယာဥ်တွေအားလုံးက ခရီးသည်ရဲ့ နာမည်နဲ့မှတ်ပုံတင်တွေကို အဝင်အထွက် စစ်တပ် ဂိတ်ကို သွားပေးရတယ်။ အဲ့ဒီစာရွက်အတိုင်း သူတို့ကမော်တော်ပေါ်တက်စစ်တာ"
အောက်တိုဘာ ၂၅ ရက် မနေ့က မန္တလေးမြို့ဘက်ကနေဆန်တက်လာတဲ့ စစ်ကောင်စီသံခွန်သင်္ဘောဟာ မတ္တရာမြို့နယ်က ငယ်တိုးကျေးရွာနဲ့ သဖန်းထောင့်ကျေးရွာတို့ကို မီးရှို့ဖျက်ဆီးခဲ့ပြီး ညနေပိုင်းမှာ စဥ့်ကူးမြို့နယ်၊ ကြက်တူရွေးကျေးရွာ၊ ဟင်္သာမကျေးရွာနဲ့ သဲအင်းကျေးရွာတို့ကို ဝင်ရောက်မီးရှို့ခဲ့တာလို့သိရပါတယ်။
"သင်္ဘောလာပြီဆိုကတည်းက ဒေသခံတွေကတော့ ပြေးကြတာ။ ရွာထဲအခြေအနေကို အသေးစိတ် မသိရသေးဘူး။ အခုမီးရှို့နေပြီ"
မြို့တွင်းစစ်ရေးလှုပ်ရှားနေတဲ့ စစ်ကောင်စီတပ်သားတွေကို တန့်ဆည်မြို့တောင်ပိုင်း စျေးသစ်အနီးမှာ မိုင်းဆွဲတိုက်ခိုက်ရာ စစ်သား ၂ ဦးသေဆုံးခဲ့ပြီး မိုင်းစထိမှန်လို့ လမ်းသွားလမ်းလာ အမျိုးသမီး ၃ ဦးလည်း ထိခိုက်ခဲ့တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။
အောက်တိုဘာ ၂၃ ရက် မနေ့က ထန်းကြီးကျေးရွာ၊ ကျောင်းဖြူကျေးရွာ၊ ပဲ့သူကြီးကျေးရွာက ပြည်သူ ၁၅၀ ကျော်ကို ဆန်၊ ဆီနဲ့ စားနပ်ရိက္ခာတွေ လှူဒါန်းခဲ့တာလို့ ရွှေဘိုမြို့နယ် လွတ်လပ်သောထောက်ပို့အဖွဲ့က ကိုနေမင်းခန့် က ပြောပါတယ်။
အောက်တိုဘာ ၂၂ ရက် မနက် ၁၀ နာရီကနေ ညနေ ၃ နာရီလောက်အထိ အမရပူရမြို့နယ်ပကဖ၊ အမရပူရစစ်သည်တော်၊ စဉ့်ကိုင်မြို့နယ်ပအဖ၊ မုံရွာမြို့ နယ်စည်းမခြားကာကွယ်ရေးတပ်၊ မြောင်မြို့နယ်တပ်ပေါင်းစုတွေ အပါအဝင် နယ်မြေခံကာကွယ်ရေးတပ်တွေ ပူးပေါင်းပြီး ၈၀ မမ၊ ၄၀ မမ လက်နက်ကြီးတွေ၊ လက်နက်ငယ်တွေနဲ့ပါ ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်ခဲ့တာလို့ သိရပါတယ်။
စစ်ကောင်စီတပ်စွဲခဲ့တဲ့ စစ်ကိုင်းတိုင်း၊ ဝက်လက်မြို့နယ်၊ သုံးဆင့်ကန်ကျေးရွာအနီးမှာ သတ်ဖြတ်ခံထားရတဲ့ ဒေသခံတွေရဲ့အလောင်းတွေနဲ့ မီးရှို့ခံထားရတဲ့ အရိုးစုတွေ တွေ့ရတယ်လို့ ဒေသခံတွေဆီက သိရပါတယ်။
"အကုန်လုံးက ရွာထဲက ရှောင်နေတဲ့အချိန် သူကကျန်ခဲ့တာ။ တွေ့ပြီးသတ်သွားတာလို့ သိရပါတယ်"
စစ်ကောင်စီတပ်တွေက စစ်ကိုင်း-ရွှေဘို မီးရထားသံလမ်းဘေးက သုံးဆင့်ကန်ကျေးရွာကို တလခွဲနည်းပါးအကြာ ဝင်ရောက်တပ်စွဲထားပြီးနောက် အောက်တိုဘာ ၁၇ ရက်က ပြန်ထွက်သွားလို့ ဒေသခံကာကွယ်ရေးတပ်တွေက နယ်မြေရှင်းလင်းရေးလုပ်ခဲ့ရာမှာ ကျေးရွာထဲက မီးရှို့ခံထားရတဲ့ အရိုးတွေနဲ့ သုံးဆင့်ကန်ရွာရဲ့ မြောက်ဘက်က မြေကွက်လပ်တခုမှာ အလောင်း ၂ လောင်းကို တွေ့ခဲ့တာလို့ ဝက်လက်အခြေစိုက် နန်းတက်မင်း ဒေသခံပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့ဆီက သိရပါတယ်။
လက်ရှိမှာ သဲအင်း၊ ဟင်္သာမ၊ ကြက်တူရွေးရွာ၊ မြစ်ကမ်းကြီးရွာတို့ မီးရှို့ခံထားရပြီး ဒေသခံ ၅၀၀၀ ကျော်လည်း ရှောင်တိမ်းနေရကာ ပျူစောထီးနဲ့စစ်တပ်က ကျေးရွာတွေအတွင်း ရှိနေသေးတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။
အောက်တိုဘာ ၁၉ ရက် ဒီနေ့မနက် ၅ နာရီလောက်က ဟင်္သာမကျေးရွာရဲ့ မြောက်ဘက် ၂ မိုင်ခန့်အကွာ ရွာသာယာကျေးရွာက ပျူစောထီးနဲ့ စစ်သားတချို့ပါတဲ့ သံခွန်သင်္ဘောဟာ ဟင်္သာမကျေးရွာအနီးကို ရုတ်တရက် ဝင်ရောက်ပစ်ခတ်ခဲ့တာတာကြောင့် ဟင်္သာမကျေးရွာ၊ မြစ်ကမ်းကြီးရွာ၊ ကြက်တူရွေးရွာ၊ စဥ့်အိုးကျွန်းရွာက ဒေသခံတွေ ထွက်ပြေးခဲ့ရတယ်လို့ သိရပါတယ်။
“ဝင်လာတာ ဘယ်သူလဲမေးတာ ပြန်မဖြေလို့ ရဲဘော်တွေဘက်က စပစ်တာကနေ အပြန်အလှန်ပစ်ခတ်ရင်း ရုန်းရင်းဆန်ခတ်အခြေအနေကနေ အပစ်ခံလိုက်ရတာပါ"