စစ်ကောင်စီစစ်ကြောင်းထိုးလာလို့ ရုတ်တရက်ထွက်ပြေးလာရတဲ့ ယာယီစစ်ရှောင်တွေကို ဒေသခံတွေက အရေးပေါ်လိုအပ်တာတွေကို လက်ငင်းကူညီကြတာမျိုးက မြိုင်မြိုင်ဆိုင်ဆိုင်ရှိပေမယ့် စစ်ကောင်စီမီးရှို့လိုက် လို့ ပြန်စရာမရှိတော့တဲ့ အမြဲတမ်းစစ်ရှောင်ဖြစ်သွားသူတွေကို ရေရှည်ကူညီထောက်ပံ့ပေးဖို့အတွက်တော့ လှူဒါန်းသူ တွေမှာလည်း စိန်ခေါ်မှုတွေရှိတယ်
စစ်ကိုင်းတိုင်း၊ ပုလဲမြို့နယ်မှာ မြို့နယ်ပလဖပြန်ကြားရေးတာဝန်ခံ ပုလဲမောင်ဟာ မေ ၂၃ ရက် ညနေပိုင်းမှာ ပျောက်သွားခဲ့ပါတယ်။ ပုလဲမောင်ကို BNRA တပ်ရင်းမှူး သခင်ဒေါင်းညိုက ဖမ်းဆီးသွားတယ်လို့ ပုလဲမြို့နယ် အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့တာဝန်ခံ ဦးဇော်ထက်က သံသယရှိတာကြောင့် သခင်ဒေါင်းညိုကို ခေတ္တခဏထိန်းသိမ်းခဲ့ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ ပုလဲမောင်ရဲ့ ရုပ်အလောင်းကို ပုလဲမြို့နယ်ပအဖတာဝန်ခံ ဦးဇော်ထက်ရဲ့ နေအိမ်မြေအောက် ခန်းထဲမှာ တွေ့လိုက်ရတဲ့အခါမှာတော့---
ကျနော်သိခဲ့ဖူးတဲ့ စစ်သားတွေထဲမှာတော့ အတော့်ကို အကျိုးအကြောင်း နားလည်သူ၊ အတွေးအမြင်ရှိသူလို့ ပြောလို့ရတယ်။ ဒီလိုလူမျိုးတောင် CDM မလုပ်တော့ ကျနော် အရမ်း အံ့ဩသွားတယ်။
မတ်လကုန်ပိုင်းကစတင်ပြီး နိုင်ငံတစ်ဝန်းက ရပ်ကွက်နဲ့ကျေးရွာအုပ်ချုပ်ရေးမှူးတွေဟာ အသက် ၂၄ နဲ့ ၃၀ နှစ် အသက်အပိုင်းအခြားမှာရှိတဲ့ လူငယ်တွေရဲ့စာရင်းကို စတင်ကောက်ယူခဲ့ပါတယ်။ အဲဒီ့စာရင်းထဲက လူငယ်တွေကို စစ်မှုထမ်းဖို့ ကံစမ်းမဲဖောက်သလို မဲဖောက်ရွေးချယ်မှုတွေ စတင်ပြုလုပ်ခဲ့ပါတယ်။
“ဒီအိမ်ပဲ” ဆိုသည့် လူတဦး၏ ပြောစကားနှင့်အတူ အိမ်ခြံတံခါးကို ခပ်ကြမ်းကြမ်းတွန်းခေါက်ကာ အိမ်ရှင်တွေကို အော်ခေါ်ကြတော့သည်။ ဝရုန်းသုန်းကားအခြေအနေဖြင့် နာရီဝက်ခန့်ပင်မကြာသောအချိန်မှာ အိမ်ထဲက လူငယ်တဦးကို နှစ်ဖက်ညှပ်ကာ ခေါ်ထုတ်လာပြီး ကားပေါ်တင်ကာ မောင်းထွက်သွားကြတော့သည်။ ဝင်ရောက်သွားသော အိမ်ထဲမှာ အော်ဟစ်ငိုယိုသံများနှင့် ကျန်ခဲ့သည်။
“သက်ကြီးရွယ်အိုပိုင်းတွေက ပစ်သံခတ်သံ၊ သေနတ်သံတို့ လက်နက်ကြီးသံ၊ လေယာဥ်သံတို့ကြားရင် ဘယ်လေယာဥ်ပဲပျံပျံပေါ့ ကောင်းကောင်းဆိုးဆိုး ကြောက်တာ။ တချို့သက်ကြီးရွယ်အိုပိုင်းတွေဆိုရင် ဒူးများပျော့ခွေလဲပြီးတော့ မသွားနိုင် မလာနိုင်တဲ့ထိအောင် ဖြစ်တယ်။”
"ကျမနားထဲမှာ သူ့ရဲ့ ငိုသံတွေထပ်ကြားတယ်၊ အိပ်လို့မရဘူး၊ အနားမှာ လူတယောက်ယောက် လာပြီး စကားလာပြောနေတယ်လို့ ကျမမြင်နေရတယ်၊ သေချာအောင်ဆိုပြီး ဖုန်းမီးဖွင့်ပြီး ကြည့်တော့ ဘယ်သူမှမရှိဘူး"
၂၀၂၁ မှ ၂၀၂၄ နှစ်ဆန်းပိုင်းအထိ စကခ ၁၃ တွင် ဒုတိယတပ်မမှူးအဖြစ် ၃ နှစ်ကျော်ကြာပြီးနောက် တပ်မ ၄၄ တပ်မမှူး ဖြစ်လာတဲ့အခါ ၎င်း၏ စစ်တပ်အရာရှိဘဝ အဆုံးသတ်ရမည့်အခြေအနေကို ဆိုက်ရောက်လာခဲ့သည်။
