“တချို့နေရာတွေက စိုးမိုးနယ်မြေဆိုပေမယ့် လေကြောင်းရန်က ကြောက်ရတယ်။ လေယာဉ်သံကြားပြီဆို အကုန်ပုန်းရတယ်။ တခါတလေလည်း ကျောင်းပိတ်ပေးလိုက်ရတယ်။ တခါတလေကျတော့ နေရာခွဲပြီး အစုလေးတွေလုပ် သင်ရတယ်။ မြေပြင်စစ်ကြောင်းကို တော်လှန်ရေးအဖွဲ့တွေက စောင့်ရှောက်ပေးနိုင်တယ် ဆိုပေမယ့် တိုက်ပွဲရှိတယ်ဆို လေကြောင်းက အကုန်ဗုံးကြဲတော့ ပိတ်ရတာပဲ။”
စစ်တပ်အာဏာစသိမ်းကတည်းက ကုန်ဈေးနှုန်းတရိပ်ရိပ်မြင့်တက်လာမှုကို ရင်ဆိုင်နေရတဲ့ မြန်မာပြည်သူတွေရဲ့ လက်တလောအခြေအနေဟာ အိမ်ထောင်စုတစု တရက်စာ စားစရိတ်အတွက် ၁၀,၀၀၀ ကျပ်နဲ့ မလောက်တော့တဲ့ အခြေအနေဆိုက်နေပါပြီ။
တကယ်တော့လည်း ရန္တပိုရွာဆိုတာ မြေအိုးလုပ်ငန်းတွေနဲ့ ပိုလို့နာမည်ကျော် လူသိများတယ်လို့ ပြောရမှာ။ ဆိုပါစို့ ရှင်မတောင်ဆို သနပ်ခါး၊ ကျောက်ပန်းတောင်းဆို ထန်းလျက်၊ ညောင်ဦးဆို ပုန်းရည်ကြီး၊ သရက်ဆို မလိုင်၊ ရန္တပိုဆို အိုး အဲ့လိုမျိုး တွဲလို့သိထားတဲ့ ဒေသအမှတ် အမှတ်သင်္ကတပေါ့။
"ရိုးရာလက်ဝှေ့ပွဲ...ရိုးရာလက်ဝှေ့ပွဲ" ဆိုတဲ့ အသံတွေထက် ‘ONE ပွဲ’ ဆိုတဲ့ အသံတွေ ကျယ်လောင်နေချိန် ပွဲကျဲပါးလွန်းတဲ့ ပြည်တွင်းရပ်ဝန်းမှာ ရိုးရာလက်ဝှေ့ပွဲကြီးတပွဲ ဖြစ်လာဖို့ရှိနေပါတယ်။ မိုးထဲလေထဲ အထီးကျန်နေတဲ့ ကန်တော်ကြီးပတ်လမ်းနားက သိမ်ဖြူရုံကို စက်တင်ဘာ ၂၂ ရက်မှာ အသက်သွင်းပေးမှာက မုဒုံသားလက်ဝှေ့ကျော် ထွန်းထွန်းမင်းနဲ့ မွန်၊ ကရင်တကြောပါမကျန် မြန်မာပြည်တဝှမ်း အစွယ်ချွန် နယ်ကျွံပြထားတဲ့ မန္တလေးသားလူငယ် ကျော်စွာဝင်းတို့ရဲ့ ‘မြန်မာ့ရိုးရာလက်ဝှေ့ အလွတ်တန်းချန်ပီယံစိန်ခေါ်ပွဲ’ ပါ။
“မျက်ခွက်တွေ ထုခွဲပြီး သွေးထွက် သံယိုနဲ့ ဒရွတ်၊ ဒရွတ်ဆွဲပြီး ပါသွားတာပဲ။ သမီးကလည်း ငိုပြီး အဖေ အဖေ ပလေ (ပေါ့လေ)၊ ကျမကလည်း ဗိုက်ကြီးနဲ့ပါ ကလေးနဲ့ပါပြောလည်း မရဘူး၊ ယောကျ်ားက ထန်းရည်လေး သောက်ထားတော့ ဘယ်သူဘယ်ဝါမှန်းမသိလို့ ဘယ်သူတွေတုန်း ပြောမိတာပါ။ ကျုပ်ယောကျ်ားက ဒီလိုပြောတတ်တာမို့ပါ တောင်းပန်ပါတယ်နဲ့ ပြောတာပဲ ပြောမရဘူး။ ဆိုင်ကယ်တွေရော အကုန်လဲနေခဲ့တာ။ ကျမတို့ကို နာရီဝက်လောက် ခေါင်းငုံ့နေဆိုပြီး ဆွဲခေါ်သွားတာပဲ။”
