ကူညီကယ်ဆယ်ပေးနေရာမှာ ကီးကူစစ်ကြောင်း၊ ပုဝါနီစစ်ကြောင်း၊ ၃၅၀၁ တပ်ခွဲ ၄၊ နေပြည်တော်တပ်ရင်း ၉၀၁၊ ၉၀၂၊ တပ်ရင်း ၈၀၄ တို့က ရဲဘော်တွေ ပူးပေါင်းကူညီပေးနေကြတာဖြစ်ပြီး စစ်တောင်းမြစ်ဒေသကို စစ်ကောင်စီတပ်တွေက တားဆီးကန့်သတ် ပိတ်ပင်ထားသလို စစ်ဆိုင်ထားတဲ့ဒေသတွေလည်းပါတယ်လို့ သိရပါတယ်။
“ မအူတိုက်နယ်ဆေးရုံမှာက CDM ဝန်ထမ်းအချို့နဲ့ ဆေးကုသပေးနေတာတွေရှိတယ်။ တိုက်နယ်ဆေးရုံကို ဗုံးကြဲတာမှာ အနီးဝန်းကျင်ကအိမ်ကို ဗုံးသီးကျတာ။ အဲ့ဒီအိမ်ဝိုင်းထဲက အသက် ၁၈ နှစ် အရွယ်နဲ့ ၁၂ နှစ်အရွယ် ၂ ဦးနေရာတင်ပွဲချင်းပြီး သေသွားတယ်”
" ခြေထောက်ပြတ်တဲ့ အမျိုးသမီး ၂ ဦး၊ ညာဘက်လက် အစမှန်ပြီး ဂျိုင်းဆက်ကနေ ပြုတ်သွားတယ်။ ခါးရိုးထွက်သွားတာက ၁ ယောက်ပါတယ်"
စစ်ကောင်စီက လူဦးရေနဲ့အိမ်အကြောင်းအရာ သန်းခေါင်စာရင်းကောက်ဖို့အတွက် စစ်ကိုင်းတိုင်း၊ မကွေးတိုင်းနဲ့ ပဲခူးတိုင်းအတွင်းရှိ သူတို့ထိန်းချုပ်ထားတဲ့ကျေးရွာတွေမှာ သင်တန်းတွေပေးနေတယ်လို့ ဒေသခံတွေဆီက သိရပါတယ်။
"စစ်ဆိုင်ထားတော့ စစ်ကောင်စီက ကန့်သတ်ထားတဲ့ နေရာတွေပါပါတယ်။ ပစ္စည်းသယ်တာ ဝင်လာတာကို သူတို့ကန့်သတ်တယ်။ ပြန်လည်နေရာချထားတာကိုတော့ သူတို့ ဝင်လာနိုင်တာမရှိဘူး။ ကျနော်တို့ စိုးမိုးထားတဲ့နယ်မြေဆိုတော့လေ"
“မုံရွာအနေနဲ့ကတော့ (ရေကြောင်းကနေ ထောင်ပြောင်းရွှေ့တာ) ဒါပထမဦးဆုံးလို့ ပြောလို့ရတယ်။ မနေ့က စစ်သင်္ဘောတွေပါ ပါတယ်ပေါ့နော်။ နိုင်ငံရေးအကျဥ်းသားရော တခြားရာဇဝတ်အကျဥ်းသားအပြင်ကိုမှ သူတို့ရဲ့တခြားထောက်ပို့သွားရမယ့် ပစ္စည်းတွေရော သယ်ဆောင်လာတာကိုတော့ ကျနော်တို့ သတိထားမိတယ်။”
ခလရ ၂၅၃၊ ၂၅၄ က စစ်သားတွေနဲ့ ပွင့်ဖြူမြို့နယ် ဆင်လူးရွာက ပျူစောထီးတွေပေါင်းထားတဲ့ အင်အား ၄၀ ဝန်းကျင်ရှိတဲ့ စစ်ကြောင်းဟာ စလင်းမြို့ကနေ ငလင်ပန်းရွာကိုထွက်လာချိန် ရွာထိပ်အရောက် နေ့လယ် ၂ နာရီခန့်မှာ ဒရုန်းနဲ့ ဗုံးသီး ၅ လုံးအထက်ကြဲချခဲ့တာလို့ ဆိုပါတယ်။
“ကျောင်းမှာရှိတဲ့ ဘုန်းကြီးက မီးပျက်နေလို့ ဖယောင်းတိုင်ကို စာတိုက် (ကျမ်းစာအုပ်ထည့်သည့် သေတ္တာ) ပေါ်တင်မီးထွန်းထားပြီး ကုဋီသွားတက်နေတုန်း စာတိုက်ကိုမီးကူးပြီး လောင်သွားတာ။ ၁၀ မိနစ်လောက်ပဲကြာတယ်၊ တကျောင်းလုံးကုန်သွားတာ။ အခု ပြာပုံပဲကျန်တော့တယ်”