“အလုပ်သိမ်းအပြန် ရတဲ့ငွေနဲ့က ဆန်လေးလုံး(နို့ဆီဗူး) ဝယ်လိုက်ရင် ငါးရာကျော်ကျော်ပဲ ကျန်တယ်။ တခြား ဘာမှဝယ်လို့မရတော့ဘူး။ ရပ်ကွက်ထဲမှာ အကုန်အဲလိုမိသားစုတွေချည်းပဲ။ ချေးလိုက်ငှားလိုက် ပြန်ဆပ်လိုက်နဲ့ အပေါင်ဆိုင်မှာလည်း လူတွေကိုတန်းစီနေတာပဲ”
“ဆေးဝါးနဲ့ ဆေးခန်းသုံးပစ္စည်းတွေကတော့ လုံးဝ လုံလောက်မှု မရှိသေးပါဘူး။ အထူးသဖြင့် ဒီဒေသတွေမှာ စကစက ဆေးဝါးသယ်ယူခွင့်ကို လုံးဝကို ခွင့်မပြုပါဘူး။ ကျွန်မတို့အနေနဲ့ ဆေးဝါးသယ်ယူခွင့်တွေကို လုံးဝကို ခက်ခက်ခဲခဲနဲ့ သယ်ယူနေရတာပါ။”
စစ်ကောင်စီရဲ့ စစ်မှုထမ်းဥပဒေကျင့်သုံးတာကို ပြည်သူတွေအနေနဲ့ ရတဲ့နည်းနဲ့ ဆန့်ကျင်ဖို့နဲ့ တော်လှန်ရေး တပ်ဖွဲ့တွေထဲဝင်ရောက်ဖို့ တိုက်တွန်းချက်တွေရှိနေပေမယ့်လည်း အလုံးအရင်းနဲ့ ရောက်ရှိလာတဲ့တပ်သားသစ်တွေကို လက်နက်တွေ ဘယ်လိုတပ်ဆင်ရမလဲဆိုတာက ခေါင်းခဲစရာဖြစ်လာပါတယ် လို့ မကွေးတိုင်း၊ စစ်ကိုင်းတိုင်းအခြေစိုက်တဲ့ တော်လှန်ရေးတပ်ဖွဲ့တွေက ပြောပါတယ်။
“တရားဥပဒေစိုးမိုးရေး ပျက်သွားတယ်။ လူအခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှုတွေ ပိုများလာတယ်။ အထူးသဖြင့် စစ်ရာဇဝတ်မှုမြောက်တာမျိုးတွေ။ အဲဒီလိုမြန်မာနိုင်ငံရဲ့ အခြေအနေအောက် အမှန်တရားဖော်ထုတ်မယ်ဆိုတဲ့ သတင်းစာဆရာတွေ အလုပ်လုပ်နေရတာဖြစ်တယ်။ အန္တရာယ်များတဲ့ အခြေအနေဖြစ်တယ်”
“ ‘ဒီနားမှာ PDF တွေရှိလား၊ PDF စခန်းကဘယ်နားတုန်း’ မေးတာပေါ့။ မသိဘူးပြောရင် ‘မသိရင် သတ်တယ်ကွာ’ ဆိုတဲ့သဘောမျိုးနဲ့ သတ်တာ။ ‘ဒီနားတော့ PDF စခန်းမရှိပါဘူး’ ပြောရင် ‘မရှိရင် သတ်တယ်’ အဲ့လိုပုံစံမျိုး ပစ်တာ။ အစောပိုင်းက တကယ် မပစ်လောက်ဘူးထင်တာ။ ခြိမ်းခြောက်တဲ့ ပုံစံမျိုးထင်တာ၊ ဒါပေမဲ့ နောက်ပိုင်း အော်တိုဆွဲပြီး အကုန်တန်းစီပစ်လိုက်တာ”
ရဲဘော်ပြားကြီး ပထမဆုံးပစ်လိုက်တဲ့စစ်ကားဟာ ဆီတိုင်ကီကို ထိမှန်ပြီး လမ်းဘေးသစ်ပင်ကို ဝင်တိုက်ကာ ထိုးရပ်သွားပါတယ်။ ဒုတိယအစီးကို ပစ်ခတ်ရာမှာ ကားနောက်ဘီးကို ထိမှန်ခဲ့သလို တတိယစစ်ကား တစီးကိုလည်း တည့်တည့်မတ်မတ်ထိအောင်ပစ်နိုင်လို့ အဲဒီနေ့မှာ ရဲဘော်ပြားကြီးဟာ စစ်ကားသုံးစီးကို RPG လက်နက်နဲ့ ဖျက်ဆီးနိုင်ခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။
စစ်အာဏာသိမ်းခံရပြီး ပဋိပက္ခပေါင်းစုံနဲ့ တစ်တိုင်းပြည်လုံးကြုံနေရချိန် မြန်မာပြည်ရဲ့ လူဦးရေအထူဆုံးမြို့ ရန်ကုန်ကလမ်းမတွေပေါ်မှာ နွမ်းပါးကလေးငယ်တွေ တိုးပွားလာတာကို သူသတိထားမိခဲ့တယ်။ ဒီကလေးတွေအတွက် တတ်နိုင်တာလုပ်ပေးဖို့ ကိုဖြိုး သန္နိဋ္ဌာန်ချလိုက်တယ်။
Sharing Information to the Local