အခုလို ပြည်သူတွေ ရေဘေးသင့်နေကြပေမယ့် အကူအညီမဲ့နေကြတယ်။ ပြည်သူမှ ပြည်သူ အချင်းချင်း တပိုင်တနိုင်သာ ကူညီကယ်ဆယ်တာတွေ လုပ်ဆောင်ခဲ့ကြပါတယ်။ မင်းအောင်လှိုင်စစ်တပ်က အခုရေဘေးကို ကူညီဖို့ထက် ဖားကန့်မြို့နယ် ဆိုင်းတောင်ရွာကို လေယာဥ်နဲ့ ဗုံးကြဲပြီး မီးလောင်တိုက်သွင်းနေတယ်။
“အညာမြေက သနပ်ခါးက အညာသားနဲ့အတူတူပဲ တတက်ခုတ်ရင် နှစ်တက်ထွက်မယ်” “တတက်ခုတ်ရင် နှစ်တက်ထွက်မယ်” “တတက်ခုတ်ရင် နှစ်တက်ထွက်မယ်”။ ။
စစ်ခေါင်းဆောင် မင်းအောင်လှိုင်ဦးဆောင်တဲ့ စစ်ကောင်စီတပ်ဖွဲ့တွေဟာ မြန်မာနိုင်ငံအဝှမ်း စစ်ရေးရှုံးနိမ့်မှုတွေနဲ့ ရင်ဆိုင်နေရပြီး တပ်သားပြုန်းတီးမှုတွေ ဆက်တိုက်ဖြစ်နေတာကြောင့် စစ်သားစုဆောင်းမှုတွေကို နည်းမျိုးစုံနဲ့ အတင်းအဓမ္မကြိုးပမ်းလျက်ရှိရာမှာ ပဲခူးတိုင်းအနောက်ခြမ်းမှာ အမျိုးသားတဦးကို ကျပ်သိန်း ၅၀ မှ ကျပ်သိန်း ၁၀၀ အထိ အရောင်းအဝယ်သဘောမျိုး ဈေးပေါက်နေတယ်လို့ ဒေသခံတွေက ပြောပါတယ်။
စစ်အာဏာသိမ်းမှုကိုဆန့်ကျင်ရင်း နယ်စပ်ဖြတ်ကျော်တိမ်းရှောင်လာသူတွေထဲမှာ ရန်ကုန်တက္ကသိုလ် အရှေ့တိုင်းပညာဋ္ဌာနရဲ့ ကထိကဆရာမ နန့်ဝေမာမြင့်လည်း အပါအဝင်ပါ။ စစ်အာဏာသိမ်းခဲ့တဲ့ ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်စပြီး သူရဲ့ကထိကရာထူးကိုစွန့်လွှတ်ကာ ရန်ကုန်မြို့ပေါ်က ဆန္ဒပြပွဲတွေမှာ ပါဝင်လှုပ်ရှားခဲ့ပါတယ်။
“သူ့ရဲ့ လူထုကို စည်းရုံးနိုင်တဲ့အစွမ်း၊ ရှင်းပြပေးနိုင်တဲ့အစွမ်းတွေကြောင့် လူထုဟာ သူနဲ့ အတူလိုက်ပါပြီးတော့ တော်လှန်ရေးလှုပ်ရှားမှုတွေကို ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်နိုင်လောက်အောင် သူက သက်ရောက်မှုတွေကြီးစေတဲ့အခါကျတော့ ဒီလို အငြှိုးတကြီးနဲ့ ထောင်ဒဏ် နှစ်ရှည်ချမှတ်ခဲ့တယ် လို့ပဲ ယူဆပါတယ်။”