မန္တလေးတိုင်း၊ စဉ့်ကူးနဲ့ငါန်းဇွန်မြို့နယ်တွေမှာ စစ်ကောင်စီရဲ့လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှုကြောင့် ကာကွယ်ရေးရဲဘော် ၂ ဦးအပါ ၁၄ ဦး တရက်တည်းမှာသေဆုံးခဲ့တယ်လို့ ဒေသခံတွေနဲ့ ကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့ဝင်တွေထံက သိရပါတယ်။
“ပထမ ၄ ဦးက လက်နက်မပါဘူး၊ နောက် ၃ ဦးက လက်နက်ပါလာလို့ အသေပစ်ခတ်ပြီး လက်နက်ရယူနိုင်ခဲ့တယ်။ သေဆုံးတဲ့အချက်အလက်ကိုတော့ မရခဲ့ဘူး။”
"မတ္တရာအနောက်ခြမ်းကို သူတို့နယ်မြေစိုးမိုးမှုလိုချင်လို့ ပြန်ကြိုးစားနေကြတာ ကြာပြီ။ အခုလည်း အဲဒါကြောင့် စစ်ကြောင်းထိုးတာ။ လက်နက်ကြီးနဲ့ပစ်တာကတော့ တပတ်နီးပါးရှိနေပြီ "
“အမှတ် ၆ က အုပ်ချုပ်ရေးမှူးရှိနေသေးတဲ့ ရပ်ကွက်တခုဖြစ်တယ်။ အဲ့ဒီရပ်ကွက် အုပ်ချုပ်ရေးမှူးကလည်း ပျူစောထီး ခေါင်းဆောင်လုပ်နေတာ။ အမည်က မင်းအောင်ပါ။ ပုံစံ ၁၀ ကောက်တဲ့ အကြောင်းကတော့ လိုအပ်ရင် စစ်မှုထမ်းခိုင်းဖို့လို့ သိရတယ်။ ရပ်ကွက်ထဲက လူငယ်တော်တော်များများ ရှောင်ကြတိမ်းကြရတယ်။ တချို့ လူငယ်တွေလည်း စစ်မှုထမ်းရမှာကြောက်လို့ ထွက်ပြေးနေကြရပြီ”
“အခုနောက်ပိုင်း သင်တန်းဆင်းပွဲတွေကို အရင်လိုစည်စည်ကားကားနဲ့ ခမ်းခမ်းနားနားမပြုလုပ်ပေးနိုင်တော့ပါဘူး။ နယ်မြေအနေအထားအရ လုံးဝအဆင်မပြေတော့လို့လည်း ပါတယ်။ ရန်သူရဲ့လေယာဉ်ကိုလည်း သတိထားရတာကြောင့် ခမ်းခမ်းနားနားမလုပ်နိုင်ဘဲ သာမန်ပုံစံပဲလုပ်နိုင်ခဲ့တယ်။”
စက်တင်ဘာ ၁၉ ရက်နဲ့ ၂၀ ရက်တွေမှာ အခမ်းအနားနဲ့ ပေးအပ်ခဲ့တာဖြစ်ပြီး စစ်ယူနီဖောင်းအသစ်တွေ တပ်ဆင်နိုင်ဖို့အတွက် ယခုနှစ်ဆန်းပိုင်းကနေ အကောင်အထည်ဖော်ဆောင်ရွက်ခဲ့ရာ အချိန် ၉ လကြာပြီးမှပေးအပ်နိုင်ခဲ့တာလို့ ဂန့်ဂေါခရိုင် အမှတ် ၁ တပ်ရင်းရဲ့ ပြန်ကြားရေးတာဝန်ခံက ပြောပါတယ်။
"ဝမ်းပျက်နေကြတာက လွန်ခဲ့တဲ့ ၂ ရက်လောက်ကတည်းက ဖြစ်နေကြတာ။ ဖြစ်ချင်နေကြတာပေါ့။ ညကကျတော့ ဖြစ်နေတဲ့ သူတွေကမသက်သာလို့ ဆေးရုံတင်တဲ့အခြေနေထိ ဖြစ်လာတာပါ။ စုစုပေါင်း ၁၈ ဦးဖြစ်တာပါ"
Sharing Information to the Local