မုံရွာမှာ လုံခြုံရေးတင်းကျပ်တဲ့ကြားက အာဇာနည်နေ့အထိမ်းအမှတ် သပိတ်ထွက်
“မုံရွာ ဘုရားနီလမ်းမှာ သပိတ်ဖြိုခံရလို့ ကျဆုံးသွားတဲ့သူတချို့ပုံနဲ့ ရန်ကုန်မှာ ကျဆုံးသွားရတဲ့ ပြည်သူ တချို့ပုံတွေနဲ့ သပိတ်ထွက်ခဲ့တယ်"
“မုံရွာ ဘုရားနီလမ်းမှာ သပိတ်ဖြိုခံရလို့ ကျဆုံးသွားတဲ့သူတချို့ပုံနဲ့ ရန်ကုန်မှာ ကျဆုံးသွားရတဲ့ ပြည်သူ တချို့ပုံတွေနဲ့ သပိတ်ထွက်ခဲ့တယ်"
" ပြည်သူတွေက စစ်ရှောင်နေရင်းနဲ့ ရေဘေးပါထပ်ကြုံနေရတယ်။ မိုးကာတွေလိုတာသိရလို့ ကူညီပေးတာပါ။ သူတို့မှာ စားဖို့ရောနေဖို့အတွက်ပါ ခက်ခဲနေကြတာ တွေ့ရတယ်။ ကလေးတွေကိုလည်း မုန့်တွေဝေပေးခဲ့တယ်။ တတ်နိုင်တဲ့ဘက်က ကူညီပေးရတာပါလို့"
"တချို့ ယောက်ျားကိုလာဖမ်းပေမယ့် ယောက်ျားမရှိလို့ မိန်းမကို ဖမ်းတာမျိူးကော၊ မိန်းမကို လာဖမ်းပေမယ့် မိန်းမ မရှိလို့ ယောက်ျားကိုဖမ်းသွားတာမျိုးလည်း ရှိတယ်"
“နောင်ကုန်းရွာကို စစ်တပ်ဝင်စီးပြီး မီးရှို့တာ တရွာလုံးနီးပါးကုန်တယ်၊ စစ်ကြောင်းက ရွာကို ဝိုင်းပြီးလာတာ၊ ရဲဘော်တွေနဲ့ တိုက်ပွဲဖြစ်ပြီး သူတို့(စကစ)ဘက်က အင်အားများတော့ နောက်နည်းနည်း ဆုတ်ပေးလိုက်ချိန် ရွာထဲဝင်နိုင်သွားတယ်။ ဝင်နိုင်တော့ မီးရှို့ပါလေရော၊ အခုထိ ပြန်မထွက်သေးဘူး”
"လက်နက်ကြီးပစ်မှ ထပြေးကြရတာ မဟုတ်ဘူးပေါ့ဗျာ။ ရေဦးကနေ စစ်ကြောင်းထွက်လာမှတော့ အိမ်ထဲထိုင်နေလို့မှ မရတာ။ လက်နက်ကြီးမထုလည်း ရှောင်ရမှာဘဲ။ ခြေလျင်စစ်ကြောင်းထွက်လာလို့မို့ ထွက်ပြေးကြရတာ။ ထွက်ပြေးနေကြတဲ့ပြည်သူတွေဘက်ကို ရမ်းပြီးလက်နက်ကြီးလှမ်းထုတာ" လို့ ရေဦးအခြေ ပြု People's Defense Comrade ပြန်ကြား ရေးတာဝန်ခံ ထူးခန့်ဇော်(အမေ့သား)က ပြော ပါတယ်။
"လောလောဆယ် အသက် ၈၀ ကျော်အဖွားရယ်၊ ယောကျာ်းလေး ကလေးငယ် ၁ ဦး ရယ်ကို ကျနော်တို့ ဆေးကုပေးနေတယ်။ ကျန်တဲ့ ၂ ဦးကတော့ မသိရသေးဘူး" လို့ စစ်ရှောင်ကူညီနေသူတဦးက ပြောပါတယ်။
"သူကို စကစက ထောင်ချထားပြီးတော့ ရောဂါဖြစ်လို့ ဆေးရုံတက်ကုသနေရာကနေ ညက ဆုံးသွားတယ်။ သူဆေးရုံတက်နေရချိန် သူမိသားစုက သွားတွေ့ခွင့်ရတယ်လို့တော့ သိရတယ်။"လို့ ဦးမောင်ဒီ မိသားစုနဲ့ နီးစပ်သူတဦးက ပြောပါတယ်။