၁၆ နှစ်သားအရွယ်ကတည်းက ကလေးစစ်သားအဖြစ်စုစောင်းခံခဲ့ရတဲ့ ကိုဟိန်းဇော်ဦးဟာ ကျိုက်ထီးရိုးဘုရားကနေ သူ့ဇာတိရန်ကုန်မြို့ကို ရထားနဲ့ပြန်လာစဥ် ကျိုက်ထိုဘူတာအရောက်မှာ စစ်သားစုစောင်းရေးတပ်ရဲ့ ဖမ်းဆီးတာကိုခံခဲ့ရပါတယ်။ အဲ့ဒီအချိန်ကတည်းက စစ်သား တယောက်အဖြစ် နေထိုင်နေခဲ့ကာ သူ CDM ဝင်ရောက်လာချိန်မှာတော့ စစ်မှုထမ်းသက်က ၄ နှစ်ကျော် ရှိနေပါပြီ။
ကျမတို့ သားယောက်ျားလေးတွေဟာ မြှင့်တင်မြှောက်ပင့်ခြင်းတွေကနေကြားထဲကနေ ကြီးပြင်းလာ ကြပြီး မိန်းလေးတွေကတော့ ခွဲခြားနှိမ်ချခံရခြင်းတွေ ကြီးပြင်းလာကြတယ်။ ဒီလို အဖြစ်မျိုးတွေက ကျမရဲ့ ပတ်ဝန်းကျင်၊ ကျမနဲ့ နီးစပ်တဲ့နေရာတွေမှာပဲ ဖြစ်ပျက်နေတာလားဆိုတော့ မဟုတ်ပါဘူး။
အာရက္ခတပ်တော် (AA) က အမတ ၃၇၇ တပ်ရင်းကို ထိုးစစ်ဆင်တိုက်တဲ့ ဒုတိယမြောက်နေ့မှာ စစ်ကောင်စီ တပ်သားတွေဟာ တပ်ရင်းရှိလက်နက်တိုက်ကို ဓာတ်ဆီလောင်းမီးရှို့တာ၊ အမြောက်လက်နက်ကြီး ဟောင်ဝစ်ဇာအပါအဝင် တာဝေးပစ်အမြောက် အကုန်လုံးနီးပါးကို အသုံးပြုပစ်ခတ်လို့မရအောင် ဖျက်ဆီးမှု ပြုလုပ်ပြီး ခမရ ၅၃၉ တပ်ရင်းထဲကို အားကိုးတကြီးနဲ့ ထွက်ပြေးခဲ့ကြတယ်။
အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံရဲ့ မွေထိုင်းတိုက်ခိုက်ရေးအားကစားက အိုလံပစ်မှာ ပါဝင်ခွင့်ရဖို့ ကြိုးစားနေချိန်မှာ ဒူး၊ တံတောင်၊ လက်သီး၊ ခြေထောက်၊ ခေါင်းဆိုပြီး မွေထိုင်းထက် သတ် ၁ သတ်ပိုတဲ့ သတ်ကိုးသတ် ရိုးရာလက်ဝှေ့အနေအထားကတော့ ဆက်လက်ရှင်သန်ရပ်တည်ရေး အရမ်းစိုးရိမ်ရတဲ့ အနေအထားကို ရောက်ရှိနေပါပြီ။ ပြည်တွင်းပွဲတွေ လက်ချိုးရေစရာမရှိလောက်တဲ့အထိ နည်းပါးသွားခြင်းနဲ့အတူ မျိုးဆက်သစ်လက်ဝှေ့သမားတွေအတွက် ကျင်လည်ရာ ကြိုးဝိုင်းတွေလည်း ပျောက်ရှနေပါတယ်။
“မြို့သိမ်းတိုက်ပွဲကြောင့် စစ်ကောင်စီတပ်သားတွေ ထိခိုက်သေဆုံးတာ ဖြစ်လာတယ်။ ထွက်ပြေးတာတွေဖြစ်လာတယ်။ အထူးသဖြင့် Non CDM တွေနဲ့ စစ်ကောင်စီကို ထောက်ခံတဲ့ ပျူ၊ ဒလန် အများအပြားဖမ်းဆီးရမိတယ်။ ပြောရရင်တော့ စစ်ကောင်စီဒေါက်တိုင်အပါအဝင် အုပ်ချုပ်ရေး ယန္တရား အားလုံး ပြိုလဲသွားတယ်”
Sharing Information to the Local