"မနက်ပိုင်း ဝင်လာတယ်။ နေ့လယ်ဆို ပြန်သွားတယ်။ ၄ ရက် ဆက်တိုက်လာပြီး မီးရှို့ခဲ့တာပါ။ အိမ်ခြေ ၇၀ ကျော် မီးလောင်ဆုံးရှုံးခဲ့တယ်။ ရွာသားတွေကိုအရင် ကယ်ထုတ်ထားတော့ လူတွေတော့ အထိအခိုက်မရှိပါဘူး။ ရွာသွားနှစ်ဦးကိုတော့ ဖမ်းဆီးခေါ်ဆောင်သွားတယ်"
"ညအချိန်ရောက်ရင် ဒီကောင်တွေက နေ့တိုင်းလိုလို လက်နက်ကြီး၊ လက်နက်ငယ်တွေနဲ့ ပစ်တယ်။ ဘာကြောင့်ပစ်လဲတော့ မသိဘူးပေါ့။ ကျည်တွေက နေအိမ်တွေ၊ဘုန်းကြီးကျောင်းတွေကို လာထိတာတွေရှိတယ်။ အဲဒါကြောင့် ထွက်ပြေးလာခဲ့တာပေါ့။ ဒီကောင်တွေက ယာယီတပ်စွဲတာလား။ အမြဲတမ်း တပ်စွဲ အထိုင်ချမှာလားတော့ မသိရသေးဘူး။ စောင့်ကြည့်ရအုံးမှာ"
မန္တလေးဘက်ကနေ ကသာ၊ ထီးချိုင့်ဘက်ကို မောင်းနှင်လာတဲ့ စစ်ကောင်စီယာဉ်တန်း ၄၉ စီးဟာ စစ်ကောင်စီတပ် တပ်မ ၉၉ နဲ့ တပ်မ ၇၇ လက်အောက်ခံတပ်ရင်းတွေရဲ့ ပူးပေါင်းတပ်တွေဖြစ်ပြီး အင်အား ၁၀၀၀ ခန့် ပါဝင်ကာ တကောင်းမြို့နယ်အတွင်းမှာ TBK တောဆင်ရိုင်းပြောက်ကျားတပ်ဖွဲ့ နဲ့ တကောင်း ပကဖ တို့ ပူးပေါင်းတိုက်ခိုက်ခဲ့တာလည်း ဖြစ်ပါတယ်။
"သွားရှင်းတုန်းကတော့ ထွန်းညွန့်နဲ့ အုန်းကြိုင်ကို ဝင်ရှင်းတာ။ ဖြစ်ချင်တော့ အုပ်ကြီးကလည်း ရှိနေတာ။ အုပ်ကြီးက ရွာကိုတော့ နည်းနည်းငဲ့တယ်။ ပျူရွာဖွဲ့ခိုင်းတာကို သူက မလုပ်တာ။ ၃ ယောက်စလုံးက သေနတ်ကိုင်တာ။ သူက စကစခန့်အုပ်ကြီးဆိုတော့ ပါသွားတာပေါ့"
"ဘိလပ်မြေစျေး အုတ်စျေးက အာဏာမသိမ်းခင်ကထက် ထက်ဝက်တက်သွားတော့ အဆောက်အဦးအသစ် ဆောက်မယ့်သူက နည်းသွားတယ်။ တခါမှ အလုပ်မပြတ်ဘူးတဲ့ ကျနော်ကိုယ်တိုင် အခုနားနေရတယ်။ သံလက်ကိုင်ဆရာအဆင့်တွေတောင် ဟိုအဖွဲ့သွားဆင်းလိုက် ဒီအဖွဲ့သွားဆင်းလိုက်နဲ့ အိန္ဒြေမရဘူးပေါ့။ အကြမ်းသမားတွေကတော့ ကြုံရာပေါ့။ မတ်ပဲနုတ် မတ်ပဲခြွေ လိုက်ကြရသူတွေလည်း ရှိတယ်"
"နေ့လည် တနာရီအချိန်လောက်မှာ သူကကျွန်းချောင်းစျေး အနောက်ဖက်က လမ်းဘေးကဇရပ်ပေါ်မှာ အိပ်နေတာ။ အဲဒီအချိန်မှာ စကစတွေက သူ့ကိုနိုးပြီးတော့ စစ်ဆေးတယ်။ အောင်ခိုင်က စိတ်မနှံ့တော့ ဘာတွေဖြေတယ်တော့ မသိဘူး။ အဲဒါကို စကစတွေက ဝိုင်းရိုက်တော့တာပဲ။ ပါးတွေ၊လက်တွေမှာ တော်တော်စုတ်ပြဲသွားတယ်"
ရာသီဥတုအခြေအနေနဲ့ နေထိုင်စားသောက်ရတဲ့ အခြေအနေတွေကြောင့် တောင်ပေါ်နေ လူ ၁၀၀ မှာ ၅၀ ကျော်ဟာ နှင်းခူနဲ့ အခြားယားနာရောဂါတွေကို ခံစားနေရတာ ဖြစ်တယ်လို့ ဆေးကုသပေးနေတဲ့ Swallow PDF - Magway မှ တာဝန်ရှိသူက ပြောပါတယ်။
