ခေတ်ဆိုးစနစ်ဆိုးမျိုးစုံဖြတ်သန်းရှင်သန်ခဲ့တဲ့ ရိုးရာလက်ဝှေ့အတွက် အမှောင်မိုက်ဆုံးကာလက ၂၀၂၁ စစ်တပ်အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်း လက်ရှိအချိန်တွေလို့ပြောရင် လွန်မယ်မထင်ပါဘူး။ ဒီ ၄ နှစ်ကာလ အတွင်း ရိုးရာထိုးသားတွေဟာ ပွဲရှားပါးမှုနဲ့အတူ မွေ၊ ခမာအရိပ်တွေမှာ သွားရောက်မှီခိုရတဲ့အထိ သမိုင်းတလျှောက် အဆိုးရွားဆုံးအခြေအနေ ဆိုက်သွားပါတယ်။
လစဥ်သုံး ဂွမ်းထုတ်(Pad)တွေက ရေစိုလို့မရတာကြောင့် မိုးမိချိန်ဆို အဆင်မပြေတာ၊ စစ်ရေးလေ့ကျင့်ချိန် နေရာတကျမဖြစ်တာ၊ အနံ့ဆိုးထွက်တာ စတဲ့အခက်အခဲမျိုးစုံရှိပြီး ခရီးရှည်ထွက်ရတဲ့ အမျိုးသမီးရဲဘော်တွေ အတွက်က Pad အသုံးပြုလှုပ်ရှားရတာဟာ ပိုခက်ခဲတယ်လို့ အညာဒေသမှာရှိတဲ့ တော်လှန်ရေးရဲဘော် အမျိုးသမီးတွေက ဆိုပါတယ်။
“အစပိုင်းမှာ ပျူစောထီးတွေက တရားဝင်လက်နက်မကိုင်ဘူး။ စစ်တပ်သတင်းပေးလုပ်တယ်။ စစ်တပ်ကို ဆန့်ကျင်တဲ့သူတွေကို စစ်တပ်အားကိုးနဲ့ ခြိမ်းခြောက်မှုတွေလုပ်ပြီး စစ်တပ်ရဲ့ ရပ်ကျေးအုပ်ချုပ်ရေးကို မပျက်သွားအောင်ထိန်းပေးခဲ့တယ်။ ခုနောက်ပိုင်းမှာတော့ ပြည်သူ့စစ်အသွင်ပြောင်းပြီး တရားဝင်လက်နက်ကိုင်ဆောင်လာတာရှိပါတယ်။”
အမ်း နပခ ကျဆုံးသွားရင် တော်လှန်ရေးပူးပေါင်းတပ်တွေဟာ ပုသိမ်-မုံရွာလမ်းဘေးတကြောက ကပစတပ်တွေဆီကို ရောက်ရှိဖို့ ကြားထဲမှာ စစ်ကောင်စီရဲ့တပ်ရင်းဌာနချုပ် အတားအဆီးတခုမှမရှိတော့ဘဲ အလွယ်တကူ ဆက်လက်ထိုးစစ်ဆင်နိုင်မယ့် အခြေအနေပါ။
မန္တလေး-မြစ်ကြီးနား မီးရထားလမ်းပေါ်က ကြားလမ်းပိုင်းတခုဖြစ်တဲ့ ရွှေဘို-၀က်လက်မီးရထားလမ်းပိုင်းဟာ စစ်တပ်အာဏာသိမ်းပြီး ၃ နှစ်ကျော်အကြာမှာ ပျောက်ဆုံးလို့သွားပါပြီ။ မီးရထားသံလမ်းတွေပျောက်ဆုံးသွားပြီ ဖြစ်သလို တချို့နေရာတွေမှာ ဇလီဖားတုံးတွေ မရှိတော့တဲ့အပြင် ရထားသံလမ်းတလျှောက် ရေမြောင်းကြီးတွေပင် ဖြစ်လို့နေပါပြီ။
“တော်လှန်ရေးတပ်ဘက်ကနေ ကောင်တာဖို့ နည်းပညာတွေ ပြန်ပြီးတော့ မထုတ်နိုင်ဘူးဆိုရင် ကျနော်တို့ ဘက်က စစ်ရှုံးဖို့ ရာခိုင်နှုန်းများတယ်။”
၂၀၁၀ မှ ၂၀၂၀ အတွင်း စစ်အာဏာရှင်တို့ ဖန်တီးခဲ့သော ၂၀၀၈ အခြေခံဥပဒေသည် အာဏာရှင်တို့ သက်ဆိုးရှည်စေရန် ရေးဆွဲထားသည့် အတုအယောင် ဒီမိုကရေစီ အမည်ခံ အစိုးရများကိုသာ ပေါ်ထွက်စေခဲ့သည်။
“ ထမင်းစားပြီးတော့ ပျူစောထီးထဲသွင်းမယ့် ရက်ကို ထိုင်စောင့်နေရတယ်။ သူတို့ခိုင်းလို့ သူတို့က သွားသေပါဆို သေရမယ့်အခြေအနေမျိုးကို စောင့်ဆိုင်းနေရသလိုပဲ။”