“နေမကောင်းလို့မပြေးလွှားနိုင်တဲ့ အသက် ၅၀ ကျော်အရွယ် အမျိုးသားတဦး ဦးခေါင်းထိမှန်ဒဏ်ရာရတယ်။ နေအိမ်တွေလည်း ထိမှန်ပေါက်ကွဲပြီး မီးလောင်တာ” လို့ ဒေသခံတဦးက မြေလတ်အသံကို ပြောပါတယ်။
"ကျနော်တို့ ပွိုင့်ထဲဝင်တာနဲ့ကို ဆွဲလိုက်တာဖြစ်လို့ ၅ ကောင်က နေရာမှာတင်လဲကျသေသွားတယ်။ ကျန် ၅ ကောင်က ဒဏ်ရာအနည်းငယ်ရပြီးတော့ သေတဲ့ကောင်တွေကို ဆွဲယူပြီးစခန်း ထဲဝင်သွားကြတယ်"လို့ Farmers Revolution Force (FRF) မုံရွာခရိုင် တပ်ရင်း(၈)မှ တာဝန်ရှိသူတဦးက ပြောပါတယ်။
"ကလေးတွေက ကျောင်းပြေးပြီး ရေဆင်းကူးတာနေမယ်။ ရေနစ်နေတာကို လမ်းသွားလမ်းလာတွေက တွေ့ရာကနေ ဝိုင်းဆယ်ကြတာ။ သူတို့ရေနစ်တဲ့နေရာ ဆည်မြောင်းဘေးမှာ ဘတ်ဟိုးတွေနဲ့ မြေတူးထားတဲ့ မြောင်းလိုဖြစ်နေတဲ့နေရာမှာ ဖြစ်တာ" လို့ ဒေသခံတဦးက မြေလတ်အသံကို ပြောပါတယ်။
"မြေနိမ့်ပိုင်းက ရေဝင်လာတဲ့ တဲတွေအရင်ရွေ့နေရတယ်။ လှေပေါ် ပစ္စည်းတွေတင်ပြီး တဘက်ကမ်းကိုပြန်ရွေ့ရတာပါ။ လှေမရှိတဲ့သူတွေက ပိုခက်ခဲကြတယ်။ ကျွန်းပေါ်မှာ ခုံမြင့်တဲ့နေရာကသိပ်မရှိတော့ဘူး။ တဲပြန်ထိုးဖို့ဝါးနဲ့မိုးကာ မရှိလို့ အခက်အခဲတွေ့ နေရတယ်" လို့ စစ်ရှောင်ရွာသားတဦးက ပြောပါတယ်။
“ဒီ ယောနယ်နဲ့ ပခုက္ကူ၊ပေါက်ဘက်က ဒဏ်ရာပြင်းထန်စစ်သားတွေလို့ သိရတယ်။ ဘယ်တိုက်ပွဲတွေလည်းတော့ မသိဘူး။ ရဟတ်ယာဉ်နဲ့ လေတပ်မှလာချတယ်။ လေတပ်ထဲကို Ambulance ၃၊ ၄ စီးခေါ်တယ်။ ပြီးရင် ၁၆၊ ၁၀၀ (စစ်ဆေးရုံ)ထဲ ပို့တယ်။ ပြီးခဲ့တဲ့ရက်ပိုင်းမှာဘဲ ၃၊ ၄ ရက်ဆက်တိုက်ရှိနေပြီ” လို့ လုံခြုံရေးအရအမည်မဖော်လိုတဲ့ မကွေးတပ်သတင်းရင်းမြစ်တဦးက မြေလတ်အသံကို ပြောပါတယ်။
"ကျနော်တို့က သူ့ကို ရှာနေတာတော့ ကြာပြီ။ မတွေ့ဘူး။ ခုကလည်း ကျနော်တို့အလုပ်ကိစ္စတခုနဲ့သွားနေချိန် သူကလည်း သူအဖော်တွေနဲ့လာချိန် လမ်းမှာဆုံလို့ ဖမ်းဆီးပြီး စစ်ဆေးမေးမြန်းပြီး ရှင်းပစ်လိုက်တာဖြစ်တယ်"လို့ နတ်မောက် ဂဠုန် PDF တာဝန်ခံ ဗိုလ်အောင်ဒင်က ပြောပါတယ်။
"တိုက်ပွဲမှာ စစ်တပ်က အထိနာလို့ထင်တယ်။ ညနေဘက်မှာ အနားကရွာကို လေယာဥ်နဲ့လာပစ်တာပဲ။တရွာလုံးတော့ မီးတွေလောင်နေတယ်"
"မနေ့ညနေက မီးလောင်နေတာကို ကြည့်ရတာတော့ တရွာလုံးပါနိုင်တယ်။ စစ်တပ်ကရွာဘေးမှာပဲ ရှိနေသေးတာမို့ ရွာအနားကို ဘယ်သူမှပြန်ကပ်လို့မရသေးဘူး"