“အင်အားကတော့ ၄၀ လောက်ပါတယ်။ ရွာထဲကို သေနတ်တွေ ပစ်ဖောက်ပြီးဝင်လာတာ။ အဲ့မှာ ပြည်သူတဦးက သူတို့နဲ့ ထိပ်တိုက်တွေ့လိုက်တော့ ပြေးတာပေါ့။ အဲ့မှာ လှမ်းပစ်လိုက်တာ ကျသွားတယ်။ သူတို့ဘက်ကလည်း ထွက်လာတုန်းက ၄၀ (အင်အား)၊ ပြန်ဝင်တော့ ၄၀ လုံး မဝင်နိုင်ဘူး”
“အခုလည်း မိုးကာတဲလေးတွေနဲ့ပဲ နေနေရတယ်။ မိုးကြီးလေကြီးကျလည်း ဘာမှလုပ်လို့ မရဘူး။ ရွာပြန်ကပ်မယ်ဆိုလည်း ကပ်လို့မဖြစ်ဘူး။ စစ်ကြောင်းလှည့်လာမှာလည်း ကြောက်ရတယ်။ အရင်ရက်ကပဲ အိမ် ၂၈ လုံး ထပ်ရှို့ခံလိုက်ရတယ်။ လေကြမ်းလည်း ဒီတိုင်းပဲ နေရတော့မှာပေါ့။ တောထဲနေရတဲ့သူတွေအတွက်တော့ စိုးရိမ်စရာပဲ။ ဖြစ်လာမှပဲ အခြေအနေကြည့်နေရမှာ”
"Light Truck ကားက ရှေ့မှာလမ်းတခြမ်းတင်ရပ်ပြီး ပြင်နေတဲ့ကားကို ဝင်တိုက်တာမှာ ကားက ဘယ်မောင်းဆိုတော့ ယာဥ်မောင်းဘေးကနေ ခေါင်းခန်းက စီးလာတဲ့ ဘုန်းကြီးညှပ်နေလို့ ဆွဲထုတ်ယူရတယ်"
မကွေး ဗိုလ်မထားကျေးရွာပေါင်းစုံ PDF အဖွဲ့ခေါင်းဆောင်ဖြစ်သူ ဗိုလ်မထားဟာ စစ်တပ်အာဏာမသိမ်းခင်မှာ ပရဟိတအလုပ်ကို လုပ်ကိုင်ခဲ့သူ ဖြစ်ပါတယ်။ အာဏာသိမ်းပြီးနောက် စစ်အာဏာရှင်ရဲ့လုပ်ရပ်တွေကို မခံမရပ်နိုင်ဖြစ်တဲ့အတွက် ပြည်သူတွေနဲ့အတူ နွေဦးတော်လှန်ရေးထဲကို ထဲထဲဝင်ဝင် ပါလာခဲ့တာလို့ ဗိုလ်မထားက ဆိုပါတယ်။
“ယင်းမာပင်မြို့နယ်နဲ့ ဘုတလင်မြို့နယ်ထဲက ရွာတွေမှာ သောက်ရေကန်ကို ဆောက်လုပ်ပေးနေတာပါ။ ရွာတိုင်းတော့ မဟုတ်ဘူး။ သောက်သုံးရေရှားပါးတဲ့နေရာတွေမှာ လိုက််ဆောက်ပေးတာပေါ့။ သောက်ရေကုန်ရင် ဖြည့်ပေးတဲ့အပိုင်းကိုလည်း ပြင်ဆင်ဆောင်ရွက်ပေးထားပါတယ်။ သောက်ရေရှားပါးတဲ့နေရာတွေရဲ့ နီးစပ်တဲ့ရွာတွေက ဒေသခံတွေလည်း အများအပြား အသုံးပြုနိုင်မှာပါ”
စစ်ကိုင်းတိုင်း၊ မုံရွာမြို့ကနေ ကြေးနီတွေ တင်ဆောင်မောင်းနှင်လာတဲ့ စစ်ကောင်စီယာဉ်တန်းကို ချောင်းဦး - မြင်းမူလမ်းပိုင်းမှာ မတ်လ ၁၀ ရက်နေ့လယ် ၁ နာရီခွဲလောက်က မိုင်းဆွဲတိုက်ခိုက်ခဲ့တယ်လို့ လျှပ်တပြက်စွန်ညိုပြောက်ကျားအဖွဲ့ဆီက သိရပါတယ်။
"သူက မနက်တိုင်းလမ်းလျှောက်နေကျ။ ဒီနေ့လည်း သူ့အိမ်နားက ဘောလုံးကွင်းမှာ တဦးထဲ လမ်းလျှောက်နေတာကို ရှင်းလင်းခဲ့တာပါ။ ပစ်မှတ်ဖြစ်တဲ့ သူ့ကိုပဲ ပစ်ခဲ့သလို နေရာမှာတင် ပွဲချင်းပြီး သေသွားပါတယ်"
"ကုန်စိမ်းသီးနှံ ကန်ဇွန်း၊ ချဥ်ပေါင်၊ ခရမ်းသီး၊ ဘူးသီး၊ ကြက်သွန်နီ ကိုစိုက်ခင်းမှာ အဖွဲ့သားတွေ စိုက်ပျိုးနေကြပါတယ်။ ရေရှည်ရပ်တည်ထောက်ပံ့နိုင်ဖို့ ပြည်သူတွေက လှူဒါန်းပေးဖို့ ပြောလိုပါတယ်"
Sharing Information to the Local