အညာဒေသက တော်လှန်ရေးတပ်ဖွဲ့တွေ စိုးမိုးထားတဲ့နယ်မြေတချို့မှာ မခင်လေးလို အဓမ္မပြုကျင့်ခံရတဲ့အမျိုးသမီးတွေ၊ လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ ဖိနှိပ်စော်ကားခံနေရတဲ့အမျိုးသမီးတွေဟာ အကာအကွယ်ပေးမှုတွေမရရှိဘဲ လစ်လျူရှုခံနေကြရတယ်လို့ ကျူးလွန်ခံရသူတွေနဲ့ တော်လှန်ရေးတပ်ဖွဲ့ဝင်တွေက ပြောကြပါတယ်။
မတ္တရာမြို့ကနေ ဝန်စုကျေးရွာ၊ ဥဒိန်နဲ့ စကျင်ကျေးရွာတွေကို စစ်တပ်က ထိန်းချုပ်နိုင်မယ်ဆိုရင် အခုလက်ရှိ ဧရာဝတီမြစ်ကမ်းအနီးက ငယ်တိုး၊ သဖန်းထောင့်နဲ့ သုံးဆယ်ပေးတို့မှာလည်း စစ်တပ်ကအထိုင်ချထားပြီး လက်နက်ကြီးတွေဆင်ထားတဲ့ ရွာတွေနဲ့ ပေါင်းကာနယ်မြေအသာစီးရနိုင်တဲ့ အခြေအနေပါ။ ဒီကျေးရွာတွေကိုသာ စစ်ကောင်စီလက်ထဲပေးလိုက်ရမယ်ဆိုရင် မတ္တရာမြို့နယ်အနောက်ခြမ်းရဲ့ အခြေအနေဟာ တမျိုးပြန်လည်ပြောင်းသွားနိုင်ပါတယ်။
အမေသည် ရာသီစာလည်းဖြစ် အချဉ်ဓါတ်များများပါသည့် ဟင်းများကို ချက်ကျွေးသည်။ ထိုဟင်းများထဲတွင် ငါးနှင့်မုန်လာဥချဉ်ရည်ဟင်းကို ကျနော့်လျှာတွင် ယနေ့ထိတိုင် စွဲလျှက်မှတ်မိနေသည်။ မုန်လာဥကို ကြက်ဥနှင့်ကြော်စားတာသာလျှင်သိသည့် ကျနော့်အတွက် အတော်ပင် ခံတွင်းမြိန်ခဲ့သည့် ဟင်းဖြစ်သည်။
ကိုယ်ဝန်ထပ်မဆောင်ရဖို့ ပဋိသန္ဓေတားဆေးသောက်ရဖို့ကိစ္စကစလို့ ကိုယ်ဝန်ထပ်ရလာရင် ထမ်းပိုးရမယ့် ကိုယ်ကာယဒုက္ခက အမျိုးသားတွေထက် ပိုတာဝန်ကြီးတယ်ဆိုတာ ငြင်းလို့မရတဲ့ အမှန်တရားပါပဲ။
ဦးဝင်းဌေးဟာ ဘုတလင်ဇာတိကဖြစ်ပြီး အာဏာမသိမ်းခင်ထိ ကနီမြို့မှာ တာဝန်ကျနေတာပါ။ အာဏာသိမ်းပြီး နောက်မှာလည်း ဇာတိကိုမပြန်ဘဲ ကနီမြို့နယ်မှာပဲ စစ်ကောင်စီဆန့်ကျင်ရေး လှုပ်ရှားမှုတွေကို သူသတ်ဖြတ်မခံရခင် ညဦးပိုင်းထိ လုပ်နေခဲ့သူပါ။
စစ်ကိုင်းပညာရေးတက္ကသိုလ်ကျောင်းသားများသမဂ္ဂ(ဗကသ)အဖွဲ့ချုပ်ဥက္ကဋ္ဌ မအေးနန္ဒာစိုးသည် မန္တလေး နန်းတွင်းစစ်ကြောရေးမှ ပျောက်ဆုံးသွားခဲ့သည်မှာ ယခုဆိုလျှင် ၃ နှစ်နီးပါးရှိပြီ ဖြစ်သည်။ ၂၀၂၁ စက်တင်ဘာ ၁၉ ရက်တွင် အဖမ်းခံရပြီး မန္တလေးစစ်ကြောရေးတွင် ၃ လကြာ နေရပြီးနောက် ယင်းသို့ ပျောက်ဆုံးသွားခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။
စစ်ကောင်စီကိုဆန့်ကျင်ကြောင်း အားမာန်အပြည့်နှင့်ပြောဆိုခဲ့တဲ့ ဖိုးချစ်တယောက် ပြီးခဲ့တဲ့ရက်ပိုင်းက စစ်ကောင်စီရဲ့ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်ပေးအပ်ခဲ့တဲ့ ဂုဏ်ပြုမှတ်တမ်းလွှာတခု လက်ခံရယူချိန်မှာတော့ အများနဲ့မတူ တမူထူး သူစီးထားတဲ့ဖိနပ်ကိုပါချွတ်ပြီး အလွန်ရိုသေလေးစားစွာ လက်ခံရယူခဲ့တာကြောင့် လှောင်ပြောင်ခံရတာပဲဖြစ်ပါတယ်။
Sharing Information to the Local